Het kabinet wist dansfeesten juridisch niet te verbieden, maar dansvloeren moeten vanaf 25 september elke avond klokslag middernacht leeg zijn. Daarom zetten clubs nu en masse in op dag- en avondfeesten.

‘Vroeg pieken is het nieuwe uitgaan’ kopte de Rotterdamse club Perron gisteravond op Instagram, om meteen een feest aan te kondigen op zaterdag 25 september, van 18.00 tot 00.00. De line-up blijft geheim, ‘maar geen stress, je weet dat we je niet zullen teleurstellen’, zo schrijven ze. ‘We laten ons niet zomaar door het kabinet uit het veld slaan’, vertelt Perron-eigenaar Aziz Yagoub. ‘Dit beleid is natuurlijk totale lariekoek, ze kunnen niet beargumenteren waarom we na middernacht dicht moeten. Dit heeft niets meer met corona te maken, het is het pesten van de evenementen- en horecasector. Maar goed, we verkopen nu al net zo snel tickets voor overdag als anders met een nachtfeest, ik verwacht een volle zaal.’

Een stortvloed aan dagfeesten

In een ver, schemerig verleden gingen clubs vaak om 23.00 uur open. Om 01.00 kwam je dan in een vaak ijskoude, lege hal aan, en dan werd het feest pas écht leuk rond 02.00 uur. Als je niet oppaste, lag je pas tegen het ochtendgloren in bed. Of ver daarna. Met de maatregelen zoals het kabinet die gisteren aankondigde (clubs moeten tussen middernacht en 6 uur ’s ochtends gesloten zijn) is dat natuurlijk totaal onmogelijk. Maar het is niet onmogelijk om feesten te organiseren. Integendeel: overdag kun je straks gewoon dansen tot je benen eraf vliegen. Clubs mogen overdag de deuren open gooien en de dansvloer 75 procent vullen – als er maar met een coronacheck-app wordt gewerkt.

Een heleboel clubs en feestorganisaties zijn razendsnel begonnen met dag- en avondfeesten optuigen. Vaak zelfs al op de eerste dag dat dat is toegestaan: 25 september 2021. Doornroosje in Nijmegen organiseert dan Planet Rose. In het forse Klokgebouw in Eindhoven kun je diezelfde dag in twee zalen dansen op house en techno bij het Dagcollege en in de Brabanthallen (Den Bosch) vindt het enorme hardstyle-feest Supremacy plaats. Amsterdamse clubs als RADION, BRET en De Marktkantine sleutelen aan feesten, ADE organiseert overdag een scala aan dayparties, en ook een aantal poppodia is ermee bezig: TivoliVredenburg staat op het punt een stel dansavonden uit te rollen en Paradiso verplaatst het ADE-programma dat ’s nachts had moeten plaatsvinden naar de vroege avond.

Opluchting en onbegrip

Bij veel clubs heerst opluchting dat er weer wat mogelijk is, en tegelijkertijd onbegrip over het willekeurige beleid. ‘In Den Haag schijnen ze niet door te hebben dat het voor ons niet uitmaakt of we overdag of ’s nachts open zijn’, zegt Frits Zanen, mede-eigenaar van RADION Amsterdam. ‘Ik weet niet welke stagiair dit beleid heeft bedacht, maar ik zou hem direct ontslaan. We hebben geen ramen in de club, zodra je binnen bent weet je toch niet meer hoe laat het is. We kijken nu in hoeverre we het nachtprogramma kunnen omzetten naar de dag. Volgende week zaterdag vieren we onze zevende verjaardag, we beginnen om 6 uur ’s ochtends en gaan tot middernacht door. Op zondagen kunnen we rond 3 uur ’s middags open, en met ADE hebben we een bomvol programma. Ik voorzie qua bezoekersaantallen niet zo heel veel problemen. Overdag mogen we bovendien ons terras openen, en daarmee kunnen we onze capaciteit weer uitbreiden. Zo kunnen we evenveel mensen ontvangen als normaliter ’s nachts het geval was.’

Haken en ogen voor organisatie

Voor veel clubs is dat natuurlijk wel wat lastiger. ‘Onze hele agenda voor het najaar stond al vol, en daarmee hielden we rekening met 100 procent van onze capaciteit’, vertelt Yagoub van Perron Rotterdam. Als je een grote artiest boekt, reken je op een kleine 10 tot 15 procent marge. Dat betekent dat je op een capaciteit van 75 procent in het rood loopt. Het kabinet belooft staatssteun, maar uit de kleine lettertjes zal wel blijken dat we daar geen zak aan hebben. Hoe moet je dan rekenen? Betaal je artiesten voor 75 procent uit? En je personeel? En je huur? En welke 25 procent van de kaarten maak je ongeldig? Er komen nog zoveel problemen bij kijken, terwijl die capaciteit van 75 procent nergens op gebaseerd is.’

