Er is één moment in mijn leven geweest dat ik me oud voelde. Dat was niet toen ik de dertig passeerde en ook niet toen ik vader werd, maar toen Limp Bizkit op Lowlands speelde. Ik was twintig, het was mijn tweede Lowlands, en het hele terrein werd ineens overgenomen door zestienjarige kids met rode Yankees-petjes. Achterstevoren. De jochies met baardgroei lieten er een lullig sikje bij staan. Ik ben nog even gaan kijken en vond het de meest stompzinnige band die ik ooit gezien had. Mijn God, ik word oud, dacht ik eerst, maar de tweede gedachte beviel me beter: het ligt niet aan mij, het ligt aan hen. Nu metal is gewoon kinderachtige muziek.
Dus wat doe ik in hemelsnaam hier in de rij voor Ziggo Dome, terwijl de snerpend koude wind over het plein blaast? We staan met zijn allen helemaal tot aan de ingang van het Ajax-stadion, en we staan hier al anderhalf uur. Vanavond speelt hier Slipknot, de grootste survivor van de nu-metal generatie. Het is 21 jaar na hun debuutalbum en Slipknot speelt de grootste show in Nederland ooit. Alle mensen die hier een paar uur voor de show in de rij staan, hebben nog een ander toegangsbewijs: een fles Iowa whiskey van de band. 'No 9' staat op het etiket. Achterop een quote van Clown, de percussionist en het brein van de band. ‘I hope you enjoy it as much as we do, cheers!’ Ergens binnen in Ziggo Dome zit Clown samen met een of twee andere bandleden nu deze flessen te signeren. Vijfhonderd stuks, plus nog LP’s en andere voorwerpen die fans meenemen. In vol ornaat natuurlijk, met maskers, pakken, handschoenen.
Het is een prachtige rij om te zien. Voor me staat een klein meisje, Indiaas schat ik. Ze is klein, prachtig dik opgemaakt, geheel in het zwart gekleed op haar gigantische roze Hello Kitty sneakers na. Ze lijkt niet veel behoefte te hebben om een praatje te maken, net als de jongen achter ons. Dat is een beetje slungelige jongen met een lange jas en een enorme koptelefoon die tijdens het wachten op blijft. Zijn blik doet serene muziek vermoeden, maar dat zal wel niet. Iets verder naar voren raken fans wel met elkaar aan de praat. Er staat een jongen in een korte broek en een groepje Limburgers dat in gesprek gaat met een stel. Zij heeft fel roze geverfd haar, hij een paardenstaart. Zelf drinkt hij eigenlijk niet, vertelt ie, en de fles heeft ie vooral voor haar gekocht. ‘Echt?’, zegt een van de Limburgers. ‘Wat lief, dat zou mijn vriendin nooit doen. Die gaf me als cadeautje een dashcam. “Dan staat het tenminste op beeld”, zei ze erbij.’
Na Weezer en John Mayer heeft Atze de Vrieze de smaak te pakken. Deze week speelde er weer een band in Ziggo Dome waar hij niets mee heeft. Wederom liet hij zich inwijden door een echte fan, en wel David. Ze stonden twee uur in de rij voor een handtekening en gingen kopje onder in de intense liveshow.
Slipknot in Ziggo Dome
1. Unsainted
2. Disasterpiece
3. Eeyore
4. Nero Forte
5. Before I Forget
6. New Abortion
7. Psychosocial
8. Solway Firth
9. Vermillion
10. Birth Of The Cruel
11. Wait And Bleed
12. Eyeless
13. All Out Life
14. Duality
----
15. (sic)
16. People = Shit
17. Surfacing
Ik ben met David, die ik ken uit de muziekwereld. Hij werkte jaren bij TopNotch, maar zijn grote liefde lag altijd in de metal, en meest specifiek bij Slipknot. Hij is mijn gids in de fanwereld van Slipknot vandaag. Het doel is simpel: ik ga niet zomaar met een 'open mind' de zaal in zometeen, maar met de overtuiging dat het geweldig wordt. ‘Maggots zijn we’, zegt David. ‘Maden. Je zult ze vanavond ook wel in de visuals terug zien. Slipknot is de band van de uitgestotenen, van de buitenbeentjes. Alleen al daarom is Slipknot totaal niet te vergelijken met Limp Bizkit, want dat was de band van de pestkoppen. In de begintijd greep Corey Taylor van Slipknot ook elke gelegenheid aan om beef te zoeken met Fred Durst. Slipknot fan zijn gaat verder dan de muziek, het is een community.’
