Het is inmiddels bijna tien jaar geleden dat On Claws uitkwam. Hoe kijk je, na het uitbrengen van je zesde plaat, terug op die release?
"Osmosis is het eerste album dat ik in de studio opgenomen heb in plaats van in de huiskamer. Daardoor is hij geluidskwalitatief beter dan On Claws, maar ook als ik die plaat nu terug luister ben ik nog steeds tevreden met hoe die klinkt. De sfeer die de thuisopname met zich meebrengt past bij die nummers. Binnen zijn eigen tijdscapsule blijft On Claws zo zijn eigen waarde behouden, terwijl de waarde van Osmosis juist door de professionele aanpak het beste tot zijn recht komt."
Voorheen heb je dus altijd thuis opgenomen, vanwaar opeens de keuze om voor deze plaat dan toch echt de studio in te gaan?
"Ik ben eigenlijk de studio in gegaan als experiment. Ik wilde kijken wat het voor de sound zou doen en ik wilde ook gewoon een stapje vooruit qua kwaliteit. Tammo Kersbergen (drummer) en Floyd Atema hebben deze plaat geproduceerd. Met Tammo werk ik al tien jaar samen en ook Floyd heeft al eens eerder zijdelings meegewerkt. Omdat we al zo lang met elkaar werken hadden Tammo en Floyd een goed beeld van wat ik wilde met de nummers en kon ik ze alle vrijheid geven te doen wat ze wilden qua productie. Over het hele proces is er uiteindelijk maar één moment geweest waarop we niet op één lijn zaten.
Al met al was het een geslaagd experiment. Het verschil met eerdere producties zit ‘m vooral in kracht. Ik denk dat de liedjes op deze plaat krachtiger over komen. Je wordt als luisteraar iets beter geholpen, het is duidelijk waar binnen het nummer de nadruk ligt en de verschillende lagen komen beter tot hun recht."
Op 6 september kwam I am Oak’s zesde album Osmosis uit. Frontman Thijs Kuijken onthult hoe het onderbewust verwerken van gedachten, gebeurtenissen en kennis, tot dit album heeft geleid.
Discografie
On Claws (2010)
Oasem (2011)
Nowhere or Tammensaari (2012)
Ols Songd (2013)
Our Blood (2016)
Osmosis (2019)
Osmosis is ook het eerste album dat gebaseerd is op piano in plaats van gitaar. Vanwaar die keuze?
"Ik had thuis een piano neergezet omdat het me leuk leek af en toe wat te kunnen pingelen zonder dat ik gelijk het idee zou hebben dat ik daar dan iets mee moest. Als ik gitaar speelde was ik in m’n achterhoofd toch vaak bezig met iets ‘bruikbaars’ zoeken.
Daarnaast liep ik een beetje vast op gitaar. Ik bleef hangen in dezelfde akkoorden en ritmes. Op piano kon ik daarvan losbreken en al snel ontstonden er toch ook wat bruikbare ideeën, die zijn dus de basis geworden voor de nummers op Osmosis."
De titel Osmosis staat voor het onderbewust verwerken van gedachten, gebeurtenissen en kennis. Heeft dat vooral betrekking op het schrijfproces? Of ook op de muziek-overdracht op de luisteraar?
"Osmosis is op beide van toepassing. Ik heb bij het schrijven van de liedjes heel erg geprobeerd het onderbewuste toe te laten. Het album draait om introspectie, om zelfreflectie. Door het onderbewuste toe te laten heb ik veel over mezelf geleerd.
Ik nam meestal een visuele herinnering als uitgangspunt en begon dan met schrijven. Bij Hidden Cove was dat bijvoorbeeld een wandeling naar een verborgen baai in Italië. Je kon daar alleen maar komen door anderhalf uur door de bergen te lopen. Met dat soort herinneringen in mijn hoofd ben ik gaan spelen. Dan drukte ik op record en begon ik over mijn eigen spel heen te zingen, woorden werden dan langzaam zinnen en die zinnen vormden dan geleidelijk een tekst. Ik heb dat allemaal zo intuïtief mogelijk proberen te doen, het als het ware uit mezelf laten vloeien. Dat is voor mij wat osmose inhoudt, iets vloeiends. Vanuit herinneringen zijn de nummers uit mij gevloeid en ik hoop dat er bij de luisteraar een omgekeerd proces kan plaatsvinden, dat deze nummers, via het onderbewuste, weer herinneringen, of andere zaken, zullen oproepen."
