Uiteindelijk heeft het langer geduurd dan de bedoeling was. Het werd al ruim een jaar geleden aangekondigd, maar nu is het er eindelijk: het derde album van de oorspronkelijk jam-rock band DE KAT. We mogen ons verheugen op, zoals de band dat zelf zegt: "een duivelse plaat vol melancholie, drama en liefde!" Er is sprake van een nieuw geluid ten opzichte van de vorige twee albums. Uiteraard komt dat ook door de toevoeging van een zanger. Maar dat is niet het enige. De band belooft ons bijvoorbeeld ook nummers met een discogeluid en met country invloeden. Wat gelukkig nog steeds is gebleven, is de stevige gitaarmuziek. Het album is eclectisch, maar wel met een kern die bij DE KAT hoort.

Jim Morrison in de disco

Laten we met het uitstekende nieuws beginnen. Dit album is meer dan de moeite waard. Ondanks de variatie is er nergens sprake van gefragmenteerdheid. Het is typisch een album om in totaliteit en in de geboden volgorde te beluisteren. Zoals het hoort. Het album opent met Feel The Fear. Dit nummer is perfect gekozen als openingstrack, het is rustig met een hint van onderhuidse spanning. Op een andere plek op dit album was het wellicht wat weggevallen, maar nu zit je op het puntje van je stoel. Nog niet alle kaarten worden direct op tafel gegooid. Er is ruimte om even kennis te maken. Met name met de zang. Ondanks zijn relatief jonge leeftijd klinkt Goya Buitenhuis op zijn best als een oude ziel, een ijle echo uit de jaren zeventig, breekbaar en bluesy tegelijk. Al is het gedurende het album niet altijd evenwichtig, maar daar komen we nog op. Bij het meer dan fantastische Dog’s Old Pride - als teaser vorig jaar al uitgekomen - trekt hij de aandacht prima naar zich toe, door echt in dienst van het nummer te zingen. De derde track kenden we ook al: Manic Me kwam een paar weken geleden uit. Hier hoor je dus de genoemde disco invloeden. Maar dan wel alsof een manische Jim Morrison in de disco losgelaten is. 

Had bij Manic Me het gitaargeluid een meer ingekaderde rol, bij het nummer Morning Light worden we juist weer verrast met gevarieerde en meer dan fijne solo’s. Zo is elk nummer tot nu toe anders geweest. Going Home is dan weer een duale track. Na een frivool en luchtig begin ontstaat de vrees dat het een niemendalletje wordt. Halverwege verandert toon en tempo. Een gitaar-crescendo als een culminerende donderwolk volgt. Alsnog brengt de band dit nummer thuis, daar waar ontspoord mag worden. De oude identiteit van de heerlijk rockende jam-band komt bovendrijven. DE KAT weet dus ondanks de vernieuwingsdrang altijd nog het goede te behouden.

© Donald van Tol

Live-dynamiek op de plaat

We vervolgen het album met een iconisch nummer, A Thing Called Love. Veel bekende rockelementen komen aan bod in deze gevarieerde track. Het kent een rustig begin en is vervolgens zwaar aangezet. Stiekem is het een beetje cliché, maar wel onvoorstelbaar lekker. Wanneer bijvoorbeeld de gitaren in dit nummer een metalen muur opbouwen is het onmogelijk het hoofd stil te houden. Bij Again ervaren we alweer een iets andere insteek. Het is catchy en meeschreeuwbaar, maar het sterke bandgeluid is wel nodig om te voorkomen dat het te voorspelbaar begint te klinken. Het volgende nummer, When The Sun Explodes, is wederom een track waarmee we al bekend waren. Dit is het nummer met de country invloeden. Deze omschrijving is ietwat geforceerd. Een echte country-twang ontbreekt namelijk. De ballad is gevarieerder dan dat, met name door gebruikmaking van de synths. Het is in ieder geval wel een verdomd mooi liedje, voer voor romantici. Het gevaar bij zo’n nummer is dat het een kleffe track kan worden. DE KAT weet dat knap te voorkomen. 

Duidelijk is dat de band er alles aan heeft gedaan om de live-dynamiek op de plaat vast te leggen. Dat er dan ook imperfecties zijn zul je op de koop toe moeten nemen. Deze zijn met name te horen tijdens het nummer Punk. De versie van dit nummer die nu op het album terecht is gekomen was wellicht niet de beste keus. De track is in potentie onweerstaanbaar. Maar de belofte van de naam van het nummer wordt niet volledig waargemaakt. Het had eenvoudiger gemogen. Zweterige passie is er vast geweest tijdens het opnemen, maar dat vertaalt zich voor de luisteraar op de bank of in de luie stoel nu minder. De stem van Buitenhuis klinkt hier uiteindelijk zelfs wat overwerkt. Echt zonde. Vermoedelijk gaat het nummer op deze manier wel werken als daadwerkelijk de publieksinteractie wordt toegevoegd. 

Het album eindigt in stijl. Lighthouse is een mooie jam, met een eindbestemming om van te smullen. De zang revancheert zich op alle fronten. Meer dan negen minuten is het genieten; het is spannend, het stuwt en de band gaat weer lekker los. Mocht je vooraf schrikken van de lengte van deze track, geen probleem, je had achteraf gewenst dat het langer duurde. Het signaal is duidelijk, Lighthouse is een dik uitroepteken aan het einde van dit verhaal.

DE KAT als albumband

De heren van DE KAT proberen niet hip te zijn. Ze willen op dit album duidelijk een feest van de veelzijdige muzieksmaak vieren. Dat je dan de muzikale invloeden terug kunt horen van vroeger, is evident te noemen en is totaal geen bezwaar. De band verliest zich verder duidelijk ook niet in een gepimpt studiogeluid. Er werd principieel voor gekozen om zo zuiver mogelijk de live-dynamiek vast te leggen. Dat is aan de ene kant natuurlijk mooi au naturel. Echter hoor je regelmatig op de plaat de aanwezige ruimte waarmee DE KAT als albumband nog wel op een hoger niveau had kunnen uitkomen. Waarschijnlijk hadden sommige tracks nog wat beter gewerkt als de zang apart was opgenomen bijvoorbeeld. 

Het album is in die zin frustrerend, omdat we nu weten dat de vernieuwing en ontwikkeling in deze vorm geen vervolg gaat krijgen. Tegelijk met de albumrelease op 15 oktober 2021 zal namelijk ook het laatste optreden van DE KAT worden gegeven. De bandleden gaan ieder voor zich andere wegen bewandelen. Dat doet eigenlijk pijn. GOYA & DE KAT is een uitstekend album, maar het voelt ook als een aanzet voor wat niet meer komen gaat.

GOYA & DE KAT Releasedatum: 15 oktober 2021