Oh ArmadiLLow op maandagochtend, daar waar de mensen heen trekken die geen afscheid kunnen nemen van Lowlands en het festival tot in de eeuwigheid willen rekken. De man die daar dit jaar de soundtrack bij mag verzorgen is Luigi Vittorio Vromen alias BSS, een dj die al twee decennia meeloopt in Amsterdamse nachtleven en verzot is op muzikale nostalgie.

Die eerste zonnestralen op de maandagochtend van Lowlands, die zijn als het 12 uur-moment van Assepoester. De koets verandert weer in een pompoen. Wij transformeren van danspaarden weer in muizen, van nachtvlinders in mensen van vlees en bloed. En daar hoort ook een bepaald type platen bij, van de dj die de betoverende naam Luigi Vittorio Vromen draagt, maar ook wel BSS heet. Hij draait wanneer alle andere tenten een voor een sluiten en de overblijvers naar de centraal gelegen ArmadiLLow trekken, van 04.30 tot 08.00.

Met een glimlach op het gezicht begint Luigi te mijmeren: ‘Ik vind het mooi om ergens naartoe te bouwen dat bijna nostalgisch is. Dat je denkt: “Ik ken dit, maar ik weet niet precies wat het is.” En dan in één keer komt het moment dat je het wel beseft! Dat brengt mij in een soort kippenvel-extase, dit is waar ik het voor doe. Ik zoek dat gevoel in de muziek die ik zelf maak, en in de platen die ik draai.’

Een emo-afscheid van De School

Dat bleek ook wel op 2 januari 2024 in de inmiddels gesloten De School, de Amsterdamse club die hem zo nauw aan het hart lag. In het ochtendgloren mocht hij daar het traditionele nieuwjaarsfeest De Nieuw afsluiten, en achter de booth ging hij op zoek naar platen die collectieve herinneringen weten te vangen. Hij draaide onverwoestbare clubklassiekers van Underworld, Jaydee, Orlando Voorn, Olof Dreijer, Laurie Anderson, Pariah, Rhyw, van nineties classics naar Trouw-anthems en tunes die voor altijd aan De School blijven kleven. ‘De eerste dagen van Trouw, de eerste dagen van De School, díé herinneringen wilde ik oproepen.’

Die dag vertelde hij al: ‘Ik heb mijn hele arsenaal aan muziek omgegooid omdat ik besefte dat dansen voor mij gaat om verbroedering en blijdschap, en niet om de allermoeilijkste muziek uit dat ene grotje in de platenzaak waar één mannetje achter de kassa staat. Dat is ook geweldig, hoor, ik heb er zelf ook jarenlang naar gezocht, maar ik heb tegenwoordig zelf liever dat mensen in de club kunnen beseffen hoe bloedmooi hun leven is, hoe erg ze iemand missen, hoeveel pijn ze hebben, hoe ze iets kunnen loslaten in de nacht. Dat heb ik meerdere keren in De School kunnen bewerkstelligen tijdens het dj’en.’

Op Lowlands zal Luigi zichzelf dus de vraag stellen: ‘Wat waren voor mij de vetste momenten die ik ooit op Lowlands heb meegemaakt? Er zijn zoooooveel dingen die ik daar door de jaren heen heb gezien. LCD Soundsystem. Portishead. En heb ik Radiohead voor het eerst ooit op Lowlands gezien? Ik wil dat die mensen straks ook denken: “Fuck, heeft dit op Lowlands gestaan ooit, kan ik dit ook weer terugluisteren, kan ik dit ergens zien?!”’

BSS voor De School

Amsterdamse nostalgie

Nostalgie, dat is ook in zijn eigen werk een belangrijk thema. Veel van zijn producties dragen de namen van de plekken uit zijn jeugd. ‘Sea Palace’, het drijvende Chinese restaurant nabij Amsterdam Centraal dat voor de jonge Luigi een magische aantrekkingskracht bevatte. Hij maakte er een emo-breakbeat-track van die ook muzikaal teruggrijpt naar de nineties. ‘Rijks’, voor de saxofonist die in de fietstunnel stond te tetteren terwijl hij langszoefde, achterop de fiets bij zijn moeder. ‘Spaarndammerplantsoen’, in de buurt waar hij opgroeide. ‘Ik kom uit een fucking kutbuurt achter Centraal Station, waar crack werd gedeald, mensen elkaar neerstaken als je iets verkeerd zei.’

Ja, Amsterdam is ontzettend opgeknapt sinds de jaren tachtig, maar toch ook weer behoorlijk verpest. ‘Veel gebouwen waar ik naar verwijs in mijn artwork, die bestaan niet meer, daarvoor moet ik het archief in. Als ik met mijn vrienden door de stad fiets, merken we dat onze herinneringen en nostalgie langzaam worden gesloopt. Tien jaar geleden kwam er een switch in Amsterdam. Er werd steeds meer toerisme in de stad toegestaan, veel vrienden vertrokken uit de stad, en de passie van “we kunnen alles hier proberen” is weggevallen.’

