‘We konden twee weken lang ons hotel niet uit, hooguit om naar de arena te gaan of om te sporten. We moesten ons vermaken met een airhockeytafel in het hotel. Maar we hebben de tijd van ons leven gehad. Eurovisie heeft ons zoveel meer gegeven dan we van tevoren gedacht hadden.’
Taras Shevchenko denkt met louter positieve gevoelens terug aan de twee weken die hij doorbracht in Rotterdam. Daar vond dit voorjaar onder strenge veiligheidsmaatregelen het Eurovisie Songfestival plaats, en Go_A uit Oekraïne was daar de succesvolle outsider. Je hebt binnen het deelnemersveld altijd wel een act die op het eerste gehoor helemaal niet in het liedjesfestival thuis hoort. Veel te anders, veel te uitdagens. Zo zagen we twee jaar terug de IJslandse EBM leerfetisjisten van Hatari, daarna hun ironische landgenoten van Dadi Freyr, en dus deze Oekraïners. Het zijn deze outsiders die dan juist weer liefdevol omarmd worden door ESNS, het Groningse showcasefestival.
Want wat zagen we nou eigenlijk in Rotterdam? Go_A speelde een bizarre mix van Oekraïense folkmuziek met heavy gitaren en cheesy trance synths. Het klonk catchy en subversief tegelijk, veruit het meest uitdagende liedje in het deelnemersveld. ‘We waren ons er heel bewust van dat we een liedje meebrachten dat klinkt als niets anders. Maar dat wilden we ook, we wilden niet onopgemerkt blijven. Wij denken out of the box, en dat sloeg aan.’
De Italianen van Maneskin wonnen dit jaar het Songfestival met een liedje in hun eigen taal, maar dat de inzending uit Oekraïne ook in hun eigen taal zong was nog een veel grotere deal. De Oekraïners lijden namelijk aan een stevig minderwaardigheidscomplex als het hun eigen taal en cultuur aangaat, aldus bandleider Taras Shevchenko. Deze week draait zijn Go_A mee in het ESNS circus.
Go_A werd negen jaar geleden opgericht door Shevchenko, die al vanaf zijn zeventiende in allerlei bands speelde. ‘Hiphop, elektronische muziek, death metal, ik heb eigenlijk alles wel zo’n beetje gemaakt. Ik denk dat ik in een stuk of tien bands gezeten heb? Maar al die tijd was muziek voor mij een hobby. Ik heb economic business gestudeerd, een master gehaald in Canada, en heb daarna twaalf jaar gewerkt als sales manager voor een IT bedrijf. Maar toen Go_A serieuzere vormen begon aan te nemen, kwam ik op een gegeven moment op een keuzemoment: ik blijf dit doen of ik ga voor de muziek. Ik heb mijn baan opgezegd en ben bij een muziekstudio gaan werken. Inmiddels heb ik mijn eigen studio. Heel klein en bescheiden hoor, maar ik kan er muziek en vocalen opnemen.’
Shevchenko schaafde lang aan de line-up van ‘zijn’ Go_A, maar het was de komst van zangeres Kateryna Pavlenko die hem op het juiste pad zette. ‘We leven in een tijd waarin je alles kunt maken wat je wilt. Je hebt geen gitaren nodig om heavy te klinken, geen piano om licht te zijn. Je hoeft geen keuzes te maken, alles kan door elkaar gegooid worden. Kateryna zette me op het spoor van de Oekraïense folkmuziek, wat nu een belangrijk element in onze muziek is. Dat element wordt versterkt door Ihor en Ivan, die aan de universiteit onderzoek doen naar Oekraïense cultuur en kunst. Ihor gaat regelmatig op folklore expedities, waarbij hij oude folksongs probeert te vangen, die nooit opgeschreven of opgenomen zijn. Ze leven alleen in de hoofden van oude mensen. Het liedje ‘Shum’ is geïnspireerd op een expeditie naar de regio Chernobyl. Om eerlijk te zijn kon ik zelf niet eens het verschil horen tussen folksongs uit oost of west Oekraïne, maar zij hebben me laten horen dat de vocalen en het instrumentgebruik in verschillende regio’s uniek is.’
Zo is de muziek van Go_A veel meer dan een novelty, het is een missie. Voormalige Sovjetrepublieken als Oekraïne hebben te kampen met een groot minderwaardigheidscomplex, vertelt Taras. ‘Na decennia van staatspropaganda door de Russen hebben mensen niet het idee dat onze eigen cultuur de moeite waard is. Door oude folksongs te verwerken in onze muziek, proberen we een brug te vormen naar onze voorvaderen. Het is waardevol om je te verdiepen in je eigen geschiedenis. Je weet pas waar je heen gaat als je beseft waar je vandaan komt. En die oude folksongs hebben vaak waardevolle boodschappen. Ze gaan over leven in harmonie met de natuur, over streven naar eenheid. Dat kunnen we allemaal wel gebruiken, op dit moment. Niet ver van waar ik woon worden landgenoten van me vermoord. Dat is soms moeilijk te beseffen, maar wij willen daar vooral een positief geluid tegenover zetten.’
Het ‘succes’ van Eurovisie is daarbij een steuntje in de rug, vindt Shevchenko. Go_A won niet, maar werd wel vijfde, en dat was een regelrechte sensatie. Vooral bij de publieksstemmer haalde de band veel punten, en dat voelt als een overwinning. ‘En dat terwijl veel mensen ons zeiden: nee joh, je moet het in het Engels vertalen, dat is beter. Zo moet je niet denken. Als je kijkt naar de popmuziek van nu vind je invloeden uit de hele wereld. Van country tot Indiase muziek tot Midden-Oosten, maar geen muziek uit Oekraïne. Dat willen wij veranderen.’
ESNS vindt online plaats van woensdag 18 t/m zaterdag 22 januari. De ESNS sessies worden opgenomen door de NTR i.s.m. NPO 3FM, voor uitzending op NPO3, NPO 3FM en het digitale festivalplatform gehost door VPRO 3voor12.
Donderdag 26 Mei 2022 Breda Mezz
Vrijdag 27 Mei 2022 Hoofddorp Duycker
Zondag 29 Mei 2022 Arnhem Luxor