Eindelijk arriveert het bloedmooie, fijnzinnige debuutalbum van Pitou, de folkzangeres met een verleden in de klassieke muziek. Big Tear reflecteert de nieuwe Pitou: vrijer en ongedwongener, zoals we haar ook al zagen schitteren op Noorderslag. 'Ik dacht: "Oké, Pitou, die hele shit van ik-ben-niet-goed-genoeg, daar mag het ook wel eens klaar mee zijn.'

11 uur 's ochtends, 22 januari. De volledige Nederlandse muziekindustrie pakt bekaf en met extreme katers de trein terug vanuit Noorderslag. Daar loopt zo'n beetje de halve 3voor12-redactie (gebroken, verlangend naar BED) de nummer 2 van het festival Pitou tegen het lijf, die met een voldane glimlach en grijs gezicht vrolijk vertelt wat ze die nacht allemaal heeft uitgespookt. 'Het was een nacht om te vieren...,' glimt Pitou anderhalve maand later in een café in het Amsterdamse Centrum. '... dus heb ik de hele nacht gevierd! Er was een afterparty voor de artiesten, S10 draaide en ik heb de hele nacht gefeest. Om zeven uur 's ochtends wilde ik terug naar het hotel. "Eh, hoe moet ik eigenlijk terugkomen?" Het leek wel een sprookje: opeens stond er een mega pendelbus met een chauffeur met een hoed en een veer erin. "Stap maar in!" Zat ik daar, m'n eentje, als laatste in de pendelbus van de afterparty.’ Grinnik.

Op het podium zagen we een totaal andere Pitou dan de wat ingetogener folkzangeres die in 2018 op Noorderslag stond: zonder gitaar, ja, maar ook expressiever en theatraler, feller uithalend met haar stem én haar armgebaren. En zo de bloemetjes buiten zetten? Dat had ze niet zo snel gedaan. 'Terwijl ik die relkant áltijd heb gehad,' grinnikt ze vrolijk. 'Er was zelfs een term voor: Rambo Pitou. Maar toen vond ik dat privé, in muziek nam ik alles heel serieus. Ook uit angst:  "Mijn muziek boort grote thema's aan, ik moet op het podium vasthouden aan het beeld van de zwaarmoedige folkie". Heel gek, omdat dat eigenlijk helemaal niet is wie ik ben. Nu is dat veel meer gebalanceerd: de losse, vrije versie van mezelf komt meer naar buiten.'

Dat hoor je ook op haar eindelijk verschenen debuutalbum Big Tear: nog steeds hoor je subtiele folkliedjes die een klassiek verleden verraden, nog steeds gaan er emoties van een ongekende diepte in schuil. Maar er schijnt meer licht doorheen, meer levenslust. 'I'm here to be more like an animal,' zingt ze op 'Animal' terwijl de drumroffeltjes aanzwellen. Zelfs in een regen van tranen leer je zwemmen, zingt ze strijdlustig in 'Big Tear'. En op 'Dancer' komt alles samen, knikt Pitou. Daarin zingt ze: 'Deer in the headlights / but dancing underneath'. 'Ik heb geen resting bitch face maar een soort resting sad face,' grinnikt ze. 'Mensen vragen vaak: "Gaat het? Is er iets aan de hand?" Terwijl ik me dan juist super krachtig voel. Super frustrerend, maar ook echt grappig. Daarna zing ik: 'I see the audience's a gimmick / They're all in it with me / And as the curtains rise I finally feel the fire'. Vroeger voelde ik een soort tweedeling met het publiek, ik had het idee dat ik iets van mezelf moest beschermen. Dat ben ik nu aan het loslaten: ik hoef niet zoveel muren op te werpen, ik durf nu écht contact te maken en plezier te hebben!'

Discografie

Pitou

2016 Pitou (EP)
2018 I Fall Asleep So Fast (EP)
2023 Big Tear

Tekst loopt door onder de video.

Dat plezier was Pitou een tijdje kwijt. Terwijl alles op rolletjes liep: ze bracht twee verbluffend mooie EP's uit die ook nog goed werden ontvangen (single 'Delicate' werd zelfs opgepikt door BBC1), kreeg het overal stil van de rumoerigste kroegen op de Popronde tot Noorderslag (om één uur 's nachts nota bene).

Maar ondertussen maakte ze zichzelf helemaal gek: 'Na die tweede EP dacht ik: snel door, wat is de volgende stap, dat album móét uit in 2020. Ik kwam helemaal vast te zitten in mijn hoofd: ik had geen plezier meer in het spelen, bij iedere show was ik me véél te bewust van alles wat er vanaf hing.' Totdat haar drummer Mischa Porte aan de bel trok: "Yo, heb je eigenlijk wel door hoe gestrest je bent?" 'Dat was wel wake-upcall: ik heb alle musts uit m'n agenda geschrapt, iedereen opgebeld: "Ik zei toch dat die plaat in 2020 moest uitkomen? Vergeet alles wat ik zei!"

