Komende zaterdag 22 april staan de platenzaken in het zonnetje tijdens Record Store Day. Op deze dag brengen tientallen artiesten een plaat op vinyl uit en zijn er door het hele land toffe instore optredens. De platen die je zaterdag in je handen hebt, kunnen zomaar dichtbij gemaakt zijn bij Record Industry in de Haarlemse Waarderpolder. De fabriek perst platen van onder andere Michael Jackson, Pink Floyd en Maroon5, maar ook van Chef’Special en Rondé. 3voor12 Noord-Holland kreeg een rondleiding in de fabriek en vroeg Anouk Rijnders, sales manager bij Record Industry, naar de werkwijze van de fabriek die al sinds 1958 in Haarlem is gevestigd.

Van buitenaf lijkt het pand aan de Nijverheidsweg in Haarlem niet bepaald op een fabriek. Eenmaal binnen blijkt het gebouw, dat ongeveer een voetbalveld groot is, het gehele productieproces van vinyl onder één dak te hebben.

In 1998 nam Record Industry het stokje over van Sony. Sony zag geen toekomst meer in de vinyl-industrie. De sluiting van vele lp-fabrieken in die tijd, maakte dat de productie bij Record Industry steeg, want de vraag naar vinyl bleef begin 21e eeuw. Toen de mp3’tjes hun intreden deden, had de fabriek het even moeilijk. Zo’n zes jaar geleden leefde de productie en verkoop van vinyl weer op, wat drie jaar geleden een hoogtepunt bereikte; vinyl was heel populair. Van een hype is nu geen sprake meer volgens Anouk. “Tijdens de hype moesten we onze capaciteit verdubbelen en was vinyl echt niet aan te slepen. The word is out, iedereen weet dat het er is en dat het blijft bestaan. Mensen willen een fysiek product kopen; vinyl is daar een drager voor.”

Anouk werkt al zeventien jaar voor het bedrijf, dat zo’n honderd werknemers telt. Het is een saamhorige groep mensen, die de passie voor muziek en het product deelt. “Vinyl is echt iets voor de liefhebber. Je kan er heel veel emotionele waarde aan hechten. Vaak weet je nog waar je hem kocht en in welke periode je dat deed. Een plaat is een beleving. De geur, de hoes en het geluid; het zijn allemaal elementen die een plaat veel waardevoller maken dan die afspeellijst van twintig duizend liedjes op je iPod. Daarnaast ligt het geluid van vinyl veel dichter bij het menselijk gehoor, doordat heel hoge en lage tonen wegvallen. CD’s kunnen geluidsfrequenties aan die voor ons moeilijk hoorbaar en dus vermoeiend zijn. Het is de beperking van de plaat die het fijn maakt”, legt ze uit.

"Het productieproces in de fabriek is enorm arbeidsintensief en ambachtelijk", vertelt Anouk. “Er komen veel mensenhanden aan te pas, voordat de plaat vanuit de fabriek op een platenspeler komt. We gebruiken machines die al meer dan dertig jaar meegaan. Er zijn wel dingen gemoderniseerd, zoals het digitaal aanleveren van de audio, maar veel gebeurt nog op de oude manier.”

Tijdens de rondleiding laten tientallen mensen in de fabriek zien wat hun handwerk inhoudt. Het proces begint bij de artiest die de audio aanlevert. Anouk: “De audio wordt beluisterd en geschikt gemaakt voor vinyl. Vervolgens wordt de audio omgezet naar een groef. Dit wordt gedaan door een technicus in de snijkamer. Een beiteltje gaat trillen bij het afspelen van de (digitale) audio en dat etst een groef in een koperen drager. Deze snijding maken we maar één keer en daaruit wordt via een kopie een ‘negatief’ gemaakt. Met dit negatief maken we een testpersing. Als onze mensen bij de kwaliteitscontrole en de artiest instemmen met de kwaliteit van de test, maken we meer negatieve mallen om de hele oplage mee te persen. Met iedere mal, of matrijs, kunnen ongeveer duizend platen gemaakt worden.”

In de fabriek staan 32 machines klaar om gedurende 16 uur per werkdag zo’n vijftigduizend platen te persen. PVC is het materiaal waar de platen van worden gemaakt. Dit materiaal vormt een ‘broodje’ wat tussen de persblokken komt te liggen met onder en boven het label van de plaat. Vervolgens perst de machine het PVC tot een plaat. In principe kan er in alle kleuren van de regenboog geproduceerd worden, door verschillende tinten PVC te mengen. Iedere 23 seconde is er een nieuwe plaat geboren, die direct in een beschermhoesje valt en richting de drukker kan om het vinyl van een hoes te voorzien.

De drukker is een ander bedrijf, maar is wel onder hetzelfde dak gevestigd. Een aantal jaar geleden verhuisde het bedrijf naar Haarlem. Anouk: “Het is heel erg fijn dat ze hier nu zitten, want we hebben hele korte lijnen en kunnen goed samenwerken als er problemen zijn.” Wanneer de hoes is gevouwen, valt de plaat in de hoes: “Eventueel kunnen er nog kaartjes met een download link, een poster of iets dergelijks in de hoes worden bijgevoegd. Als dat dan is gebeurd, sealen we de plaat en kan het de vrachtwagen in. Dan gaan ze naar onder meer Japan, de VS en door heel Europa”, aldus Anouk.

Het streven voor 2017 is om nog eens 1,5 miljoen platen meer te persen dan een jaar eerder. Dit jaar moeten het er 11 miljoen worden. Voor meer informatie over de fabriek check de website van Record Industry en voor de instore line-up en de releaselijst tijdens Record Store Day kijk je op recordstoreday.nl.