1. Rhys Chatham (ZXZW 2007)
Hoewel er gedurende de eerste paar edities van wat toen nog ZXZW heette al een heel behoorlijk aantal acts op diverse locaties speelde, stond het festival destijds, zeker in vergelijking met nu, duidelijk nog in de kinderschoenen. Het 'doorbraakjaar' was ongetwijfeld 2007, toen men stevig uitbreidde qua dagen en er ook naast de muziek veel op poten werd gezet. Zeer goede herinneringen hebben we aan het optreden van de in Parijs woonachtige Amerikaanse componist/gitarist Rhys Chatham in de tot theater omgebouwde voormalige kapel van Carré, die in samenwerking met lokale gitaristen een even schitterende als oorverdovende 'versterkte symfonie' uitvoerde. Het zoeken naar bijzondere locaties en naar verbindingen met de lokale scene is ook in latere jaren kenmerkend voor Incubate gebleven.
2. Sun Ra Arkestra (ZXZW 2008)
De naamgever van dit intergalactische orkest mag zijn definitieve reis naar Saturnus dan al in het jaar 1993 van onze tijdrekening zijn begonnen, onder leiding van de inmiddels stokoude, maar nog springlevende meestersaxofonist Marshall Allen (dat bonendieet moet toch heilzaam zijn geweest) verzorgde het Sun Ra Arkestra op ZXZW 2008 iedere dag van de week een bijzonder succesvolle performance in Paradox, met een vrij toegankelijk zondags openluchtconcert in het Muzenpark als fraaie afsluiter. Films als 'Space Is The Place' en een aan Sun Ra gewijde expositie in de Tilburgse stadsbibliotheek maakten het kosmische plaatje compleet. Het vormde tezamen een heel geslaagde ode aan één van de meest markante en ongrijpbare muzikanten/kunstenaars van de vorige eeuw.
3. Hermann Nitsch (Incubate 2009)
In 2009 werd op aandringen van het beroemde Texaanse showcasefestival SXSW, waar ZXZW zich met een knipoog naar vernoemd had, een naamswijziging doorgevoerd. Voortaan ging het festival door het leven als Incubate, waarmee men definitief uit de schaduw van de grote Amerikaanse broer stapte. Performances als het 'Orgien Mysterien Theater' van de Weense 'Aktion'-kunstenaar Hermann Nitsch zal men trouwens niet snel op dat Amerikaanse muziekfestijn tegenkomen – hoewel het zeker put uit dezelfde dionysische grondinspiratie die ook de rock 'n' roll heeft voortgebracht. Er ontstond dit jaar wat controverse rond een geslacht varken dat centraal stond in de performance (wat eigenlijk nogal merkwaardig is, aangezien het op massale schaal slachten van die dieren dagelijks geruisloos geschiedt), maar het bleek hoe dan ook één van de meest gedenkwaardige momenten van het festival.
4. Wardruna (Incubate 2009)
Een ander memorabel optreden werd datzelfde jaar verzorgd door Wardruna, een duistere Noorse folkact die zich sterk oriënteert op het paganistische verleden van Scandinavië. Het Natuurtheater te Oisterwijk bleek de ideale achtergrond voor het muzikale ritueel dat deze groep opvoerde. Na 's avonds met bussen naar de plek van bestemming te zijn gevoerd, moest je eerst nog een stikdonker pad aflopen dat je naar het halfronde, stemmig schaarsverlichte natuurtheater bracht. Zelden waren artiest en omgeving zo voorbeeldig op elkaar afgestemd als bij deze buitengewoon indringende performance.
5. Peter Brötzmann's Full Blast (Incubate 2010)
Na de grote projecten van voorgaande jaren stond Incubate 2010 vooral in het teken van sterke individuele performances. Zo werd het concert van singer/songwriter Damien Jurado door allen die we erover gehoord hebben zeer hoog aangeslagen. Minder algemeen geliefd, maar daarmee niet minder innemend was het optreden van legendarisch freejazzsaxofonist Peter Brötzmann, die met zijn virtuoze Full Blast trio de toehoorders in de Kleine Zaal van 013 onderwierp aan een waarlijk nietsontziende en allesverzengende blaasexercitie die tot op de dag van vandaag in ons geheugen gegrift staat.