Net als bij vorige platen komen de kenmerkende natuurmetaforen ook op deze plaat weer terug, maar dan nét verfrissender, kun je duiden waar hem dat in zit?
"Ik probeer altijd ruimte over te laten voor de eigen interpretatie van de luisteraar, maar ben bij deze plaat wat meer op zoek gegaan naar het concrete. Ik heb geprobeerd sterke visuele schetsen neer te zetten om zo de luisteraar wat meer houvast te geven. In kamikochi zit bijvoorbeeld de tekst I saw a rainbow except it was not bowed /it was straight as an arrow hanging in the sky. Ik heb dat beeld zo puur mogelijk proberen te schetsen. Ik hoop dat ik, met ondersteuning van de muziek, de luisteraar zo als het ware kan meenemen naar die plek, naar dat moment."
Dat soort plekken en momenten zijn dus belangrijk geweest voor het ontstaan van dit album, zoek je dit soort plekken dan ook bewust op voor inspiratie?
"Ik trek niet zozeer naar specifieke plekken voor inspiratie. Inspiratie komt voor mij meestal pas achteraf. Juist als ik iets ontzettend indrukwekkend of mooi vind probeer ik dat zoveel mogelijk in het moment zelf op me in te laten werken.
Het is goed te vergelijken met mensen die overal meteen foto’s van maken. Dat doe ik zelf ook hoor, maar dan ben je al in het moment bezig met de herinnering, terwijl die herinnering eigenlijk pas echt zijn significantie laat zien als die later, onuitgenodigd en onverwacht, terug komt."
Over foto’s gesproken: ook deze cover heb je weer zelf ontworpen. Hoe ben je bij dit beeld gekomen?
"De cover is niet zozeer direct gelinkt aan een van de liedjes. Ik was vooral op zoek naar een sterk beeld dat op zou vallen. Het is uiteindelijk een collage geworden, maar dat zie je niet meteen. Pas als je een tweede keer, van dichtbij kijkt zie je dat het een collage is. Dat is eigenlijk mijn uitnodiging aan de luisteraar om met aandacht (een tweede keer) te gaan luisteren, de diepere lagen te ontdekken in het geluid of de tekst. Daarin komt die osmose ook weer terug, het door je heen laten van vloeien van de verschillende indrukken die deze plaat teweeg kan brengen."
Dan nog heel even terug naar de muziek. Wat heb je zelf geluisterd tijdens het maken van dit album? Waar komt je muzikale inspiratie vandaan?
"Ik heb eigenlijk heel weinig popmuziek geluisterd tijdens het maken van dit album. Ik merkte zelfs dat ik niet meer zo goed kon luisteren naar zang. Dat zag ik meer als afleiding dan als inspiratie. Bij vorige platen had ik daar niet zo’n last van maar tijdens het maken van deze ben ik veel naar instrumentale muziek, en dan vooral jazz, gaan luisteren. Ik probeer ook altijd, hoe moeilijk dat ook is, zo authentiek mogelijk te blijven. Uiteraard sijpelen sommige invloeden, misschien ook door osmose, er toch doorheen maar dat probeer ik zoveel mogelijk te beperken. Juist door tijdens het schrijven van mijn eigen muziek naar dingen te luisteren die heel anders in elkaar zitten."
Osmosis is verschenen op Snowstar Records en verkrijgbaar op cd, vinyl (ook als Gatefold) en digitaal.
Te zien: I am Oak + Astral Swans, zondag 15 september 2019 @ EKKO, locatie De Nijverheid