Ode aan het falen

Pitou moest schoon schip maken, de lol terugvinden. Zo kwam ze op het idee van Lost Lines, een improvisatie project met percussionisten Frank Wienk (Bink Beats) en Mischa Porte. Het idee: ongebruikte zinnen van schrijvers en muzikanten (o.a. Torre Florim, Wende Snijders, Lucky Fonz III) nieuw leven inblazen, door ze op het podium aan elkaar te improviseren. Kreeg ze opeens een práchtige zin van haar held Toon Tellegen in de mail, over dankbaarheid in het leven. 'Ik kreeg tranen in mijn ogen, midden op een station. Wow, om dat vertrouwen van een andere maker te krijgen. De zinnen die het album of boek níét hadden gehaald. Het was een ode aan maken en falen, aan wat het publiek niet ziet. Het feit dat het helemaal kon mislukken, hoorde er ook bij.'

Dat was geruststellend. 'Je hebt twee modi als je maakt: de ene modus die volledig vrij is, die maakt en daar plezier in heeft. De tweede modus is de criticus: wat gaat naar buiten toe, wat niet? Maar ik was vast blijven zitten in die tweede modus, ook tijdens het maken. Ik dacht bij de eerste zin: kan dit nummer op  de plaat, welke plek moet het dan hebben? Die Lost Lines ging alleen maar over modus 1 en daar ruimte voor maken. Die eerste shows voelden zo exciting, opeens voelde ik weer plezier in muziek maken.'

En ze deed samenwerkingen met ensembles en kwartetten uit de klassieke hoek, een wereld die ze op haar duimpje kent: als kind zong ze in het gerenommeerde Nationale Kinderkoor, op haar elfde zong ze de Matthäus Passion in het Concertgebouw. Stond ze daar opeens weer, een half leven later, met het GoYa strijkkwartet (bestaande uit Concertgebouworkest-musici), dat háár nummers speelde. Wow, dacht ze. Daar besefte Pitou dat ze veel meer op haar gemak is zonder gitaar in d'r handen. 'Opeens kon ik veel meer de ruimte nemen. Voor sommige mensen voelt de gitaar als een wapen, voor mij voelde het altijd als een muur tussen mij en het publiek. ‘

‘Ook bijzonder, die twee fantastische ensembles die héél blij waren om met mij samen te werken. Ik vond het altijd spannend om mensen te vragen om samen te werken. Waarom? Weinig zelfvertrouwen, een interne criticus die heel luid is. Dit was bevestiging: oké, Pitou, die hele shit van ik-ben-niet-goed-genoeg, daar mag het ook wel eens klaar mee zijn! Als ik nu een compliment krijg, resoneert dat met het gevoel dat ik van binnen heb: ik zit op een goeie pad.'

© Rayan Nohra

Bachconcert in kleermakerszit

De laatste factor in het terugvinden van het plezier: haar verhuizing naar Antwerpen. Via een huizenruil-oproep kwam ze terecht in een bohemienne droom: een huis vol muzikanten, artiesten, theatermakers, even later kwam Amor van The Visual er óók nog bij. 'Dat was echt plezier maken in het leven. Elke maand hadden we salonavonden met thema's. Speelde een strijkkwartet wat nummers, dan droeg er iemand poëzie voor en was er daarna een dansfeestje. Klassieke muziek zie je meestal in chique aangelegenheden, mensen zijn netjes gekleed en als er wordt gekucht gaat het PSSSSSSSST. Daar werd klassiek juist gedeeld in een low-key huiskamersetting, mensen zaten op de grond te luisteren naar een stuk van Bach. Ik voelde: dit is ook hoe klassieke muziek beleefd kan worden, ik heb echt gelijkgestemden gevonden. Het was een gateway naar een wereld waar ik middenin kwam, waarin in het moment leven en plezier maken op één stond. Doelen bereiken en carrière maken was twee.'

Zo hoor je Antwerpen ook weer terug op de plaat, in de accenten van het barokke collectief Baroque Orchestration X, in de accenten van strijkers en harp en in Pitou’s teksten: ‘Toen ik begon aan de plaat schreef ik alle nummers zo: ik wil NIET zo leven, ik wil dit NIET doen. Daarna heb ik ze herschreven om te kloppen bij hoe ik me voel: ik wil lol trappen, mezelf minder serieus nemen en nieuwe dingen proberen.'

Laatst bijvoorbeeld, toen ze voor de lol met een vriend naar een Extatic Dance-avond ging, een beetje zweverig dansritueel naar je lichaam moet luisteren en vervolgens danst zoals in je opkomt. Ze grinnikt. 'Er zijn drie regels: schoenen uit, geen middelengebruik en niet praten. Het begon bij zweverige ambient, op het hoogtepunt was het 'Right Here Right Now' van Fatboy Slim. Sommige mensen komen daar iedere week voor een soort paringsdans, maar je ziet ook eenlingen in hun eentje zoeken: hoe raak ik de restricties die ik voel kwijt? Ik dacht: ik ga daar keihard cringen, maar eigenlijk zat ik heel erg in het moment. Op een gegeven moment zat ik met tranen van ontroering aan de zijkant, te kijken naar een zestigjarige meneer die door z'n eigen barrières probeerde te breken. Zo lief! Dat was een mega-ontroerend schouwspel, dat raakte me heel erg: het proberen van de mens, het zoeken naar de vrijheid in jezelf.'

Big Tear is nu uit. Pitou is binnenkort o.a. te zien op Motel Mozaique en Best Kept Secret.