Dat we vorige week nóg meer aftelden naar het nieuwe jaar dan anders, staat vast. Maar hoe komt dat jaar er in muzikaal Den Haag eigenlijk uit te zien? Voor deze serie interviews nodigden we lokale bobo’s, artiesten, initiatiefnemers en nachtbrakers uit voor een digitaal Haags bakkie en een frisse blik op wat komen gaat. De organisatoren van Grauzone, Crossing Border en Parkpop lichten een tipje van het mondkapje op over het komende jaar. Hoe passen hun festivals zich aan aan het grillige coronabeleid? Zien zij streams als een zegen of een vloek? En waar komt die verhuizing naar het Malieveld ineens vandaan?

Hoewel 2020 bepaald niet de boeken in gaat als het jaar met het meest bloedstollende festivalseizoen ooit, was het voor deze drie festivals allesbehalve saai. Parkpop en Crossing Border gingen uiteindelijk voor online evenementen. Grauzone wist in februari nog een topeditie neer te zetten, enkele weken voordat het ‘nieuwe normaal’ normaal werd.

Marc en Natasja, jullie maken je nu op voor de onzekerheid en digitale flexibiliteit waar festivals als Parkpop en Crossing Border al een gedwongen huwelijk mee hadden gesloten. Hoe is het om op zo’n manier een festival te organiseren?

Marc: ‘Voor het komende jaar zijn we misschien wel in het voordeel, omdat er al meerdere festivals zijn geweest met een combinatie van online optredens en kleinschalige live-acts. Daar hebben wij natuurlijk van geleerd. Wel hebben we besloten om het festival naar mei te verplaatsen, want we zagen wel in dat februari niet meer haalbaar was.’

Natasja: ‘Dat betekent wel dat we alsnog één van de eerste festivals van 2021 zijn, wat het wel weer lastiger maakt om te kijken hoe anderen dingen aanpakken rondom de laatste coronamaatregelen.’

Marc: ‘Het wordt zeker spannend. Waarschijnlijk is het een breekpunt waarop dingen net wel weer live kunnen, óf net niet. Toch hebben we voor mei gekozen, omdat we in 2022 weer graag naar februari willen. Een editie later in het jaar zou dat lastiger maken. Verplaatsen gaat daardoor niet, maar we willen in mei sowieso iets doen, online of live’

Michel: ´Met Crossing Border hebben we geluk dat we in november zitten. Ik ga er voorlopig dan ook van uit dat we tegen die tijd wel weer normaal naar een festival kunnen.´

Vanuit Parkpop ontstonden in 2020 kleinere online initiatieven en Crossing Border organiseerde uiteindelijk zelfs het hele festival online. Hoe hebben jullie deze digitale omslag ervaren?

Michel: ‘Het afgelopen jaar hebben we de literatuur wat opgeschaald en de muziek wat afgeschaald. De literaire kant van ons festival leent zich natuurlijk goed voor streams en video, waar muziek misschien meer een live ervaring is− al zijn er vorig jaar natuurlijk een hoop mooie voorbeelden van online optredens geweest. Ik vond het eigenlijk wel leuk om het een keer zo te organiseren. Het voelde wat meer als televisie maken, met de verschillende decors. Toch hoeft het van mij natuurlijk niet nog een keer! Over 20 jaar is het vast een leuke herinnering.’

Guus: ‘Wij hebben er uiteindelijk voor gekozen om twee dingen te doen: ‘Parkpop: Together at Home’ was een online evenement waarbij we Haagse artiesten die de afgelopen 39 jaar op het festival stonden, hadden gevraagd iets voor ons te maken. Het tweede was een online archief, waarbij we onze bezoekers hadden gevraagd hun Parkpop-momenten met ons te delen. Dat was een groot succes en het groeit nog steeds! In Den Haag heeft iedereen natuurlijk wel een band met Parkpop. Vele relaties zijn er ontstaan, waarvan de kinderen nu weer dezelfde ervaringen hebben.’

Met wie spreek ik?

Even Zoomen met...

Guus Dutrieux – Parkpop
Marc Emmerik & Natasja Alers – Grauzone
Michel Behre – Crossing Border

Achtergrond

Het underground festival Grauzone zette in februari vorig jaar een legendarische zevende editie neer. Enkele weken later landde het coronavirus in Nederland. De volgende editie staat gepland voor 21-22 mei 2021. Parkpop stelde zijn jubileumeditie uit, organiseerde in plaats daarvan “Parkpop: Together at Home” en zette een online archief op over 40 jaar Parkpop. De jubileumeditie zal nu in 2021 plaatsvinden, maar niet in het Zuiderpark: in november maakte de organisatie bekend te verhuizen naar het Malieveld. Crossing Border had voor zijn editie op 3-8 november 2020 ingezet op een hybride programma. Kort voor het festival werden nieuwe coronamaatregelen aangekondigd, en ging het festival toch volledig online. Toch was er ook goed nieuws voor het festival: de Haagse Raad besliste tijdens het festival op de valreep dat Crossing Border tóch subsidie zou krijgen voor de komende vier jaar.

