Tussen het jongste en het oudste lid van de Engelse band Vanishing Point zit 25 jaar verschil. De bandleden hebben verschillende nationaliteiten en zitten allemaal ook nog in andere bands. Probeer die band maar eens in een hokje te stoppen. Kansloos. Een tag kunnen we ze wel geven: dit is een typische Le Guess Who?-band, grenzeloos en eigenwijs. Vorige maand verscheen hun derde album Ookii Gekkou, waarin je krautrock, library music, 70s soundtracks, Braziliaanse grooves en nog meer terug hoort. ‘We hebben vrijwel geen regels over hoe onze muziek moet klinken. We volgen ons instinct en onze oren.’
De wieg van Cathy Lucas, de zangeres van Vanishing Point, stond ruim dertig jaar geleden in Brussel. Brussel, hoofdstad van de Europese Unie. Hoofdschuddend keek Lucas dan ook toe hoe meer dan de helft van de Britten hun identiteit dacht te beschermen door de grenzen dicht te gooien. 'Het logistieke aspect van de Brexit, dat zal allemaal wel. Maar op een filosofisch niveau vind ik het verdrietig en bizar dat mensen denken dat dit de oplossing is voor hun frustraties. Al die nationaliteiten in onze band, dat is Londen voor mij. Onze hele scene zit zo in elkaar, er zijn nauwelijks nog Engelsen.’
Je zou Lucas kunnen kennen uit de medium succesvolle band Fanfarlo, een folkgroep uit de tijd van Mumford & Sons en Noah & The Whale. Lucas speelde er zo’n beetje heel haar twintiger jaren in, en ze bediende elk denkbare instrument: de mandoline, de viool, het klokkenspel, zelfs de zingende zaag. En toen was de koek op. ‘Er was geen liefde meer voor die band. Toen we ermee stopten verhuisden meteen twee bandleden naar een ander land, het was alsof iedereen erop wachtte. Deze nieuwe band voelt niet als een natuurlijke evolutie vanuit die band. Eerder als een radicale breuk, een nieuwe fase.’
Rond haar twaalfde kwam Cathy Lucas erachter dat ze ooit een tweeling was. Of nou ja: dat zich tegelijk met haar in de baarmoeder nog een fetus bevond, die het niet gehaald had. Dat voelde niet als een gemis, juist het tegenovergestelde. ‘Ik voelde me altijd al meervoudig, en nu voelde dat ineens logisch.’
Die nieuwe richting werd met name aangewakkerd door drumster Valentina Magaletti, geboren in het Italiaanse Bari en een veelzijdig muzikant die al werkte met onder meer Nicolas Jaar, Gruff Rhys en Bat For Lashes. ‘We hebben veel met elkaar gespeeld, Valentina en ik. Ook samen getourd. En in elk land sleepte ze me mee de platenzaak in. Valentina heeft mij de oren geopend. Ik luisterde in eerste instantie vooral naar nieuwe muziek, zij luistert overal naar. Ze heeft een gigantische collectie jazz, psychedelische muziek, new wave, duizenden platen.’
En er gebeurde nog iets: ze gingen in zee met Heliocentrics drummer Malcolm Catto, een beetje een wonderlijke figuur in de Londense scene. ‘Een outsider, misschien zelfs wel een cultfiguur. Veel mensen kennen hem, maar hij staat in geen enkele scene in het middelpunt. Hij is ook helemaal geen go-to producer, maar wij wilden graag met hem werken. Zijn studiotechniek heeft veel invloed gehad op ons geluid. Je hoort het terug op alle drie de albums. Hij is mijn studiomentor. Malcolm gebruikt geen plugins, alleen heel specifieke gear. Voor iets waar je tegenwoordig één plugin voor nodig hebt, gebruikt hij drie fysieke units. En die doen natuurlijk nooit precies wat je voor ogen had, zeker als een van die drie bij een kringloopwinkel op een trip naar Rusland gekocht is. Hij is gelimiteerd, en dat vind ik prettig.’
Zo ontstond dus Vanishing Twin, een band die klinkt als een gestolde jamsessie, waarin klanken en beelden samenkomen uit allerlei hoeken. Het is muziek die vrijheid uitstraalt, en die een viering is van pluralisme in de mens. Dat begint al bij de bandnaam. Rond haar twaalfde kreeg Cathy Lucas te horen dat ze ooit een tweeling was. Of nou ja: dat zich tegelijk met haar in de baarmoeder nog een fetus bevond, die het niet gehaald had. Dat voelde niet als een gemis, juist het tegenovergestelde. ‘Ik voelde me altijd al meervoudig, en nu voelde dat ineens logisch. Mijn identiteit is heel erg instabiel, zeker op het gebied van gender. Vooral een paar jaar geleden was ik heel erg aan het zwemmen. Ik kleedde me heel vaak als jongen.’
De teksten in Vanishing Twin’s vrije-vorm-liedjes refereren aan mythologie en creëren nieuwe symbolen. Een nieuwe taal als het ware, om de complexe werkelijkheid te duiden. Al werd die werkelijkheid voor Cathy Lucas zelf de laatste jaren minder complex, terwijl de wereld zich steeds nadrukkelijker met vragen over gender en nationaliteiten ging bezighouden. ‘Natuurlijk heb ik dat gemerkt, maar voor mij waren die vragen er al veel langer. Het werd veel meer mainstream, dankzij figuren als Kylie Jenner. Is het Kylie? Iets met Jenner en reality tv. Dat ik er niet zeker van ben zegt genoeg: ik voel nul verbinding met de levens van de Kardashians, maar ik lees wel al mijn hele volwassen leven van alles over gender en feminisme. Maar die boodschap zit duidelijk in onze muziek: wees open.’