Eindelijk zien deze schitterende foto’s van de RoXY het levenslicht Eindelijk zien deze schitterende foto’s van de RoXY het levenslicht

Er kwam weleens een RoXY-krantje uit met een stel foto’s (‘eigenlijk gewoon een uitgebreide flyer’). Er werd een stel foto’s van medewerkers en dj’s opgehangen in de club. Af en toe wilde een tijdschrift of krant een beeld publiceren. Maar verder? Verder werd er niet zo gek veel gedaan met de vele foto’s die Cleo Campert (58) maakte in de RoXY. Best maf, erkent ze zelf. Ze liep jarenlang zo’n drie dagen per week in die club rond met haar camera, kreeg per avond vijftig gulden en tien consumptiebonnen, naast een vergoeding voor de fotorolletjes. Maar wat de rol precies was van Cleo Campert, de RoXY-huisfotograaf? Geen flauw idee. Ze máákte die foto’s gewoon, en dj Joost van Bellen vond het ook wel een glamorous idee dat er altijd een fotograaf rondliep in de club. Maar de duizenden, misschien wel tienduizenden kleinbeelddia’s die ze er maakte? Die lagen vooral te verstoffen in haar privéarchief.

Een paar jaar geleden besloot Campert een goeie 3000 dia’s te digitaliseren, en daaruit maakte ze het flinke vuistdikke fotoboek Het RoXY Archief 1988 - 1999, dat deze week is verschenen. Een historisch werk, want nooit eerder verschenen zoveel foto’s van de club waar de Nederlandse house-oerknal plaatsvond. Het is een uniek kijkje in de club die een blauwdruk zou vormen voor de Nederlandse housecultuur, waar artiesten als Björk, Boney M en Boy George optraden naast dance-pioniers als Underground Resistance, Frankie Knuckles en Moby. Waar het publiek zichzelf tot attractie verhief en de dansvloer steevast een kleurrijke bende werd. ‘Ik word er zo blij van als ik deze foto’s weer zie’, vertelt Campert met het boek in handen. ‘Bij elke foto heb ik een lijntje naar het moment dat ik de foto maakte. Een kleine situatie, een gedachte, of een herinnering aan die persoon. Dan ga je zo de intensiteit weer in.’

Lachend bladert ze door het boek: ‘Kijk, dit is Erwin Olaf met Gert en Hermien. Het is fantastisch en hilarisch en alles tegelijk. Dat hij tongue in cheek mij aankijkt, terwijl hijzelf ook fotograaf is natuurlijk. En deze foto van Harrie Wildeman met Zubrowka… De RoXY was die dag helemaal omgebouwd tot een circus, dus hij is gekleed als clown, zij is gewoon Zubrowka. Ze waren de iconen van de RoXY, ze waren er altijd en kleedden zich altijd fantastisch. Dit is zo’n liefdevolle, ingetogen foto. Hoe hij haar bij de hand neemt, ik vind het een heel lief, menselijk gebaar. Dit beeld raakt me echt, ook omdat hij niet meer leeft en vrij tragisch aan zijn eind is gekomen.’

En dan bladert ze langs een foto twee gasten die midden op de dansvloer op elkaar staan te pissen. Je kunt er makkelijk met een zekere sensatiezucht over praten, maar voor die twee mannen was het waarschijnlijk bijzonder en bevrijdend om dit op de dansvloer te kunnen doen. ‘Achteraf hoorde ik dat die twee mannen het keurig netjes vooraf bij de RoXY-leiding hebben gevraagd: mag dit? Het is exemplarisch voor de RoXY, de mensen hielden allemaal echt wel rekening met elkaar daar.’

Cleo Campert begon zelf als 14-jarig meisje met uitgaan. Aanvankelijk in het BOC, het Buitenvelderts Ontmoetingscentrum. ‘Een soort buurthuis met elk weekend een discoavond. Ik keek toen al mijn ogen uit, en ik nam wel deel, maar toch ook niet helemaal. Dat is altijd gebleven. Ik vond het prachtig om naar te kijken, de meisjes met pumps en panty’s en badpakjes met een heel dun riempje. Ik zag er zelf uit als een half kind, geruite houthakkersblouse, spijkerbroek eronder en gympjes. En ik was heel verlegen. Ik dronk heel lang gewoon spa rood, ik rookte niet, maar ik voelde me echt thuis in het uitgaansleven. Met harde muziek kun je anoniem blijven, maar toch contact krijgen met mensen.’

