Hoe is het om een heel jaar aan een droom te bouwen om ‘m vlak voor het realiseren in duigen te zien vallen? Vandaag zou Roadburn beginnen, maar het werd een van de eerste festivals die door de lockdown gecanceld werd. Artistiek directeur Walter Hoeijmakers schippert vandaag tussen verdriet, angst en ontroering.

‘Hey everyone, I’m Chris from up and over in Canada. 2020 would’ve been my first Roadburn so hopefully chaos subsides by 2021 which will then be my first.’

’Hello! I'm Steph, and should be in a plane over the North Sea right now, planning a beery night in Utrecht before heading to Tilburg tomorrow for my first Roadburn. Instead, I'm at home in Glasgow, typing clinic letters while my husband's out buying ingredients to make kapsalon (We've been dreaming of the stuff since someone mentioned it on here a few weeks ago, but it looks like we'll have to wait another year to try the real deal.) Looking forward to meeting some of you around the campfire next year. I'm normally a bit nervous about that sort of thing, but you guys seem like a good bunch of people. ❤️’

‘Alex here, I have been worshipping at the altar of the riff (Roadburn) since 2009. Skipped a few after that (sadly including the volcano edition) but have had a clean streak since 2014.’

‘I am Alexandra from Brazil. My first RB was in 2013, I was supposed to be alone on my first one but by the time I got to Tilburg I already had a group of people I met online on FB and lastfm to hang out with. It was amazing and I got hooked. It has become my annual April tradition and by now I should be in Tilburg eating kroketten, drinking sparkling ice tea and getting big hugs from all my friends (I love this 3 things very much and I can get them only once a year in Tilburg :/), instead I am working. I am a Biologist and my group is involved with Corona virus research, so there will be a lot of work for me in the upcoming wks. I hope to see everyone in 2021! 2020 would have been my 8th RB in a row.’

Het houdt maar niet op, de continue stroom aan berichten in de Roadburners-Facebookgroep. Mensen van over de hele wereld delen vandaag foto’s en filmpjes van eerdere editie, opperen om digitaal bordspelletjes over heavy muziek te spelen, vertellen elkaar welke platen en liveopnames ze draaien om de dagen door te komen en bediscussiëren welke route door het blokkenschema ze dit weekend hadden willen afleggen. De hechte internationale community van het Tilburgse festival Roadburn is in rouw, en de vele mensen die nu eigenlijk in het vliegtuig hadden moeten zitten (of gewoon om de hoek van 013 wonen) zoeken steun bij elkaar.

‘Het raakt me enorm om dat te zien’, zegt artistiek directeur Walter Hoeijmakers met een trillende stem. ‘Zo krijg ik toch het gevoel dat het niet allemaal voor niets is geweest.’ En gelukkig maar, want als hij eerlijk is: de afgelopen weken vielen hem heel erg zwaar. ‘Mijn vriendin en ik behoren beiden tot de risicogroep, dus zijn al bijna een maand in zelfquarantaine. We gaan er alleen uit voor hoognodige boodschappen. En de hele keten van de muziek heeft zoiets nog nooit meegemaakt. Boekers, bands, niemand heeft antwoorden en iedereen is op zoek naar houvast. Er zijn mensen met wie we werken die kalm en professioneel blijven – en dat is heel erg fijn – maar ook mensen die zo angstig en primair worden dat er bijna niet meer mee te praten valt. Dat is ook heel begrijpelijk, maar heel lastig. Al het verdriet dat zich meebrengt, temidden van heel veel angst… Ik voelde me de afgelopen weken crisismanager, jurist en politicus ineen. Ik ben honderd ballen tegelijkertijd omhoog aan het houden, zozeer dat ik het in mijn hart niet meer voelde en er niet bij kon stilstaan dat Roadburn dit weekend was. Maar nu ik al die reacties zie? Dat is geweldig.’

Elke festivalorganisator houdt van zijn festival. Bij elke organisator doet het pijn om te zien hoe een zorgvuldig geconstrueerde droom dit jaar in het water valt. Voor het publiek, voor de bands, voor de vele mensen die achter de schermen meewerken. Bij Walter Hoeijmakers zit die pijn heel erg diep. ‘Ik wil niet depressief overkomen, sorry daarvoor, maar het lijkt telkens weer alsof we door het nieuws worden ingehaald. We hebben onderzocht of we in september of oktober een kleinere Roadburn-editie van twee dagen konden opzetten. Maar kunnen bands dan wel op tour? Elk plan dat we maakten was twee uur later alweer achterhaald door de maatregelen in andere landen. En ik zie wat er in Italië en Spanje gebeurt, daar komen ook veel Roadburn-bezoekers vandaan. Dat raakt me ook als mens. Op een gegeven moment remt dat je af, waardoor je dingen niet meer durft. De echte genadeklap kwam toen de VS het luchtruim dichtgooide. Tot die tijd waren we het festival in gedachten en hart nog aan het stroomlijnen, maar toen zag ik letterlijk het festival uit elkaar vallen. Je moet zelf ook de tijd nemen om daarin een weg te vinden, dat is zo zwaar. Volgend jaar? We moeten maar eens zien of we dan nog praten over een anderhalvemetereconomie, en hoe zich dat naar een festival vertaalt.’