© Remco Koers

Guus: ‘Komend jaar wordt ook voor ons op de valreep, want we staan gepland voor 13 juni. Internationale tours staan vaak op de langere termijn gepland, maar er zijn artiesten die nu al zeggen: “Sla mij maar over in 2021, ik kom pas in 2022 weer.” Natuurlijk zijn er wat alternatieve data later in de zomer, maar lang niet alle artiesten zijn op alle data beschikbaar. Wat vaststaat, is dat we een interessant programma willen neerzetten voor de jubileumeditie. En tegen die tijd zijn volgens de overheid zo’n 5 miljoen mensen al gevaccineerd. Het is dus afwachten om te zien hoe los het beleid daarna wordt. Misschien kunnen we iets doen met een combinatie van vaccinatiebewijzen en sneltesten.’

Marc: ‘Wat dat betreft hebben kleinere festivals als Grauzone het misschien makkelijker, omdat ze flexibeler zijn.’

Natasja: ‘Alhoewel, Parkpop is natuurlijk wel een buitenfestival, wat makkelijker is met afstand houden. Vanwege de capaciteit zijn we voor Grauzone ook bezig met het opzetten van een buitenlocatie. Voor de binnenlocaties kiezen we voor grotere ruimtes waarin de 1.5 meter kan worden gewaarborgd.’

Marc: ‘En wat fijn is, is dat er zo altijd kan worden geüpscaled als dat mogelijk is!’

Natasja: ‘Precies. Met grotere locaties kun je makkelijker uitbreiden. Dat is nu een beetje onze aanpak: een kleine, hybride editie met een programma dat deels online zal zijn en met een beetje geluk ook live.’

Online programmeren blijft voorlopig dus noodgedwongen deel van jullie festivals. Is dat iets wat jullie ook na corona willen blijven doen?

Marc: ‘Iedereen heeft natuurlijk noodgedwongen in apparatuur moeten investeren. Het lijkt me logisch dat men daar gebruik van zal blijven maken. Streams zijn een goede promotie, waarbij je een mooi bereik krijgt over de hele wereld.’

Natasja: ‘Wij hebben ook een vrij internationaal publiek. In tegenstelling tot Parkpop misschien, dat juist wat meer Haags aanvoelt. Streams zijn voor ons dan ook erg interessant om onze doelgroep te vergroten!’

Marc: ‘Wat ik trouwens heb gemerkt aan deze verschrikkelijke situatie, is dat er in de cultuursector onwijs veel creativiteit en flexibiliteit is. We hadden natuurlijk nooit kunnen voorspellen dat we op deze manier festivals zouden moeten organiseren. Toch wilde iedereen te allen tijde doorgaan, of het nou voor 30 of 100 mensen was, of zelfs helemaal niemand. Zoals dat idee van Guus met het online archief, dat is natuurlijk hartstikke creatief!’

© Renee van der Meulen

Ronnie Flex @ Parkpop 2019

"Het is afwachten om te zien hoe los het beleid na de eerste vaccinaties wordt."

© Kasper Vogelzang

Shame @ Grauzone 2020

Michel: ‘Guus, mag ik trouwens wat vragen? Willen jullie komende juni al een editie op het Malieveld neerzetten?’

Guus: We gaan dan inderdaad al naar het Malieveld. Dat heeft een paar redenen: ten eerste zijn de tijden veranderd, platenmaatschappijen investeren niet meer in tours en de gages zijn significant gestegen. Daarnaast verliezen we een jong en (inter)nationaal publiek. Natasja zei net dat we een Haags festival zijn, maar van oorsprong was Parkpop meer dan dat. En dat willen we ook voor de toekomst zeker stellen! Vroeger waren er maar een paar festivals en wist iedereen ons wel te vinden. Inmiddels komen de Tukkers bijvoorbeeld niet meer massaal naar het westen, die hebben hun eigen festivals. Als je een nationaal festival wilt zijn mét ruimte voor Haagse initiatieven, moet je programmatisch een slag slaan en naar een plek die mensen kennen en die goed bereikbaar is.´

© Jan Rijk

"Nu trekken we een jong publiek, maar houden we onze oude fans ook bij ons."

