Op dinsdag 30 juni zijn de medewerkers en studenten van de Nederlandse Pop Academie (NPAC) geïnformeerd over het besluit van het College van Bestuur om met ingang van studiejaar 2021-2022 geen nieuwe studenten meer aan te nemen. De opleiding die sinds 2006 bestond wordt gefaseerd afgebouwd. De lichting die na de zomer start is de laatste die met de opleiding kan beginnen. In de regio Midden-Nederland kunnen nieuwe studenten vanaf 2021 alleen nog terecht bij de Herman Brood Academie.
Het stoppen van de NPAC is een uitvloeisel van het advies van de Commissie Macrodoelmatigheid uit 2018 die op verzoek van het Ministerie van OCW onderzoek heeft gedaan naar de creatieve opleidingen in het mbo. De commissie concludeerde dat de opleidingen tot artiest het best beëindigd konden worden omdat ze structureel onvoldoende arbeidsmarktperspectief bieden. Naar aanleiding van dit advies hebben het mbo en het bedrijfsleven de minister aan het eind van 2018 geadviseerd om de opleiding tot artiest niet te beëindigen maar te moderniseren. De mbo sector heeft daarbij tevens toegezegd om te kijken naar een ‘doelmatig aanbod’ van creatieve opleidingen in de regio. In de regio Utrecht zijn er twee creatieve opleidingen voor muzikant: de Nederlandse Pop Academie (onderderdeel van ROC Midden Nederland) en de Herman Brood Academie (onderdeel van MBO Utrecht).
De Nederlandse Pop Academie gaat stoppen. Met ingang van het schooljaar 2021 - 2022 neemt de Utrechtse MBO-opleiding geen nieuwe studenten meer aan. Het stoppen is een gevolg van het advies van de Commissie Macrodoelmatigheid, die in 2018 naar het arbeidsmarktperspectief van MBO-opleidingen heeft gekeken.
Uitruil met de Herman Brood Academie
De twee ROC’s zijn met elkaar in gesprek gegaan en hebben verschillende scenario’s verkend om de overlappende opleidingen doelmatig in te vullen. Behalve die voor muzikant hebben ze beiden namelijk ook een opleiding voor danser. De uitkomst van de gesprekken is dat er wordt gekozen voor een ‘uitruil’ van de opleidingen Muzikant en Danser. Vanaf 2021 neemt het ROC Midden Nederland (NPAC) geen nieuwe studenten meer aan voor de opleiding Muzikant, en MBO Utrecht niet meer voor Dans.
Wat daarbij niet hielp was dat NPAC door een verplichte reductie in 2019 - alle artiestenopleidingen moesten met 20% reduceren - nog maar één klas van 17 studenten kon aannemen in het eerste leerjaar. Eerdere jaren waren dat twee klassen van 30 studenten, één klas pop/rock en één klas sounddesign (dance/hiphop). Omdat het ROC Midden Nederland behalve de NPAC ook nog twee succesvolle opleidingen dans en theater heeft, is de krimp grotendeels bij muziek gezocht. De Herman Brood Academie beschikt op dit moment over drie volledige klassen artiest (dance, hiphop en pop/rock) en één dansklas. Het in stand houden van een opleiding met kleine aantallen studenten, zoals bij de NPAC, is een dure optie. Ook gezien het verschil in aantallen studenten ligt de keuze voor een uitruil tussen beide scholen wel voor de hand. Daarnaast heeft de HBA meteen in de eerste jaren van zijn bestaan al relatief veel aansprekende artiesten afgeleverd en zich daardoor sterker kunnen profileren, iets wat de NPAC meer tijd kostte.
Na het uitfaseren van de NPAC blijven er in Utecht nog twee opleidingen voor Muzikant of Danser over in plaats van de huidige vier. Het aantal beschikbare plekken voor muzikant blijft door de ruil echter wel gelijk.