Voor de Utrechtse club WAS zijn de nieuwe maatregelen al even frustrerend: zij zijn geen eigenaar van hun ruimte, maar huren die van de grote Werkspoorkathedraal. ‘Het is voor ons daarom op lange termijn niet rendabel genoeg om op 75 procent van de capaciteit open te zijn, daarvoor zijn onze kosten simpelweg te hoog’, vertelt programmeur Veronique de Leon. ‘Maar we willen heel graag, dus zijn nu aan het kijken wanneer er weer een gaatje is. We moeten daarin met drie agenda’s rekening houden. Allereerst is er de vraag: is de ruimte nog beschikbaar, of is er een zakelijk evenement, een fotoshoot of tv-uitzending? Daarnaast moeten we elke editie geluid en licht los inhuren, en zijn we afhankelijk van de technische leverancier. Die moet maar net kunnen, en het materiaal moet beschikbaar zijn. Ten slotte moeten de artiesten nog willen, hoewel ik daarin niet veel problemen zie. Iedereen staat te trappelen.’

Ook voor poppodia is het puzzelen geblazen: veel van hen hebben ’s avonds al reguliere concerten staan, vertellen TivoliVredenburg-nachtprogrammeur Michiel Peeters en Doornroosje-programmeur Jonatan Brand. Brand: ‘Vaak zitten die concerten in de weg, maar er komen ook weer data vrij van shows die verschoven worden. Planet Rose was in een minuut uitverkocht, het is goed om te zien dat de vraag in ieder geval groot is. Mensen smachten ernaar om in een donkere club te kunnen dansen.’ Peeters: ‘Gelukkig is het makkelijk en snel schakelen. Alle organisaties waar we mee werken zijn on board. Iedereen wil zijn feest in een avondformat gieten. Nu is het puzzelen: welke zaal is er beschikbaar? Hoe combineren we dat? We gaan morgen om 13.00 in een keer acht feesten bekendmaken.’

Angst voor Britse praktijken

Er zijn ook zorgen: burgemeesters en veiligheidsregio’s lieten al weten het geen goed idee te vinden om alle horeca tussen middernacht en 6 uur ’s ochtends te sluiten. Er wordt gevreesd voor Engelse taferelen. ‘Stappen tot middernacht, we hebben in Engeland jarenlang gezien wat er dan gebeurt: sneller drinken, vooral tussen 23:00 en 0:00 uur maximaal zuipen en dan vol adrenaline nog twee uur op straat schreeuwen, kotsen en knokken. Echt een geweldig plan’, zo tweette Barry Smit.

Want zo is het, als een feestje tot 6 uur ’s ochtends duurt, druipen sommige bezoekers af om 4 uur, anderen om 5 en anderen pas tegen sluitingstijd. In de situatie vanaf 25 september gaat niemand voor het einde naar huis. ‘Iedereen staat dadelijk tegelijkertijd om middernacht op straat, en dat levert overlast op’, zegt Frits Zanen van RADION. ‘En ik verwacht om 6 uur ’s ochtends af en toe ook een lange rij voor de deur. Het wordt echt chaos op straat.’ Aziz Yagoub (Perron): ‘De burgemeesters moeten dadelijk de hete kolen rapen, zij moeten een manier vinden om te handhaven. Terwijl op deze manier alleen maar een milieu wordt gecreëerd waarbij mensen elkaar na middernacht gaan opzoeken: waar is het feestje? Niemand gaat dan keurig naar huis, hoor. Ik heb moeite met illegale feesten, maar volledig begrip voor de mensen die dat nu doen. Wij gaan thuisfeestpakketten verkopen om 12 uur ’s nachts. Dan kun je je feestje zelf elders voortzetten met een drankje, we maken een playlist voor ze. We gaan mensen uitnodigen om het leven te vieren. Ook na middernacht.’

Dagfeesten zijn eigenlijk veel leuker

Andere clubs halen hun schouders erbij op: eigenlijk zijn feesten overdag veel leuker dan ’s nachts, vindt bijvoorbeeld Anke Straten, clubmanager van BRET. Daar zetten ze ook voor de coronacrisis al vol in op zulke dayparties. ‘Ik hou van de nacht, maar we zijn een venue met een supermooie biertuin, mooie planten en allerlei kunstvormen. De sfeer? We hadden het niet verwacht, maar die is overdag eigenlijk alleen maar beter. ’s Nachts merk je vaak dat mensen thuis hebben ingedronken en klaar zijn om te knallen. Overdag is meer ongedwongen, rustiger. Mensen zijn veel chiller. Het is als chillen in het park, dat uitloopt op een dansje. En het valt mooi in je ritme. Ik gun de clubwereld meer dan dit, maar wij hebben hier heel erg veel zin in.’