FOSS is naast een Utrechtse dream-pop band ook nog het IJslandse woord voor waterval. Hun muziek, met noordelijke invloeden van frontvrouw Rósa Trujillo, kabbelt dan ook als een dromerig beekje door je gehoorschelp. De samenwerking verloopt eveneens vloeiend doordat de bandleden op hun opleiding Muziek & Technologie leren hoe ze elkaar op een constructieve manier feedback geven. De band, die bestaat uit Martijn Bressers (ook bekend van Emil Landman), Rósa Trujillo, Stijn Post, Tim Visser en Hugo Hinkel bracht onlangs hun eerste EP uit (met producer Roy van Rosendaal) en is ondertussen alweer bezig met het opnemen van een tweede.
Een muziekopleiding is misschien geen gouden ticket naar roem of rijkdom, maar het is absoluut wel dé plek voor het ontwikkelen van talent. Tijdens de 010 020 030-avond op woensdag 10 april presenteert Festival Tweetakt talentvolle acts van Amsterdamse, Rotterdamse en Utrechtse muziekopleidingen. We gingen in gesprek met de HKU-delegatie. Wat leer je daar precies? En: wat is de meerwaarde van een muziekopleiding voor een artiest? Dat en meer vertelden bands Alchi, FOSS en LE MOTAT ons op een zonnig dB’s terras.
FOSS
Alchi
Alchi is het project van Krijn Moons. Met half-kapotte synths, gitaren die zijn doorstoken met satéstokken en ander ongebruikelijk spul, zoekt Krijn naar hoe een instrument juist níet hoort te klinken. Dat soort imperfecties en toevalligheden zet hij om naar organische elektronische muziek met invloeden uit acts als Boards of Canada, Four Tet en Weval. Door de continue feedback van zijn docenten en studiegenoten bij de opleiding Musician 3.0 ontwikkelde Krijn Moons zich tot kunstige solo-performer.
LE MOTAT
LE MOTAT is de formatie van Tato Wesselo en is meer dan alleen muziek. ‘De tekstperformances tussen de nummers door zijn geen saaie aankondigingen van de volgende track, zoals bij de meeste standaard bandjes, maar vormen echt een onderdeel van de show.’ Met alleen een biertje en wat gelul red je het niet: deze band is volop aanwezig en daar ontkom je niet aan. De muziek is absurd doch catchy, rauw, poëtisch en genre-overschrijdend. Onlangs was deze band te zien bij Club 3voor12 Utrecht en op 6 juni speelt LE MOTAT een eindperformance als onderdeel van de opleiding Musician 3.0 in Theater Walhalla.
Zoek de verschillen
“Muziek & Technologie is heel anders dan de opleiding Musician 3.0 en beiden zijn weer heel anders dan het klassieke conservatorium” vertelt Martijn (FOSS). “Daar word je opgeleid tot uitvoerend muzikant. Bij Musician 3.0 word je opgeleid tot performer en Muziek & Technologie leidt muziek-technici in alle soorten en maten op. Wij doen alle vier Muziek & Technologie met de richting Productie en Compositie. Heirbij ligt de focus op de technische aspecten van het produceren. Daarnaast zijn er nog vier andere richtingen, het is een hele brede opleiding.”
“Mensen weten vaak niet dat er naast het conservatorium nog veel meer opties zijn om muziek te studeren” gaat Rósa verder. “Ik heb eerst nog een tijdje conservatorium gedaan voor zang, maar dat vond ik eigenlijk helemaal niet zo leuk. Zij bepalen voor je welke skills je moet leren en je richting staat vanaf het begin al best vast. Je wordt een (steen)goeie jazz-, pop-, of klassieke muzikant. Daar ben ik vrij snel mee gestopt en toen ben ik op zoek gegaan naar wat ik wél wilde. Dat werd Muziek & Technologie. Ik produceerde al een beetje mijn eigen muziek en daar wilde ik beter in worden.”
“Conservatoriumstudenten weten vaak niet eens dat onze opleiding bestaat,” vervolgt Stijn, “en als ze dat wel weten, denken ze vaak dat we allemaal sound-designers zijn of iets dergelijks. Dat is inderdaad één richting binnen deze opleiding, maar ik ben net zo goed bezig met het maken en producen van (instrumentale) muziek.”