Guus: ´Ik weet dat er veel weerstand is tegen de verhuizing. Die komt vooral van mensen uit de wijk en van de fans vanaf de begindagen. Natuurlijk houden we ze graag bij ons, maar we willen daarnaast een breder en jonger publiek trekken. De intimiteit gaan we proberen te behouden en de Haagse podia ook. Alleen de ligging wordt centraler. Iedereen kent het, het Centraal Station ligt naast de deur, een parkeergarage eronder… Het is de plek!´

Michel: ´Nou, je hebt mij al enthousiast gemaakt. Ik ben benieuwd!´

Guus: ´Ik heb vorig jaar beslist geen vrienden gemaakt, maar tijden veranderen nu eenmaal. Als het besluit niet had genomen, had mijn opvolger het in de toekomst wel gedaan. Zowel inhoudelijk als zakelijk moet Parkpop stappen zetten.’

Natasja: ´Wij hebben met Grauzone ook behoorlijke stappen gemaakt wat verjonging betreft. Toen ik net klaar was met de Kunstacademie zijn Marc en ik Grauzone gestart zonder enig idee waar we aan begonnen. De bands boekten we een beetje op gevoel. Dan ontstaat er natuurlijk al een publiek, maar daar ben je dan nog niet echt mee bezig.´

Marc: ´Destijds hadden we acts als Echo & The Bunnymen en The Damned. Nu mikken we op 80% jonge acts en 20% klassiekers. Zo trekken we een jong publiek, maar houden we onze oude fans ook bij ons.´

Michel: ´Met Crossing Border zitten we een beetje op hetzelfde spoor. Een paar van die legends tussendoor maakt het ook wel weer bijzonder, maar je wilt niet teveel oude knakkers. Ik kijk zelf altijd of ze nog echt bezig zijn, of dat ze alleen op tour gaan omdat het geld op is− om het zo maar even te zeggen.´

Hebben jullie ook nog tips voor elkaar voor het komende jaar?

Marc: ‘Mijn tip zou zijn: onthoud dat je niet kunt voorspellen hoe het allemaal gaat lopen. In maart dachten we ook dat de situatie na de zomer wel voorbij zou zijn. Je weet het gewoon niet.’

Natasja: ‘Precies. Ik denk dat je een conceptplan moet hebben waarmee je zowel kunt upscalen als downscalen. Als je van het meest negatieve scenario uitgaat, is dat misschien wel de meest werkbare manier. En je hoofd koel houden, natuurlijk!’

Michel: ‘Ik heb vorig jaar zelf best wat gezeur gehad over dingen als subsidies. Je ziet dan gelijk hoe afhankelijk je kunt zijn van één project. Mijn tip is dan ook om je niet alleen op een enkel ding te storten. Guus doet dat natuurlijk al goed met zijn andere festivals.’

Guus: ‘Wij spreiden het risico inderdaad een beetje. Mijn tip zou zijn om meer in te zetten op hybride evenementen. Voor Rotterdam Unlimited zijn we nu bezig met het bouwen van een digitale stad, waarin je 365 dagen per jaar uit kunt gaan. Zo kan je moeder van 70 ook meekijken op een festival, zonder de deur uit te moeten! We waren er eigenlijk al mee bezig voor de lockdown, maar nu blijkt goed hoeveel potentie het heeft.’

© Rick Kappetein

Sfeer @ Parkpop 2019

© Lysander Vogelzang

Group A @ Grauzone 2020

Guus: ‘Mijn tweede tip heeft te maken met iets wat ik steeds meer om me heen zie: de culturele sector raakt steeds meer versnipperd: branches als musea, evenementen, theaters en poppodia hebben hun eigen belangenverenigingen, áls ze al bij een organisatie zijn aangesloten. Daardoor kunnen we ons niet echt sterk maken tegen de overheid als er wordt bezuinigd of onvoldoende wordt geanticipeerd op actuele ontwikkelingen zoals het coronavirus. En dat terwijl we juist van groot cultureel, maatschappelijk en sociaal belang zijn!’

Natasja: ‘Ik zie dat ook terug in mijn omgeving. Mensen verenigen zich niet voldoende om een antwoord te kunnen formuleren tegen bepaald beleid. In tegenstelling tot de horeca, bijvoorbeeld.’

Marc: ‘Er zijn alleen een paar kleine online acties geweest voor de popsector.’

Guus: ‘Er wordt “The show must go on” geroepen en geklapt, maar uiteindelijk gebeurt er niks. Ik ben natuurlijk ook maar aan oude rot, dus mijn lijnen zijn vrij kort. Mijn tip voor de gehele sector is daarom voor de oude en jonge generaties en voor alle losse branches binnen de culturele sector: zoek elkaar meer op!’

Marc: ‘Nou Guus, misschien kunnen we dat wel doen op jouw Malieveld!’

Op zoek naar goede voornemens of festivalkriebels? Grauzone vindt plaats op 21 en 22 mei 2021. De 40ste editie van Parkpop zal op 13 juni op het Malieveld plaatsvinden en Crossing Border staat gepland voor 4-7 november 2021. Meer informatie op de festivalwebsites.

"Als je van het meest negatieve scenario uitgaat, is dat misschien wel de meest werkbare manier."