QR-code of geen QR-code: in Nederland buitelen we over elkaar heen in het weekend van de grote heropening. In Duitsland ging intussen festival Reeperbahn door met nog veel meer hindernissen. Menno Visser brengt verslag uit van zijn ervaringen.

Hoera, we mogen weer! Drie weken geleden werd bekend dat het showcase festival Reeperbahn in Hamburg door kan gaan in real life. Herinneringen van bijna twee jaar terug op het Groningse ESNS festival doemen op: lekker met de muziek industrie van zaaltje naar zaaltje hoppen, samen op zoek naar de beste nieuwe ontdekkingen. En o ja, het was net nieuwjaar geweest, dus mensen vliegen elkaar nog even om de nek ook. Drie, vier acts per uur uitchecken in volgepakte zaaltjes in de winter, hoeveel weerstand hadden wel niet opgebouwd destijds om dat überhaupt te doorstaan? Natuurlijk, het zou dit jaar op Reeperbahn anders zijn dan andere jaren. Duitsers zijn immers bij uitstek een volk dat houdt van duidelijke regels. Maar je kunt alleen de proef op de som nemen door er echt naar toe te gaan. Hoe zou het daar gaan?

Eerst je festival bandje ophalen, buiten bij de festivalweide in een loket. Daar komen we meteen bij de eerste covid-bescherm-ring: dranghekken en portiers die wijzen op de geldende ‘Maskenpflicht’. Een mond-neus masker in Duitsland betekent niet een zelf genaaid vodje, maar een chirurgisch FFP2-masker, de professionele variant die de drager ook beschermt - in het Nederlands openbaar vervoer zijn ze eigenlijk verboden. Ok dan, de loketten staan in de buitenlucht, maar goed, het bandje heb je wel nodig. Bij het loket controleren ze mijn QR-code. Prima, so far so good. Ik krijg een roze bandje dat mijn test klopt. Later kom ik erachter dat er meerdere types roze bandjes zijn. Die van mij heeft een klein zwart kroontje. Dat betekent: ingeënt of corona doorstaan. Zonder dat kroontje zijn er ook roze bandjes, maar dan krijg je slechts een dagbandje en moet je je eerst dagelijks laten testen voor het volgende dagbandje. Het onderscheid tussen deze twee roze testbandjes is slechts miniem om discriminatie te voorkomen.

Nog wat, we zijn er nog niet. Bij het ophalen van de bandjes wordt aangedrongen meteen de app PartyMate te downloaden. Het waarom wordt bij het bezoek van de eerste zaal meteen duidelijk. Via deze app vul je je contactgegevens (ook woonadres!) in en met je camera scan je een QR-code bij de zaal in, die de portier je aanwijst. Door de tijdscode kan achteraf bij een corona uitbraak getraceerd worden wie er op dat moment binnen was. Wel weer uit scannen wanneer je de zaal uitloopt, ook daar ziet de portier op toe. Tot overmaat van ramp werkt de Hamburgse horeca anders dan het festival met de concurrerende Luca app, die net zo werkt. Nu maar zorgen dat je telefoon genoeg juice heeft, anders kom je nergens meer in.

Handrem

Nog een factor zijn de Duitse verkiezingen van zondag: de stad Hamburg hangt vol met verkiezingsposters. Een Tsjechische promotor vertelt me dat de capaciteit voor cultuur in de zomer daar juist omhoog is geschroefd in de aanloop naar de Tsjechische verkiezingen in oktober - om populair over te komen. De Duitse volkaard ligt juist andersom. Hoewel de stad Berlijn de regels vrij laat, heeft de stad Hamburg, zelf een ook deelstaat, er voor gekozen dat juist niet te doen. Geen lokale politicus wil op zijn geweten hebben dat het Reeperbahn Festival voor een grote uitbraak zou zorgen, en daarom zit de handrem er op. 

Eenmaal binnen in de zaal wordt er daarom om 100% zeker te zijn nog een tape afgedraaid met alle regels, en het dringende verzoek geen bewegingen te maken, die uitgelegd zouden kunnen worden als ‘dansen’, want anders zou de vergunning voor het festival wel eens ingetrokken kunnen worden. Iedereen werkt gedwee mee, ook al betekent het dat je soms nogal surrealistisch in een buiten venue verplicht gemaskerd stil staat op een gestickerde plek.

Komen we bij de ‘2G en 3G’-discussie in Duitsland. Dat heeft niets met telefoonnetwerken te maken, maar het verschil tussen het wel of niet toelaten van ‘slechts’ geteste personen. Bij 3G mogen de recent geteste personen er wel in, bij 2G kom je alleen binnen als je corona doorstaan hebt of volledig ingeënt bent. Ik kan je verzekeren dat de meest ranzige cafe’s op de Reeperbahn met grote letters ‘2G’ op de ruiten hebben staan - commercieel interessanter, want dan kun je lekker proppen. 

Probleem bij 3G is dat de zaalcapaciteit niet volledig benut kan worden. Dan hebben we het niet over de de 75% capaciteit, die nu in Nederland gehanteerd wordt. In zaaltjes waar anders makkelijk honderd man staand in kunnen, is nu nog maar plaats voor dertig of veertig stoelen. Geplaceerd mag het masker af, mits je wat te drinken bestelt, dus dat komt ten goede aan de bar omzet. Wanneer er voor staand gekozen is, kun je slechts staan op de plekken waar een sticker of een zwart kruis op de grond staat, alles netjes op anderhalve meter afstand, en met masker op.

Nu zou je denken, waarom is op het Reeperbahn Festival niet gekozen voor 2G? De organisatie heeft in de laatste weken voor de start nog geprobeerd om al het barpersoneel en alle portiers van de tientallen deelnemende zalen te laten vaccineren, maar dat is niet meer gelukt, vandaar die ontsnappingsclausule met 3G. Wel zijn er vrolijk twintig duizend kaartjes voor het festival verkocht aan ‘gewoon publiek’. Met als gevolg ellenlange rijen buiten bij de beperkt open zalen, velen zullen maar weinig gezien kunnen hebben. Nu is er een wel een zogenaamde ‘fast lane’ voor professionals, maar ook daar is het druk.

Nee, we klagen niet, het is super inspirerend de kans te krijgen weer nieuwe internationale acts te ontdekken, ook al is het met de nodige hindernissen. Het was vooraf bekend dat het dit jaar anders zou zijn, maar het voelt soms wat overgereguleerd, komend vanuit de Nederlandse situatie. In praktijk betekent het bij Reeperbahn om minstens een half uur vóór aanvangstijd in de fast lane te gaan staan. De pick-n-mix aanpak gaat dit jaar niet door, er moeten vooraf harde keuzes gemaakt worden welke acts je wilt checken. Terugreizend naar Nederland valt een staatssecretaris over de controle met de QR-code. Nederland is vanuit Duitse optiek pas echt een surrealistisch land…