"Musician 3.0 is een soort creatief conservatorium"
“Musician 3.0 is een soort ‘creatief conservatorium’. Je leert veel over je instrument(en) , maar de nadruk ligt op het creëren van je eigen muziek ” vertelt Tato (LE MOTAT). ‘’De focus ligt op de muziek en de performance en daarnaast kun je echt alle kanten op. Als je bedenkt dat je liever producer of componist wil worden kan dat ook.”
“Het verschil tussen Muziek & Technologie en Musician 3.0 zit ‘m denk ik puur in de focus” vervolgt Krijn (Alchi). Met wat ik doe kan ik ook terecht bij Muziek & Technologie, maar ik wilde me vooral richten op compositie en performance. Ik wilde leren hoe ik mijn act op het podium kon zetten zonder dat mensen zouden denken: ‘hier staat weer iemand saai te zijn achter een tafel’. Bij 3.0 ligt daar dan ook de focus op, terwijl Muziek & Technologie je vooral de technische skills voor het maken van de muziek zelf leert. Daar had ik minder begeleiding bij nodig dan bij het performancegedeelte.”
Je eigen weg kiezen
“Muziek & Technologie laat je vrij beslissen hoe jij jezelf wilt ontwikkelen” vertelt Martijn (FOSS). “Je stelt je eigen pad samen en gaat dat bewandelen. Zo’n opleiding geeft je bij wijze van spreken zes rugzakjes met skills en kennis die je kunt gebruiken om beter te worden in wat je doet. Wat dat dan precies is wat je doet, mag je zelf bepalen. Je kunt die skills en kennis er in ieder geval bij gebruiken.”
“Musician 3.0 geeft je ook die mogelijkheid” vervolgt Tato (LE MOTAT). "De opleiding is multidisciplinair. Als je een bassist bent die wil jodelen: ga je gang. In de eerste twee jaar beuk je er alle theorie en techniek doorheen, en daarna doe je gewoon wat je zelf wil.”
“Ik heb mensen in m’n klas die bezig zijn met filmmuziek, maar ook mensen die klassieke muziek maken of juist rock” vult Krijn (Alchi) aan. “Zelf doe ik er ook nog van alles naast met theater. Door het brede karakter van de opleiding leer je juist veel. Je bewandelt geen conventionele weg, je wordt gestimuleerd om een weg te vinden die specifiek bij jou past.”
Feedbackcultuur
“Het meest waardevolle van de opleiding is dat je leert omgaan met feedback” vertelt Rosa. “Ongeveer alles wat je maakt wordt beoordeeld. Niet alleen door docenten, maar ook door medestudenten. In het begin van de opleiding hadden we een lessenreeks die ‘troep maken’ heette. Je moest dan zóveel maken in zó weinig tijd, dat je eigenlijk al stopte voordat je begonnen was omdat je dacht: ‘het gaat toch niet werken’. Je levert dan iets aan dat niet af is en dat wordt dan genadeloos bedolven onder een laag kritiek. Je leert hierdoor meteen af om zulk commentaar op je werk te persoonlijk te nemen. Dat is heel fijn.”
“Op 3.0 is dat ook zo” vervolgt Tato. Op een gegeven moment voel je geen pijn meer. Wat je maakt is wat het is, je gooit het naar buiten en dan staat het bloot aan kritiek. Tijdens de gehele opleiding zijn er veel feedbackmomenten: dan ga je in een kring zitten, kopje thee erbij, havermoutkoek tussen je kiezen en afbranden maar. Daar word je hard van.” Stijn vervolgt: “Zo’n feedbackronde is heel bemoedigend. Je wordt nooit als persoon onderuit gehaald en ziet elkaar niet als concurrentie. Je wordt objectief en leert je werk los van jezelf te zien. Het gaat puur om dat ene ding wat je op dat moment hebt gemaakt.”
