De doorgewinterde clubbers weten het: dit jaar is het bpm echt ongelooflijk omhoog gegaan in de gemiddelde dj-set. Als koningin van de Bravo laat KI/KI horen dat het altijd nog harder en sneller kan. Maar de echte ontdekking zit veel vroeger in de nacht, met broeierige Zuid-Afrikaanse amapiano.

Het is halftwaalf ’s nachts, en kijk eens door de Bravo. Nee, let even niet op al die gelukzalige glimlachen en ogen vol sterretjes. Kijk dertig centimeter daarboven. Tussen de vuisten door flitsen flinke glowsticks in alle kleuren van de regenboog. Opblaaskrokodillen. Helium-flamingo’s. Forse takken zwiepen door de tent. Zelfgebouwde sjamaanstokken vol kerstverlichting en knuffeldieren. Fluorescerende kwallen. Iemand heeft een neon-ananasje meegenomen. Zoals je ziet: de skyline van de Bravo is prachtig vannacht. Het is een uitstekende nieuwe traditie van de Lowlands-nachten: neem knipperende, flitsende, lichtgevende props mee waarmee je de hele nacht rondzwaait. Ik moet er niet aan denken om de hele nacht zo’n grote stok te moeten sjouwen, maar er zo tegenaan kijken is te gek.

De Lowlands-nacht is al jaren even populair als de dag, zo niet populairder. Dus kan het zo zijn dat tijdens de grote headliner Arctic Monkeys de Bravo gewoon alvast helemaal uitpuilt met mensen die kopje onder willen gaan in de nacht. Het is ook al jaren redelijk problematisch, die Bravo. Je staat hutje-mutje op elkaar, de mensenstroom is zich zo rusteloos in en uit de tent aan het dringen dat je je maar moeilijk kunt concentreren op je heupen in beweging brengen. Maar we doen ons best.

Zie je dat daar? Een jongen steekt zijn iPhone omhoog. ‘Bas’, staat er. Die weet natuurlijk wel dat Fatima Yamaha eigenlijk gewoon Bas Bron heet, synthkoning van Nederland, het muzikale genie achter De Jeugd van Tegenwoordig. Zijn alterego Fatima Yamaha beleefde de afgelopen jaren een tweede jeugd, sinds emo-plaat ‘What’s A Girl To Do’ weer opnieuw uitkwam en hij met behoorlijk wat nieuwe tunes kwam. Vannacht primeurt hij een nieuwe liveshow, omringd door een vijftal lichtgevende druppels. Telkens weer grijnst hij, heeft hij binnenpretjes, pruilt zijn lip in een duckface terwijl hij moddervette electrofunkbaslijnen speelt op zijn synths. Het mooiste zijn de melodieuze momenten, wanneer hij een stevige housetune openbreekt en de lichten van de Bravo allemaal aanflitsen. Even na middernacht pakt liefdeskoppel Eris Drew en Octo Octa het over. Viel hun headlinershow op Dekmantel een beetje tegen, hier werken diezelfde gas-erop-houseplaten een stuk beter. Stevige acid, af en toe dikke breakbeats, brullende diva’s en vocalen waar de xtc-walm vanaf dampt. En wie ze vaker zag, weet dat ze elkaars leukste ophypers zijn. Staat de ene supergeconcentreerd een plaat strak te leggen, dan gooit de ander de armen in de lucht. Is de ander een tune aan het inmixen, dan pakt de ander haar bij de heupen en kijkt lief over de schouder mee.

Veel ruimte voor afro-sounds

Terwijl in de Bravo de hele nacht de Europese vierkwartsmoker regeert, klinken elders op het terrein allerlei Afrikaanse dancegenres. Philou Louzolo staat begeesterd afrohouse en afrotech te draaien in een volle India. Eigenlijk is zijn sound niet eens zo heel ver verwijderd van de breed opgezette, serieuze bigroom house van een label Innervisions (hij draait ook al vroeg in zijn set een plaat van Rampa), maar dan een stuk tribaler en vol opzwepende chants. Neem ‘Double Dip’ van Black Circle, een trancey plaat die werkelijk giert van de adrenaline.

In de X-Ray opent ondertussen de 20-jarige Zuid-Afrikaan Vigro Deep, een van de architecten van het amapiano-genre dat de laatste tijd zo in zwang is en ook op Lowlands alle ruimte krijgt. Viel gisteren Major League Djz nog door de mand, Deep is echt vele malen scherper. Zijn set drijft minder op hit-na-hit draaien en meer op spanning. Dan valt het amapiano-kwartje ook direct: tussen de jazzy akkoordenprogressies door klinken de drops van logdrums en diepe subbassen ontzettend heavy, als een stomp in de maag. Knap ook hoe hij de spanning opvoert zonder het bpm op te schroeven, gewoon door die percussiesalvo’s en drops steeds gemener te maken.

Fatima Yamaha, tweede jeugd

Hard, harder, hardst

Vanaf een uur of drie gaat het tempo in álle tenten opeens omhoog. Loop je binnen bij Tjade en Moody Mehran in de verwachting een olijke italoplaat te horen, staan ze te blazen met oldschool hardtrance. Wip langs bij de Britse bassline/2step-koningin en ze legt net haar eigen ravey-piektune ‘Last Before Lights’ op voor een werkelijk dampend hete X-Ray. Meteen ook een vraagteken: daar staat zeker een halfuur lang een dude te Facetimen met drie broers/neven/familieleden, die ieder in een ander huis zitten, en meekoekeloeren hoe de X-Ray wordt opgeblazen. Why?! Er valt even later in die loods meer te zien bij De Schuurman, een Hagenees die in de jaren nul rafelige bubbling produceerde en opeens een nieuwe impuls aan zijn carrière geeft dankzij het Oegandese undergroundlabel Nyege Nyege. Hij heeft een squad van drie maten meegenomen, waarvan er eentje met een supersoaker (!) in het publiek spuit terwijl hij die opzwepende knallertjes opgooit.

Maar in de race om hard, harder, hardst is de Amsterdamse KI/KI natuurlijk de koningin. In 2019 sloot ze de X-Ray nog af – het betekende haar echte doorbraak, en nu groeit ze door tot Bravo-afsluiter. Haar set is dit keer een stuk minder trancey, met minder epische breaks. Ze draait vooral hele snelle, hele harde rechtdoorzee techno met piepkorte breaks waar je héél eventjes naar adem kunt happen om vervolgens meteen weer de vuist in de lucht te moeten knallen. Telkens denk je dat het niet harder kan, maar in de laatste zeven minuten (na zo’n euforische break die haar signature werd) duwt ze door tot een onvoorstelbare 165 bpm. Een tempo waarop je het, hoezeer je ook AAN staat, niet langer volhoudt dan zeven minuten. Een tempo waarop je je aller-aller-allerlaatste restje energie bij elkaar moet schrapen om het vol te houden. Zo slaat ze aan het eind van de nacht Lowlands hartstikke knock out. Het is vijf uur, de Armadillow gaat nog door, maar de benen zijn kapotgedanst. Hopen dat we morgen nog kunnen staan.

Meer Lowlands 2022 in het dossier