Rolling Loud 2023: Kendrick Lamar blaast de sceptici weg Rolling Loud 2023: Kendrick Lamar blaast de sceptici weg

‘Zeg eerlijk: Rolling Loud of WOO HAH?’ ‘Wat vind je van de nieuwe opzet?’ ‘Mis je vorig jaar?’ Waar je ook rondslentert, over het parkeerterrein van Ahoy, door die gigantische twee hallen verderop, langs de skatebaan waar periodiek vlammen uit schieten, langs en de dj-stage daarachter: hét talking point van de eerste dag Rolling Loud is hoe het zich laat vergelijken met WOO HAH (rip), de hiphop-kolossus in de Beekse Bergen die door organisator Mojo werd opgeofferd om in samenwerking met een Amerikaanse partner naar Ahoy te verkassen.

Hoogverraad! Dat was het afgelopen jaar het sentiment op Instagram, nadat bekend werd dat ‘we’ geen WOO HAH terugkregen, maar het met Rolling Loud ‘moesten doen’. Dus niet op de Beekse Bergen, maar in en rondom Ahoy. Het festival werd meteen overladen met sceptische comments, en een groep internetstrijdertjes schreeuwden bij elke line-up-drop weer moord en brand, alsof hen een groot onrecht werd aangedaan. Maar eerlijk: het was onmogelijk om op de Beekse Bergen een financieel gezond festival te draaien, zeiden de organisatoren in interviews. Het werd op dat terrein nabij Tilburg onmogelijk om mee te blijven doen in de wedstrijd om de Grote Namen, mannen als Travis Scott en Kendrick Lamar, mannen die ze nu WEL weten te strikken.

Nou lieve WOO HAH-fanatici die besloten thuis te blijven: YOUR LOSS, want alleen al de komst van Kendrick Lamar is die verhuizing waard. Het is voor elk hiphopfestival de headliner van je dromen, dé rapper die eigenlijk alle genres en generaties overstijgt, het grootste genie van zijn generatie, een artiest die elke andere act op Rolling Loud direct degradeert tot voorprogramma. Dat blijkt direct om 21.15, wanneer hij met ‘N95’ opkomt op het grote tot mainstage verbouwde parkeerterrein, en opsomt: wat blijft er over als je die malle sierraden weggooit? De ‘fabricated streams’ en ‘microwave memes’? De Chanel-spulletjes, de Birkin-tassen, al die schone schijn? ‘You ugly as fuck!’, brult Rolling Loud als uit één keel met Koning Kendrick mee. Amen. Met die tune uit hij zijn kritiek op de nihilistische, kapitalistische kijk binnen de hiphopcultuur, en zeker ook op zichzelf. Of mensen dat hier snappen? Geen flauw idee. Zijn laatste album Mister Morale & The Big Steppers werd aanvankelijk als een nogal ingewikkelde plaat ontvangen - en dat is het ook -, maar vandaag worden tunes als ‘N95’ Rich Spirit’ en ‘Die Hard’ gewoon van begin tot eind keihard meegerapt. Het is prachtig om te zien hoe Kendrick het telkens stil laat vallen en de crowd vraagt zijn zinnen af te maken. Tuurlijk Kendrick, dat doen we. Prachtig ook hoe sommige gasten vooraan ook een totale tongbreker als ‘Worldwide Steppers’ uit het hoofd hebben geleerd en keihard meeschreeuwen over die nauwelijks navolgbare beat. ‘I’m a killer, he’s a killer, she’s a killer, bitch. We some killers, walking zombies trynna scratch that itch.’