Want je kunt helemaal niks meer proberen in Amsterdam, waar het centrum is overgenomen door toerisme en elke straathoek verandert in een wafelwinkel of Tiktok-wachtrij, waar de huurwoningen steeds onbetaalbaarder worden, behalve misschien voor de Booking.com-expats. ‘Ik kan er heel boos van worden. Voor mij is het grootste probleem: Amsterdam is niet meer vrij. Als kunstenaar kun je je ding niet meer doen, je kan niet meer iets móóis maken om de stad te verrijken, omdat het leven hier te duur is geworden. Je moet heel commercieel gaan denken of je moet de stad uit. Alleen maar omdat sommige steenrijke mensen hier geen belasting betalen. Ik probeer nog heel erg mijn best te doen en ik ben in het leven heerlijk losjes, maar ik werk echt keihard. Ik maak modemuziek, zat in een huis op een berg in Spanje filmmuziek te maken, ik doe allerlei werk naast het dj’en, als ik dat niet had gehad?… En ik mag welke God dan ook bedanken dat dit allemaal lukt.’

BSS voor de Sea Palace

Een vorig leven

Over herinneringen gesproken: Luigi draaide al eens eerder op Lowlands, lang lang lang geleden, zes uur lang in de oude Groove Tube, de voorloper van de Haciënda. ‘De hele avond alleen maar vinyl, best veel hiphop, house en postpunk. Dat is me altijd wel bijgebleven.’ Toen heette BSS nog Beesmunt Soundsystem, en vormde Luigi een duo met jeugdvriend David. Vanuit de kelder van Luigi’s ouders (vandaar de naam!) maakten ze aanvankelijk charmante house, en langzaam radicaliseerden ze van de Jimmy Woo, Paradiso en Lowlands via TrouwAmsterdam en Red Light Radio naar de hoek van Dekmantel, naar het Hivern Disc van Spanjaard John Talabot en trage, industriële grooves in Litouwen. Het voelt voor Luigi bijna als een vorig leven, maar het vormt wel degelijk het fundament voor BSS.

Máár de grote populariteit van de beginjaren van Beesmunt Soundsystem benauwde Luigi, hij wilde geen adviezen meer volgen op zoek naar commercieel succes. Luigi ging in zijn eentje door onder de naam BSS en in de tussentijd belandde hij in een heftige cocktail van persoonlijke crises, waarna hij besloot het roer om te gooien. 'Ik heb in die periode zo’n beetje alles verloren. In therapie heb ik beseft dat ik nooit voor mezelf heb gekozen. Dat wil ik nu wél doen.'

Een nieuwe start: 'Ik kan mezelf zijn!'

Herboren is een groot woord, maar noem de naam BSS een nieuwe start. ‘Ik begon weer bij nul, zo voelt het. Soms kwam er iemand in De School naar me toe: “Ik had nog nooit van je gehoord!” En dat vind ik wel lekker. Ik merk dat ik het heel erg leuk vind om in het diepe te springen. Ik kies nu voor mezelf. Ik had kunnen vastklampen aan de tijd waarin het goed was. Aan de hit van een paar miljoen die we hadden. En dan? Dan moet ik die hit weer gaan draaien, dat wil ik helemaal niet.’

Die eigenwijze keuze bleek de juiste. Juist toen kwamen de aanbiedingen van grote modemerken om de muziek te verzorgen bij modeshows in Milaan en Parijs. Je zou niet geloven met welke Grootheden der Aarde hij tegenwoordig af en toe aan tafel zit! Juist toen kwamen aanbiedingen om filmmuziek te maken. Lachend: ‘Ik kreeg gewoon een huis op een berg aangeboden op Spanje, om aan een soundtrack te werken!’

Het gaf hem ook de vrijheid om niet elk weekend drie dj-gigs te moeten doen, en op die Spaanse berg ook een heel bijzonder cadeau te maken voor de 75-jarige verjaardag van zijn moeder: het ambientalbum Vromen. Hij verraste haar vervolgens met een feestje in de Tolhuistuin waar ze, samen met een heleboel vrienden, naar dat album gingen luisteren. ‘Het was te gek, echt fantastisch. Ik hou zielsveel van haar, maar jarenlang snapte ik haar niet. Ze is fantastisch, manipulatief, lief, gruwelijk mooi en zo eigenzinnig, een gestoord fijn mens. Ze is al haar familie verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog, waardoor ze het gevoel had dat ze helemaal alleen was. Daarom heb ik ook mijn achternaam veranderd naar die van haar: Vromen. Ze zegt altijd: “Be yourself, there are plenty of others.” Altijd. Dat is tekenend voor haar: ga lekker jezelf zijn in ALLES. Vroeger schaamde ik me ik daar nog wel eens voor. Sommige mensen vinden haar fantastisch, anderen zijn… eh, gewoon hartstikke bang voor haar. Pas nu, nu ze 75 is, begin ik haar te snappen, nu pas besef ik waarom ze de persoon is die ze is.’ Hij glimlacht. ‘Toen besefte ik ineens: het is gelukt! Ik mag allemaal bloedmooie dingen doen, ik kan anderhalve maand op een berg gaan zitten werken aan muziek die ik écht wil maken, ik doe dingen waar ik achter kan staan, ik kan mezelf zijn!’

meer lowlands