6. Play Me, I'm Yours (Incubate 2011)
Vanaf het prille begin heeft Incubate zich ingespannen om niet alleen binnen de grenzen van concertzalen, café's en andere muzikale en artistieke honken, maar ook in de stad als geheel zichtbaar aanwezig te zijn. Het meest succesvolle project in dat opzicht is wellicht 'Play Me, I'm Yours' geweest, waarbij op de meest uiteenlopende locaties in Tilburg en omstreken piano's opdoken, waarop iedere willekeurige voorbijganger kon spelen. Vooral 'Comptine D'Un Autre Été' van Yann Tiersen (bekend van de arthousehit 'Amélie') bleek uitzonderlijk populair. Tiersen zelf werd, wie weet van de weeromstuit, pardoes voor de volgende editie van het festival geboekt.
7. Lustmord (Incubate 2011)
Naast de piano's waren er in 2011 natuurlijk ook weer meer dan genoeg fantastische acts te vinden op Incubate. Persoonlijk werden we misschien wel het meest geroerd door het optreden van integere jazzclown en (voormalig dakloze) straatmuzikant Charles Gayle in De NWE Vorst, maar een ander zeldzaam memorabel concert was dat van Brian Williams oftewel Lustmord, die in zijn eentje een in duister gehulde grote zaal van 013 wist te betoveren met zijn allesdoordringende dark ambient. De eenzelvige Welshman treedt slechts zeer zelden op, maar maakte met zijn eerste (weliswaar korte) performance op Nederlandse bodem zijn pioniersstatus helemaal waar.
8. Buzzcocks (Incubate 2012)
Het rijtje van illustere (post)punkacts die hun opwachting mochten maken op Incubate is doorheen de jaren behoorlijk indrukwekkend geworden: denk bijvoorbeeld maar aan Wire, The Fall of Gang Of Four. Niet al deze optredens waren even geslaagd, maar het concert van de punkrockers van The Buzzcocks, dat gelukkig genoeg helemaal aan het slot van de editie van 2012 plaatsvond, was zonder meer een doorslaand succes. De gasten mogen dan al sinds de tweede helft van de jaren zeventig actief zijn, ze maakten nog steeds een uitzonderlijk frisse, gedreven indruk en vuurden hun pakkende nummers in hoog tempo op de aanwezigen in 013 af. Een buitengewoon aangename verrassing.
9. CocoRosie (Incubate 2013)
Gedurende de negende editie van Incubate werd Theaters Tilburg voor het eerst intensief betrokken bij het festival. Het bleek een gouden greep, want geluidskunstenaars als Biosphere en Tim Hecker kwamen zeker stukken beter tot hun recht in deze ook qua akoestiek schitterende omgeving dan op willekeurig welke andere plek in onze stad. Een act die mede vanwege de sterk theatrale presentatie ook uitzonderlijk goed paste bij deze locatie was CocoRosie, dat zich met zijn feminiene freakfolk ongetwijfeld voor zeer lange tijd nestelde in het hart van menige romantisch aangelegde bezoeker.
10. Lubomyr Melnyk (Incubate 2013)
Een andere locatie, die in tegenstelling tot Theaters Tilburg reeds lange tijd in gebruik is, maar wel bijzondere vermelding verdient vanwege haar uitzonderlijke karakter, is de aan de andere kant van de Schouwburgring gelegen Pauluskerk. Vorig jaar werd deze galmende ruimte maximaal benut door de van oorsprong uit het heden ten dage veelgeplaagde Oekraïne afkomstige pianist Lubomyr Melnyk, die met zijn opvallend rappe, maar tegelijkertijd eigenaardig rustgevende notenwatervallen het muisstille publiek op een onnavolgbare manier liet kennismaken met de magie van zogenaamde 'continuous music'.