Let wel, Kendrick geeft dit keer geen grootse spektakelshow zoals hij vorig jaar oktober tweemaal in de Ziggo Dome gaf. Nee, sterker nog: grote delen van de tijd staat-ie in zijn uppie op het podium, voor imposante kleurrijke doeken met schilderijen van Henry Taylor, een Afro-Amerikaanse kunstenaar die black history vastlegt. Om hem heen dansen af en toe kleine mannetjes met freaky Kendrick-maskers op, met monsterlijk opengevallen mondjes. In maffe, houterige choreo's laten ze zich zijwaarts vallen, skateboarden ze over het podium, zetten ze elkaar klem en wiegen ze mee op ‘HUMBLE’. Er is vuurwerk, tuurlijk is er vuurwerk. En wie zijn oren spitst, zou zweren ook een band te horen met live gitaar en dikke drumfills. Verdomd, staat daar nou in de coulissen een band te spelen?! Vet. En toch, al met al voelt de productie in vergelijking met de Ziggo Dome-shows nogal summier.

Maakt niet uit, want het allerbelangrijkste is natuurlijk de beheerste rap van Kendrick zelf. In de keiharde bangers waarop het asfalt gevaarlijk begint te trillen van de enorme moshpits. In de tunes die we van vroeger kennen. In de introspectievere tunes. Hij mist geen woord, is uitzonderlijk goed verstaanbaar en rapt zoals we van hem kennen: scherper dan een Japans koksmes. Geweldige headliner op een dag dat er sowieso vrijwel geen act echt door de mand valt.

Maar goed, dat Kendrick Lamar niet tegenvalt, hoeven we jullie natuurlijk niet te vertellen. Hoe zit het verder met Rolling Loud? Het eerste dat op vrijdag opvalt: eigenlijk is het terrein van Ahoy veel praktischer opgezet dan het oude WOO HAH. Ook hier drie grote livestages (een outdoor giga-mainstage, daarnaast twee enorme hallen), een kleine talent-stage en een door hetzelfde biermerk gesponsorde ‘nachtclub’. Maar moest je op de Beekse Bergen echt eeuwen lopen om van de ene naar de andere kant te komen, hier is het allemaal veel compacter. Ze hebben tegelijkertijd ruimte om te groeien: het is zeker niet uitverkocht vandaag, en het voelt het grootste gedeelte van de dag best rustig, zowel voor de mainstage als in die hallen is het zelden dringen, en vaak zelfs gemakkelijk om ver naar voren te lopen.

Een belangrijk verschil met WOO HAH: in het gigantische voorvak krijgen de welvarende bezoekers voorrang, mensen die een VIP-ticket kochten (nog eens 74 euro duurder dan een dagticket van 115 euro), en ehm… dat komt de sfeer niet per se ten goede. Bij Bokoesam (die zichzelf Partysam doopte met zijn vrolijke dancehall-tracks) blijft dat voorvak angstaanjagend leeg (terwijl daarachter wel degelijk mensen klaar zijn voor een party), ook Hef (‘dit is hiphop anno 2023, we maken nog steeds geen motherfucking bubbling!’) heeft weleens voor een voller veld gespeeld.

De Nederlanders komen er sowieso een beetje bekaaid vanaf op Rolling Loud: verreweg de meesten staan begin middag geprogrammeerd en trekken nog net te weinig publiek. Jiri11 kijkt aanvankelijk een beetje sip, maar duikt toch gewoon de grote barrier in om de kids die wél op tijd uit hun bed zijn gekomen wakker te schudden. Ray Fuego opent met de beste intro-tape denkbaar: ‘Laat Haters Haten’ van Bose Krioro, heeft een gitarist (die we kennen uit de band van Naaz!) bij zich die zijn overstuurde gitaar laat zingen en piepen, en heeft ook KC en GRGY nog meegenomen ook. ‘Ik weet dat het vroeg is, maar come on bro, do better!’, brult hij naar het rechter vak. Vervolgens kijkt hij grijnzend naar links, waar al flinke moshpits zijn ontstaan voor ‘Doekoedoekoe’.

