De nacht is voor liefde, vrijheid en extase. Het is tijd om de noodklok te luiden, en daarom stonden op 12 februari de deuren van nachtclubs en poppodia, wagenwijd open tijdens protestactie De Nacht Staat op. Ook poppodium De Helling is erbij om de overheid wakker te schudden.

Het is iets voor half elf wanneer een klein groepje zich vormt voor het loket van poppodium De Helling. Verscholen in de wijk Rotsoord verzamelt zo’n driehonderd man zich om tijdens de landelijke protestactie ‘De Nacht Staat Op’ hun stem te laten horen. Als koeien die voor het eerst weer de wei in mogen, staan bezoekers te popelen met hun ticket én QR-code in de hand. “We moeten weer knallen”, zegt de Utrechtse producer Freek Fabricius. Hij staat buiten en schudt oude bekenden de hand. Het 15-jarig jubileum van zijn label 030303 werd al tot twee keer toe verplaatst, dus een protestactie als vanavond is hoopgevend. “En hierna doorpakken!”

Er is een ontspannen sfeer bij stagemanager Jordi. “Ik denk dat het wel goed komt”, zegt hij in de ontvangsthal. Hij loopt rustig rondjes en heeft een kleine glimlach op zijn gezicht. Vrienden vallen elkaar in de armen en scharen zich naar de bar om een biertje te halen, maar snellen daarna de zaal in. Vooraan staan zo’n vijftig mensen te dansen op de beats van Bastienne, die vluchtig overschakelt van house naar junglebeats. 

© Roos Verbrugh / 3voor12 Utrecht

Geen dwangsom
Ook op andere plekken in de stad wordt feest gevierd, en dat is te merken. Het is druk op de straten die er, normaliter rond deze tijd, akelig verlaten bij liggen. Nu snellen groepjes fietsers en wandelaars zich van bar naar bar, kijkend of ze nog ergens binnen kunnen komen. Bij house- en technoclub Basis zijn de deuren al vanaf negen uur geopend. Zo ook bij EKKO, waar mensen vanaf half negen rustig binnendruppelen tot de zaal op de piek voor tweederde gevuld is. Concertzaal dB’s opent de deuren iets later vanaf elf voor bluesrockband DeWolff (foto's van die show staan onderaan dit artikel, red.)..

Dat geen van de Utrechtse podia op voorhand een dwangsom ontvingen, is uniek. In andere grote steden moesten poppodia eerder de stekker uit de protestactie trekken; organisaties ontvingen een door de gemeente opgelegde dwangsom van tussen de 10.000 en de 15.000 euro. Ook in Amsterdam deelde burgemeester Halsema mee dat er gehandhaafd zou worden. Toch werd er, op verschillende plekken, de nacht gevierd. 

Het heeft te lang geduurd volgens organisatoren, artiesten, technici en personeel. “Wij hadden eigenlijk na de laatste persconferentie een moment van: ‘dit kun je niet menen, serieus?”, vertelt Arlette de Jong, directeur van De Helling. Ze heeft begrip voor de coronamaatregelen, maar kan het huidige beleid niet rijmen. “Er is een zware pandemie geweest en we willen niet dat door ons de ziekenhuizen vol liggen. Maar als er overdag mensen in een stadion kunnen zitten, kunnen wij in de nacht ook veilig open.” Binnen één dag werd de knoop doorgehakt en werd de avond neergezet. Ze vertelt: “Op dit moment komen mensen ook samen, maar ongecontroleerd op huisfeestjes en illegale feesten. Bij ons is het veilig, dus daarom besloten wij direct om de actie te steunen.”

© Roos Verbrugh / 3voor12 Utrecht

Om ook artiesten, die al twee jaar gelimiteerd zijn tot hun thuispubliek, een steuntje in de rug te geven, is de line-up van de avond volledig gevuld met Utrechtse artiesten. Met de mogelijke sluiting besluiten de dj’s daarom om elkaar kort af te wisselen. Toine van der Lingen (Ask Me Later) rookt na diens set buiten een sigaret. De verwachting voor de avond is goed. “Ik had een slecht voorgevoel dat het niet door zou gaan en direct zou worden afgeblazen, maar we staan er toch.” Voor diens dj-set had Toine dan ook maar één plan: “Alles geven in het uurtje dat je hebt.” 

Ook Lucas Tromer (Thrills in +41) is blij om er weer te staan. Het is iets na enen en hij mag zo op om te draaien. “Ik ga wat vies beginnen, dan een beetje de trippy kant op, daarna draai ik wat euforischer en ik eindig een beetje sexy”, zegt hij met een lach. Hij heeft de hele dag naar dit moment toegeleefd. Het tempo gooit hij direct omhoog naar 145bpm; er is tenslotte ‘geen tijd te verliezen’. Hij is trots op de initiatieven die zich hebben gevormd in Utrecht, de stad waar hij woont. “Utrecht laat zich door middel van deze actie weer zien. Er ligt begrijpelijkerwijs altijd een grote focus op de hoofdstad Amsterdam, maar ook hier in Utrecht groeit veel talent.”