(tekst gaat verder onder de inzet en de foto)
De NPAC is gestart in 2006 om ook jongeren met een MAVO- of VMBO-diploma de kans te bieden om een muziekopleiding te volgen. Motivatie en een popmentaliteit zijn op de opleiding net zo belangrijk als vaardigheden. “We leiden geen muzikanten op maar ondernemers”, vertelde bedenker en oprichter Ad de Jong daar destijds over. Drie jaar geleden vierde de opleiding zijn tienjarig bestaan met een showcase-avond in TivoliVredenburg. In de afgelopen jaren heeft de NPAC artiesten zoals Brooks, Nicole Bus, Sharon Doorson, Todd Helder, Jermain Bridgewater, Massi en Ginger afgeleverd. Daarnaast zijn verschillende muzikanten actief in lokale en nationale bands en zijn talloze producers en vocalisten getekend bij labels/publishingbedrijven als Sony BMG, Van Klasse, Top Notch, Talpa en Cloud 9.
Twee MBO popopleidingen in Utrecht
Docent van het eerste uur Stefan ‘t Hooft is teleurgesteld. “Op het onderzoek dat de Commissie Macrodoelmatigheid heeft gedaan is nog wel wat af te dingen. Het is gebaseerd op gegevens van één cohort uit het jaar 2014 wat niet recht doet aan hoe het in de muziekindustrie gaat. Afgestudeerden in de culturele sector hebben vaak een aanlooptijd nodig om een inkomen te halen uit het vak waarvoor ze gestudeerd hebben. Dat is bij andere creatieve opleidingen niet anders.” Frank van den Eijkel, die nu als Todd Helder getekend is bij Martin Garrix’ label STMPD RCRDS, reageert geschokt: “Bij NPAC is het voor mij allemaal begonnen. De NPAC heeft mij de kans gegeven om mezelf creatief te ontwikkelen tot de producer die ik nu geworden ben.”
Curriculumleider Rinse Visser herkent zich niet in het beeld dat er geen ruimte zou zijn voor twee MBO popopleidingen in een stad. “Zowel wij als de HBA trekken, ook door de randstedelijke ligging, studenten uit het hele land. De provincie Utrecht heeft een groot cultuurlandschap en daarnaast zijn wij als opleiding door heel Nederland actief, van masterclasses op Amsterdam Dance Event en de DanceFair tot eigen showcases op Eurosonic Noorderslag. De NPAC is daarnaast sterk verankerd in de Utrechtse cultuur, van uitvalsbasis dB’s naar de Future Sounds-stage in TivoliVredenburg, de NPAC-jamsessie in ‘t Oude Pothuys en jarenlang een eigen podium op het Bevrijdingsfestival. Onze studenten hebben zich de laatste jaren sterk weten te profileren en we zien in het werkveld dat beide opleidingen elkaar niet bijten. Doodzonde dat hiermee weer een plek verdwijnt voor jonge mensen om zich artistiek te ontplooien.”
‘t Hooft denkt ook dat de NPAC een ander profiel heeft en bij een andere doelgroep past dan andere opleidingen. “In de afgelopen jaren hebben wij veel leerlingen gehad die zich opnieuw hebben uitgevonden. We hebben ze daar ook de ruimte voor gegeven. Of ze nu uitvoerende artiest wilden worden of muziekdocent met een eigen lespraktijk. Als dat is wat jij wilt dan kan dat. Ik merkte dat sommige studenten daarom bewust voor NPAC kozen.”
(tekst gaat verder onder de foto)
Huidige studenten kunnen opleiding afmaken
Het stoppen van de NPAC is een zogenaamd ‘voorgenomen besluit’. De studentenraad en de ondernemingsraad hebben nog de gelegenheid om het College van Bestuur te adviseren over de uitruil met de HBA. ‘t Hooft verwacht echter niet dat er nog iets verandert. “Je merkt in deze coronaperiode dat cultuur niet hoog op de agenda staat en dat geldt ook niet voor cultuuronderwijs. Ik sluit niet uit dat er over vijf of tien jaar nog maar één of misschien wel helemaal geen van zulke opleidingen meer zijn”, eindigt hij pessimistisch.
Alle huidige studenten kunnen hun opleiding afmaken, ook de nieuwe studenten die in september starten. Elk jaar stroomt er een examenklas uit met de laatste in 2023. De medewerkers van de NPAC kunnen ook na de uitfasering voor ROC Midden Nederland blijven werken. Voor hen wordt naar een passende oplossing gekeken.