Toen David in 2000 voor het eerst fan werd was hij tien, en dat maakt hem tien jaar jonger dan ik. Nogal een cruciaal verschil. Hij vrat vooral Iowa op, de heftige tweede plaat die rond die tijd uitkwam. ‘De platenmaatschappij wilde als tweede plaat graag een iets commerciëler album, en Iowa is een dikke middelvinger. Het is een beest van een album. Ik draaide het altijd keihard op mijn kamer, met de deur op slot, mijn moeder werd er helemaal gek van. Maar voor mij was het een manier om frustratie kwijt te raken. Mijn ouders waren net gescheiden en mijn vader wilde niets meer van mij en mijn zus weten. Ik was gewoon heel boos.’
Dat verklaart meteen waarom ik in dezelfde tijd zo’n hekel had aan nu-metal. Ik was niet boos en gefrustreerd. En vooral: de puberteit voorbij. Althans, dat vond ik toen van mezelf. Ik dacht dat ik het allemaal wel zo’n beetje wist en luisterde naar ‘serieuze’ muziek als Radiohead en dEUS. Ik had daarvoor wel een Green Day en Offspring periode gehad, maar dat was ik wel zo’n beetje ontgroeid. En dit ging nog een stapje verder. Maar als ik er nu over denk heb ik nooit echt goed naar Slipknot geluisterd. Dat heb ik de afgelopen dagen wel gedaan, als voorbereiding op deze show. Ik ben wel onder de indruk van de complexiteit van de songs en van de vele lagen die erin zitten. Vooral de percussie is monsterlijk, zeker in combi met de bas. Slipknot heeft niet alleen een drummer, er gebeurt nog veel meer. ’Ze staan dan ook met negen man op het podium’, zegt David. ‘Het was Rick Rubin die dat potentieel het best benutte, met het derde album The Subliminal Verses. Corey Taylor heeft hem in interviews later heel vaak een lamzak genoemd. Je kent de reputatie van Rubin: die komt binnen, gaat op de bank liggen terwijl ie een beetje aan zijn baard plukt, luistert naar de opname en geeft wat aanwijzingen. Clown zag wel hoe belangrijk zijn bijdrage geweest is voor Slipknot. Zonder Rick Rubin had de band waarschijnlijk niet meer bestaan.’
Clown, oprichter en brein van de band dus, en de hardste werker. Hij moet inmiddels begonnen zijn met signeren, want er komt heel langzaam beweging in de rij. Een vrouw met volledig uitgelopen make-up komt hevig geëmotioneerd uit de zaal, ze wordt gesteund door haar vriend. De drankimporteur en de tourmanager lopen enigszins nerveus heen en weer van binnen naar buiten. Het duurt allemaal nogal lang, die 500 flessen. Wij staan er inmiddels bijna 2,5 uur. Aan de andere kant: ze weten waar ze aan beginnen; dit is zeker niet de enige show waarvoor zo’n signeersessie opgetuigd is. Het is dedication naar de fans toe. Eenmaal bij de deur blijkt de band inmiddels in sublieme machinemodus te zijn. Een security-man pakt onze flessen en andere attributen aan, en wij moeten terwijl de heren tekenen achter ze plaatsnemen voor het fotomoment. Links zit Tortillaman, het nieuwste bandlid en percussionist. Zijn ware identiteit is nog niet bekend gemaakt. Rechts zit bassist Alessandro Venturella alias V-Man. Zijn hoofd ziet eruit als een gezicht zonder vel. In het midden Clown, een brede gast, die dwars door zijn zilveren masker heen te herkennen is aan zijn markante kop.
Het moment is voorbij voor we er erg in hebben. Dertig seconden misschien. Tortilla draait zich nog een keer naar ons om en zegt iets, maar ik kan het niet verstaan door het ritsje voor zijn mond. Ik zie David naast mij zijn tas pakken en zijn fles erin steken. Ik zeg: ‘Stop, kijk nog even goed.’ David is als A&R manager bepaald niet onbekend met het ontmoeten van artiesten en zelfs muzikale helden, maar ik merk dat ie nu toch onder de indruk is. Dit is toch de band die zijn leven veranderd heeft, zoals ie laatst eens op Instagram postte. We staan nog even twintig seconden naar het tafereel te kijken. Clown en zijn secondanten zijn alweer twee fangroepjes verder. Krabbel, klik, krabbel, klik, en wij lopen naar buiten.’
Ik ben het de laatste dagen wel gaan snappen, die cultus rond Slipknot. Waar ik eerst dat gedoe met die maskers afdeed als kinderachtige onzin, zie ik nu wel in wat Corey Taylor bedoelt als ie zegt dat zijn masker hem juist in staat stelt de lelijke kant naar buiten te brengen. De kanten van jezelf waar je je misschien voor schaamt, de pijn die je wegstopt. Slipknot’s songs hebben ook niet de branie of het machismo die ik erin dacht te horen, maar ze gaan juist over depressies. Keihard en kwetsbaar, dat is een interessante combi. ‘Slipknot is op heel veel vlakken een uitgesproken band’, voegt David eraan toe. ‘Ze liggen goed binnen de LHBTIQ+ community, zijn heel erg anti-Trump, anti-racisme. Het is allemaal niet zo gewoon in de conservatieve metalwereld.’