Helemaal sneu: S10 heeft speciaal voor Rolling Loud een eenmalige show voorbereid met allerlei tunes die ze nooit speelt. ‘Volt’ bijvoorbeeld, haar ode aan Stone Island. ‘Bag’, dat ze maakte voor de Mocro Maffia soundtrack met Hef en Kevin. Een coole mashup van ‘Wat Als Niemand Op Mij Wacht’ en oudje ‘Storm’. ‘De Ergste Dag’, waarvoor ze Mula B zowaar heeft opgetrommeld. Sef zingt zelf mee met de stemmige pianocover van ‘De Leven’, En jawel, ook Ronnie Flex komt langs om eenmalig met S10 deep cut ‘Vlucht’ te doen. ‘Het is een droom om dit met jou te spelen’, zegt ze lief. Een probleem: de grand dame van de Nederlandse pop noir staat recht tegenover Metro Boomin, dus is die grote hal van Ahoy amper gevuld. En ziet nog geen tweehonderd man de beste liveband van de dag, met tegenwoordig Nicky Hustinx (ex-Eefje de Visser en Weval) op drums en een hele strakke lichtshow. ‘L gepakt op rolling maar goed kan gebeuren!!!’, tweet ze zelf achteraf. De reactie van Jiri11 is goud: ‘Je moet niet zo zien wij hadden genoten ook al staan er 10 mensen als je hun dag maakt dan is het een W.’ Is zo.

Eigenlijk krijgt alleen SFB een behoorlijk vol veld voor de neus, de boys die in oktober nog een grote ‘afscheidsshow’ gaven in de AFAS Live maar nu kennelijk alweer een comeback maken. Ze staan er stuk voor stuk met pretoogjes, steken tracks als ‘Loca’ en ‘Jij Kan Chillen Met Mij’ in elkaar in één razendsnelle medley en - net als Frenna’s soloshows - is het gewoon heel strak en professioneel gedaan.

Dan zijn er nog een paar dingen die opvallen op deze festivaldag: allereerst krijgt afropop een prominente plek op het affiche. Terwijl de Nigeriaanse superster Burna Boy hetzelfde weekend als headliner aantreedt op Down The Rabbit Hole, geeft landgenoot Ayra Starr vroeg op de dag al een sympathieke show op Rolling Loud, maar het is Rema die hier een al bijna even mooie spot krijgt als Burna in Beuningen: ná headliner Kendrick Lamar staat-ie op het eennagrootste podium. Hij ging keihard wereldwijd viraal met de hit ‘Calm Down’, zijn frisse, ongecompliceerde take op afropop. En hij blijkt op het podium echt een character: het ene moment staat hij supermaf snel te rappen, dan begint-ie te krijsen, en dan weer te fluisteren in een gek bromstemmetje. Goeie band ook: de drummer en bassist schakelen een versnelling terug zodat de gitarist een echt lekker lange, subtiele jazzy solo kan geven, en Rema heen en weer kan stuiteren. ‘Ik ben het nieuwe gezicht van afropop, en de komende twintig jaar gaan jullie me OVERAL zien’, brult hij. Ha!

Ook opvallend: de drie grote Britse rappers die vandaag geboekt staan zijn alledrie wit. We zien de popgevoelige drill van Central Cee (met een Ierse moeder en Zuid-Amerikaanse vader), de razendsnelle op freestyle en grime leunende bars van Aitch, en ArrDee, die qua stijl daar een beetje tussenin zit. Eerstgenoemde stond vorig jaar al op de tweede stage van Woo Hah x Rolling Loud nadat hij de grootste UK rap-doorbraak van de pandemie beleefde, maar kort daarna ging het pas écht door het dak via de gigantische hits ‘Doja’ en ‘Let Go’, waarmee hij dit jaar de subheadliner-spot heeft verdiend. Hij bracht net een plaat uit met Dave, dus er wordt toch een beetje gehoopt op een verrassingsgast op het podium, maar ook zonder Dave pakt de grofgebekte Londenaar met het kleine hartje het veld in. Hij rapt loeistrak en flirt tegelijkertijd opzichtig met de meiden die op de eerste rij meerappen met ‘Should have deleted that text, then you wouldn’t have known that I fucked those hoes’ en natuurlijk de instant classic/stomste line in lange tijd: ‘How can I be homophobic? My bitch is gay.’