“Sowieso hecht je echt geen waarde meer aan een mening” voegt Rósa toe. “Of iets mooi is of niet, is een kwestie van smaak en iedereen maakt zulke verschillende dingen dat je daar geen rechte lijn in kunt trekken. Feedback moet altijd constructief zijn. Je moet er iets uit kunnen halen dat je kunt gaan verbeteren of toepassen. Dat is vaak heel specifiek. Kritiek kan beginnen met iets vaags als ‘je mix is een beetje wollig’ en dan specifieker worden met ‘ik zou iets minder side-chain compression op die snare doen’. Doordat je die kritiek meeneemt en merkt wat het effect is, leer je ook ontzettend veel.” Krijn voegt hieraan toe: “Ik ben er echt afhankelijk van geworden. Als ik nu iets nieuws maak, denk ik er tijdens het maken al over na bij wie ik straks kan aankloppen voor feedback. Ik neem dat heel serieus en pas de feedback die ik krijg meestal gelijk toe.”
Ondernemerschap en creativiteit
“Wij (FOSS) hebben elkaar op deze opleiding ontmoet en het is nu heel handig dat we elkaar steeds op school tegenkomen en gebruik kunnen maken van de faciliteiten, maar we leren er niet echt hoe we als band verder komen in de muziekwereld” vertelt Martijn. “Als je naast de opleiding een band wil hebben kan dat prima, maar daarvoor moet je alles gewoon zelf doen.”
“Bij 3.0 leer je wel het een en ander over ondernemen, maar dat staat allemaal nog een beetje in de kinderschoenen” vervolgt Tato. “Ik denk dat dat ondernemende ook gewoon al een beetje in jezelf moet zitten, anders wordt het lastig in de muziekbranche. De focus lag in onze jaarlichting eerder op de artistieke ontwikkeling dan op ondernemerschap. Maarja, als het andersom was geweest had ik alleen nog maar country en Nederlandse schlager gemaakt."
“Muziek & Technologie heeft ook wel wat ondernemerschapsvakken, maar die zijn meer gericht op het oprichten van je eigen bedrijf als producer” gaat Stijn verder. “Als act moet je dat gewoon zelf uitvogelen. Zo’n opleiding is vooral handig voor het maken van meters. Je bent constant met muziek bezig en jezelf aan het uitdagen en ontwikkelen. De producten die je aanlevert nemen toe in kwaliteit en zijn daarom misschien makkelijker te verkopen, maar dat moet je inderdaad echt zelf doen.”
De toekomstdromen van een muziekstudent
“Het lijkt me supertof een keer op Iceland Airwaves te spelen” lacht Rósa. Dat is zeg maar het Eurosonic van IJsland. Een soort showcasefestival.” “Ja, of Glastonbury” droomt Tim verder. “Het lijkt me vooral heel nice om een nummer in een Netflix-serie te krijgen. Dat mensen dat dan massaal gaan streamen en we letterlijk slapend rijk worden. Dat is toch de droom van iedereen? Al gaat het er natuurlijk vooral om dat we muziek kunnen blijven maken. Als we ons hoofdzakelijk met muziek kunnen bezighouden, ook na deze opleiding, is dat al mooi.”
“Daar gaat het mij ook vooral om” vervolgt Krijn. Gewoon lekker bezig blijven. Het lijkt me vet als ik de dingen die ik nu gemaakt heb met een band zou kunnen uitvoeren. Maar het is lastig om een goede weg te vinden in het combineren van instrumenten en elektronica. Daarvoor heb ik echt muzikanten nodig die hun instrument niet zozeer technisch benaderen maar focussen op sound. Ik hoop dat dat ooit lukt en tot die tijd blijf ik zelf bezig met maken en produceren.”
“Als ik volgend jaar klaar ben, gaat de aandacht alleen nog maar naar nummers schrijven, produceren, performances in elkaar zetten en optreden” stelt Tato. ‘’Ik zie dit als m’n professie: datgene waar je geld mee verdient en waar je ziels- en ziels- en zielsgelukkig van wordt. Ook ambieer ik om China en Japan te veroveren: net zoals Baudet dat in Nederland heeft gedaan, alleen doe ik dat dan met muziek en performance in plaats van met lavendel.’’
Benieuwd geworden naar dit Utrechtse muziektalent? Kom dan op woensdag 10 april 2019 langs op De Neude bij Festival Tweetakt. Tijdens de 010 020 030-avond spelen Alchi, FOSS en LE MOTAT samen met KUZKO en Wies in de Podiumkas. De avond begint om 20:00u!
Klik hier voor het event.