We warmen op in een brasserie op de ArenA boulevard (dat is nodig ook), werken een kipsateetje naar binnen (niet te hoog die lat), stoppen onze fles in een kluisje op de meest winderige plek van Amsterdam en gaan de Ziggo Dome binnen. De Poolse black metalband Behemoth pakt nogal uit voor een voorprogramma, en langzaam maar zeker nadert de Slipknot show. Op de schermen wordt niet alleen reclame gemaakt voor de whiskey, maar ook voor Knotfest in Engeland, voor de show in Keulen en voor de Slipknot cruise, die vaart van Barcelona naar Napels. Er is zelfs een payment plan voor, voor wie niet direct 1.500 euro op kan hoesten maar deze kans niet wil laten lopen. Alles is gericht op de hongerige fan die meer wil, en die niet bang is om te reizen. Nog even vermaken we ons met de Slipknot filters op Instagram (die van Craig, met die bizarre spikes, is mijn favoriet), en dan valt het enorme doek met het Slipknot logo dat voor het podium hangt.
De band start met ‘Unsainted’, de geweldige single van het nieuwe album We Are Not Your Kind, het eerste album in jaren dat lovend ontvangen werd. Het is een grommend beest van een song, maar ook een meezinger over het overleven van een depressie. Duizenden duivelsvingers gaan de lucht in terwijl iedereen brult: ‘Oooooh, I'll never kill myself to save my souhouhoul. I didn't come this far to sink so loooooow.’ Het zijn deze meezingers die ik altijd het stomst vond aan nu-metal, maar nu vind ik ze juist het allerbeste. Dat komt vooral doordat ze live bad ass klinken, doordat de fans ze omarmen en doordat Slipknot ze slim afwisselt met compromisloze nummers als ‘Disasterpiece’ en ‘Eeyore’. Daar is weinig corny aan. Je hoort dan juist weer hoe Slipknot eigenlijk veel meer een brug is naar de thrashmetal uit de jaren tachtig dan al die andere nu metal bands. Corey Taylor’s vocals - soms screams, soms rap-spuwend - zijn wel iets minder scherp en helder dan ik verwacht had, maar het hele spektakel en de energie zijn indrukwekkend. Met Tortilla en Clown die links en rechts als een soort gefreakte Waldorf & Statler op een soort balkonnetjes staan, de gekke dansjes van de dj (die een geheime loopband heeft). Bassist V-man staat op een gegeven moment met een vlammenwerper aan zijn instrument zijn bandgenoten nét niet in de fik te steken.
Halverwege de set zit de grootste hit, ‘Psychosocial’, van een plaat die ze verder helemaal negeren. Het was de mindere fase in hun loopbaan, maar deze kent iedereen. Het is een apocalyptisch liedje over hoe fucked up onze maatschappij is. We staan op tweederde van de zaal, vlak voor de geluidstafel, maar we zijn zeker niet veilig voor de moshpit. Overal ontstaan kleine pitjes, als kleine bosbrandjes, en bij deze hit gaat langzaam maar zeker de hele Ziggo Dome in lichterlaaie. Het zijn vooral kerels die zich in de pit begeven. De weinige vrouwen worden bijna allemaal bewaakt tegen het tumult door hun geliefde. Want ja, Slipknot is een band waar je met de liefde van je leven heen gaat. De song waar iedereen het allerhardst op gaat is ‘Duality’, de laatste van de reguliere set. Weer zo’n episch refrein. ‘I push my fingers into my eyes. It's the only thing that slowly stops the ache.’ En eerlijk, het lijkt ineens best een aanlokkelijk idee om mijn vingers in mijn ogen te steken.
Nog drie keer raast Slipknot in de toegift over de zaal heen, met als hoogtepunt ‘People = Shit’, na deze week toch wel mijn favoriete Slipknot nummer. ‘Take care of yourself, and take care of each other’, voegt Taylor ons toe na het allerlaatste liedje. Het doet me denken aan de vaste wijze woorden waarmee Jerry Springer zijn show altijd afsloot. Het kan haast geen toeval zijn, want de hoogtijdagen van die schandaaltalkshow viel mooi samen met de founding days van Slipknot. Zo heb ik toch maar mooi wat rechtgezet dat ergens in die tijd scheef gegroeid is. Ik heb de volle Slipknot experience ondergaan. De enige vraag die rest: mag die fles whiskey dit weekend nou open of moet ik hem als echte fan voor altijd dicht laten?