Al snel ging ze ook naar de Koer, Dansen bij Jansen en de Mazzo, waar ze dj Joost van Bellen leerde kennen. Die zal haar later ook bij de RoXY binnenloodsen. En in diezelfde periode werd ze fotograaf: eerst als assistent van theaterfotograaf Bob van Danzig, Erwin Olaf en Rineke Dijkstra, later kreeg ze een eigen rubriek voor weekblad de Haagse Post. ‘Van Erwin leerde ik dat je altijd respect moet hebben voor de mensen die je fotografeert. Probeer jezelf op hetzelfde level te plaatsen. Hij wist zijn modellen altijd heel erg op hun gemak te stellen. Maar wat ik ook leerde: studiofotografie is niet mijn ding. Ik wil me onderdompelen in een situatie, in het geval van de RoXY als fly on the dance floor. Ik zie mezelf meer als een reportagefotograaf.’

Aanvankelijk snapte ze niks van de nieuwe muziekstroming die net in opkomst was in de zomer van 1988. ‘Bij de house overviel me een soort kilheid. Hele rare muziek vond ik het. Je danste op Michael Jackson, op Chaka Khan. Gewoon, leuk dansen! Dan kwam de house en...’ Ze trekt een vies gezicht. ‘Hmmm, nee, wat moet ik hiermee?! De RoXY was in eerste instantie halfleeg wanneer er house werd gedraaid.’ Op een illegale rave, waar Joost van Bellen ook draaide en zij foto’s moest maken, snapte ze het opeens wel: het was een extatische bende, iedereen liet zich gaan, iedereen was uitgedost. Nadat ze voldoende foto’s had geschoten, legde ze haar camera weg en dompelde ze zichzelf ook onder op de dansvloer.

Want is er een betere plek om met je camera direct in de ziel van de mens te kijken, dan in de club? Nergens anders raken mensen zo in vervoering, nergens anders zijn ze zich zo onbewust van het feit dat ze gefotografeerd worden. En juist dat levert prachtige foto’s op, aldus Campert. ‘De mensen zijn helemaal niet met jou als fotograaf bezig. Ze zijn bezig met elkaar, het dansen, het uitgaan, ze zijn misschien wel onder invloed van drank en drugs. Op een dansvloer word je ontregeld door álles. Om daar als fotograaf tussen te staan en mooie foto's te maken, geeft heel veel voldoening.’

In de jaren dat ze in de RoXY kwam werd house steeds groter en commerciëler, dance raakte wijdverspreid en het publiek werd wat zelfbewuster. ‘In 1995 was ik op een drum ’n bass-avond in de RoXY, voor een reportage van de Elle. Opeens wilden mensen niet meer op de foto! Het was een klap in mijn gezicht. Ik vond het best wel erg, ik begreep het eerst ook niet. Nu snap ik het wel, ik denk dat mensen een autonomie wilden behouden, misschien zetten ze zich ook wel af tegen het hedonisme van de vorige generatie. Het was in ieder geval minder extravagant en GEZIEN willen worden.’

Maar ze is het blijven vastleggen, hoor, de hele explosie van de dancewereld, van Dance Valley tot de strandtenten in Bloemendaal aan Zee tot aan Bob’s Party Saloon tot aan de afters waar ze kwam. Juist nu het niet kan, kriebelt het nóg erger, vertelt Campert. Is er een illegale? Dan houdt ze zich van harte aanbevolen. ‘Op die foto’s in het boek kun je heel goed zien hoeveel het kan brengen, de nacht. Nu denk ik: godverdomme, het kan niet meer, dus ik wil erheen! Ja, om te dansen, maar ook om het vast te leggen.’