© Roos Verbrugh / 3voor12 Utrecht
© Roos Verbrugh / 3voor12 Utrecht

In de zaal staan nieuwe gezichten, maar ook oude bekenden. Arjen (49) is een ware doorgewinterde dinosaurus bij De Helling. “Ik kom hier al dertig jaar”, vertelt hij enthousiast. Hij laat zijn rechterarm zien waarop een tatoeage van De Helling verschijnt. “Dat we dit na twee jaar weer mogen meemaken”, zegt hij. Ook Tom (29) is blij om weer op de vertrouwde vloer te staan, zijn ‘plekkie’. Hij vertelt wat er zo belangrijk is aan de nacht. “Iedereen hier wil elkaar knuffelen door het gevoel, niet door drugs. We dansen op hetzelfde moment, uiten ons op hetzelfde moment en voelen de muziek op hetzelfde moment. Het gaat hier om saamhorigheid, erkenning, herkenning en niet alleen zijn.” Tom is spoken word artiest en heeft in het verleden bij De Helling achter de bar gestaan. Wanneer hij de plek beschrijft, komt er een warm gevoel naar boven. Dat óók nachtclubs en nachthoreca tot cultuur behoren, mogen we niet langer ontkennen. “Het is zo’n belangrijke plek om energie en stress uit te blazen, maar ook een belangrijke plek voor mensen uit de scene. Het maakt ook niet uit wat voor muziek er hier gedraaid wordt; alles klinkt goed door deze speakers.”

Ook De Jong deelt haar trots op de geluidsinstallatie, die de ruimte vult met warme klanken; van acid tot drum and bass. Ze staat even in de zaal en doet een klein vreugdedansje. Over het geluid zegt ze: “In de trant van ‘Wij van WC-Eend adviseren WC-Eend’, het geluid in de Helling is zó onwijs lekker altijd. Dat gaat zo hard door je buik, echt iets om trots op te zijn.” De beloofde versoepelingen (maximaal vijfhonderd bezoekers en om 1 uur ’s nachts sluiten) halen voor de clubnachten niets uit. Doordat er concertprogrammering in de avond staat, vervallen de clubnachten alsnog. Zo blijven dj’s, producers en iedereen die leeft van clubnachten weer op de reservebank zitten. Daarnaast voelt de nacht eindeloos en juist dat gevoel van onderdompeling en eindeloosheid maakt dat je alles even kunt vergeten. Het is een aanjager van verbinding, creativiteit en vernieuwing.

© Roos Verbrugh / 3voor12 Utrecht

Rond half twee loopt stagemanager Jordi gespannen door de ruimte voor een mededeling. “Om vijf voor gaat de muziek uit”, verkondigt hij. De gemeente is langs geweest en de organisatie besluit om gehoor te geven aan de waarschuwing. “We gaan het niet tot een boete laten komen vanavond”, vertelde De Jong in het begin van de avond. Die beslissing wordt inderdaad genomen. Net voor tweeën legt Mauro Moreno een van zijn laatste platen op. De hele zaal staat vol met dansende uitgelaten mensen. De sfeer is ongeëvenaard en er wordt zo hard gedanst dat de bewegingen de LP’s laten trillen, maar uit de losse pols draait Moreno ze weer recht. Een bijna Boiler Room-achtig gevoel bekruipt de ruimte; ook achter de dj zijn mensen gekropen om te dansen. Er wordt gefloten en geklapt, maar vooral héél hard genoten. Om vijf voor twee legt de dj zijn laatste plaat op. “Het voelt alsof je met een hele lekkere maaltijd bezig bent, maar dat je bord dan wordt weggetrokken”, vertelt Moreno na het fluitsignaal van de gemeente. 

Directeur De Jong pakt de microfoon om de zaal toe te spreken. “De nacht is opgestaan”, roept ze. “Twee jaar lang was de nacht een zwart gat, en jullie hebben allemaal meegeholpen om er weer opnieuw leven in te blazen.” De zaal klapt en joelt. “Laten we afspreken dat dit het begin is van eindeloze nachten waar we weer kunnen verdwalen in de beat, we elkaar kunnen ontdekken en nieuwe vrienden maken”, roept De Jong. Mensen omarmen elkaar, blije kreten vult de ruimte. Het voornamelijk Utrechtse publiek gooit de handjes in de lucht. “UUUuuuu…”

Gezien: diverse acts tijdens De Nacht Staat Op, zaterdag 12 februari 2022 @ De Helling, dB's en EKKO, Utrecht

Foto’s: DeWolff @ dB’s tijdens De Nacht Staat Op