Skills of hype, dat zijn grofweg de twee kampen in de hiphop de afgelopen jaren. Central Cee heeft de skills zeker en Aitch bracht in het begin van zijn carrière de EP Back To Basics en de hitsingle ‘Straight Rhymez’ uit. Dat geeft wel enigszins aan in welke van de twee kampen hij zich waant. Als witte jongen uit Manchester kom je natuurlijk in de Britse rapscene ook niet weg met matige bars. Hij is al wat langer bezig dan de andere twee en het bracht hem al naar de main stage van Glastonbury. In de grote hal laat hij nog eens zien makkelijk een uur te vullen met een eigen sound en goede balans tussen moshpits en verstaanbare, grappige teksten. Na die twee is het erg moeilijk opvolgen voor ArrDee. Waar Aitch en Central Cee alleen de spotlight pakken heeft ArrDee er een backup mc bij, waarmee hij klassieke een-tweetjes doet om het publiek mee te krijgen. Welke kant van de zaal kan meer geluid maken? Het werkt prima, maar met de twee voorgaande sets is de concurrentie gewoon net te zwaar vandaag.

En toch. Zagen we op eerdere Nederlandse hiphopfestivals soms hoe piepjonge one-hit-wonders lui over hun tape meemurmelden of vooral de crowd probeerden op te hypen, vandaag heeft vrijwel iedere act instrumentals mee, zet vrijwel elke rapper een stap om echt te RAPPEN. Zou vanzelfsprekend moeten zijn, is het lang niet altijd, maar dus wel vandaag op Rolling Loud. Oh ja, behalve de wonderlijke anti-show van Metro Boomin dan. Hij is dé beatbakker van deze generatie Amerikaanse hiphop en op Coachella bevestigde-ie dat met een all-star-show waarvoor The Weeknd, Future, 21 Savage, John Legend en Diddy langskwamen. Zou-ie ook een gast meenemen naar Rolling Loud Rotterdam?…. ehm….. nee dus. De grootste verrassing die we krijgen is het feit dat hij geen gasten nodig heeft met zo'n sloot aan hits achter zijn naam. ‘Father Stretch My Hands Pt.1’ van Kanye zet de toon, en elke keer weer denk je daarna: oh verdomd, deze banger heeft-ie ook gemaakt. ‘Bad & Boujee’: banger. ‘Jumpman’: banger. ‘3500’: totale banger. ‘Tuesday’: oh ja, ook een banger. En dat is alleen al het eerste kwartier! Hij draait ze simpelweg, een voor een achter elkaar door, zonder extra mc, zonder live echt iets te doen.

Precies het tegenovergestelde doet JID, de Atlanta-rapper uit de hoek van J Cole z’n Dreamville die nu een megastap richting de mainstream zet via tracks met Imagine Dragons, Doja Cat, een remix van K-pop-hype NewJeans. Maar hij moet het vooral van zijn superambitieuze eigen album The Forever Story hebben, met een feature van 21 Savage naast beats van Kaytranada en James Blake. Alleen al door zijn stemgeluid, vele flows en black empowerment wordt hij vaak vergeleken met Kendrick, en wanneer hij eind van de middag de mainstage betreedt zegt hij zelf grinnikend: ‘Zijn jullie klaar voor some high level rap shit? Nee maar echt, de allerbeste rap die je ooit hebt gehoord?’ En inderdaad, hij staat daar tussen twee giga-opblaasbare middelvingers echt razendsnel te rappen, al vanaf openingstune ’Never’. Neem ook zo’n track als ‘Off Deez’, je zou geloven dat-ie zijn bars in de studio een beetje heeft versneld, maar godver, live doet hij het ook ECHT zo snel. Hij heeft een nasale hoge stem, maar kan ook een diepe brom opzetten, heeft een soulvolle zangstem én kan dan weer krijsen alsof er een vleermuis uit z’n keel komt fladderen. ‘BLEGGHGHHHH!’ Hele passages doet-ie helemaal a capella, en dan begint het publiek telkens weer te brullen. Pas maar op Kendrick, want er is hier iemand op je troon aan het azen.