Extra pijnlijk is dat de Nederlandse ticketregeling (behoud je ticket voor de editie van volgend jaar, wissel hem in voor een voucher of krijg uiterlijk mei 2021 je geld terug) bij enkele bezoekers in het verkeerde keelgat schoot. ‘Ik heb een heel heftig weekend achter de rug met mensen die heel erg boos waren. Ik was al verdrietig, maar werd opeens beschuldigd een dief te zijn, misdaden tegen de mensheid te plegen, doelbewust mensen te laten verhongeren. Ik zou een yacht hebben gekocht van het geld, ik was niet meer dan een rat die mensen oplicht en hun geld niet terugbetaalt. Dat kreeg ik plompverloren over me heen gestort. Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt.’

Heb je daar al inzicht in: hoeveel mensen behouden hun ticket, hoeveel willen een voucher, wie zet zijn ticket om in een donatie en wie wil zijn geld terug?
‘Dat is nog moeilijk te zeggen, dat gaat via Ticketmaster en die regeling moet nog geïmplementeerd worden. Online zeggen veel mensen dat ze volgend jaar alsnog willen komen, maar dat zijn de fanatieke mensen die heel actief zijn in de community. Dan is er nog een vijftigtal mensen die sowieso een refund willen. Maar de grote meerderheid is nog stil. We wachten tot het systeem werkt, dan hebben mensen vier weken om aan te geven welke optie ze kiezen.’

In eerste instantie betaal je met die inkomsten natuurlijk je vaste kosten en lonen. Kunnen jullie met het geld dat je overhoudt ook de artiesten al tegemoetkomen?
‘Dat vind ik een hele moeilijke vraag. Laat ik het zo zeggen: als bands volgend jaar komen, krijgen ze gewoon de gage zoals afgesproken. En het is aan zoveel kanten zwaar: voor de bands, voor 013, voor de hele keten van zzp’ers en geluid- en lichtmensen rondom het festival, en voor de mensen die nu een ticket hebben gekocht en misschien wel in zwaar weer zitten. Ik word letterlijk overmand door verdriet als ik die verhalen hoor, daartussenin bewegen is zo moeilijk. We kregen in de eerste weken al paniekerige mails van bands en agenten of we hen te hulp kunnen schieten. We proberen het hele plaatje voor iedereen nu overeind te houden. En dat is heel moeilijk. Er is muziek in opdracht voor het festival geschreven, die gedeeltelijk is gefinancierd vanuit provinciaal cultuurfonds Brabant C. Er zijn afspraken met boekers waar we uit proberen te komen. Er zijn contractuele afspraken met bands gemaakt die al gehonoreerd zijn. Het is allemaal zo complex en loopt over zoveel schijven. Gelukkig zijn de meeste mensen bereidwillig om met ons te kijken wat mogelijk is. En ik ben heel blij dat Roadburn onder 013 valt en dat dat zulke steun kan bieden. 013 houdt het festival overeind, daar ben ik ze dankbaar voor.’

Jullie vallen productioneel onder 013. Zijn zij hiervoor verzekerd?
‘Ik geloof dat geen enkele zaal in Nederland verzekerd is voor een pandemie. We zijn nog aan het kijken wat dat betekent voor Roadburn, maar je kunt je voorstellen: de zaal is drie maanden dicht, dit festival gaat niet door, dat is een zware klap.’

Veel artiesten hadden hun releases afgestemd op Roadburn of hadden speciale shows ingestudeerd voor het festival. In hoeverre verwacht je het programma van dit jaar mee te nemen naar 2021?
‘We zitten daar nog middenin, en proberen zoveel mogelijk mee te nemen. Een behoorlijk deel van de artiesten heeft toegezegd, maar de harde realiteit is: iedereen zit in hetzelfde schuitje, er is zoveel paniek dat veel mensen ook willen afwachten wat er gebeurt. Wij worstelen daarmee en willen een cutting edge festival blijven dat ook laat zien wat er in 2021 speelt op heavy gebied. Bands zitten met hetzelfde vraagstuk: “Dan is ons album al een jaar uit, wat voelt dan relevant?”

‘We hadden veel Amerikaanse bands uit de undergroundscene geboekt, daar vallen nu zulke harde klappen, zowel economisch als vanwege het virus. Ik hoop letterlijk dat iedereen er nog is volgend jaar, dat muzikanten nog gezond zijn en er ook niet financieel of artistiek aan onderdoor zijn gegaan. De angst regeert, maar dat weerhoudt ons niet om vooruit te kijken. Je moet je niet verstoppen vanwege het virus, en artiesten het vertrouwen blijven geven, hoe moeilijk ook.’

Hoe kijk je naar het plan dat minister Van Engelshoven gisteren presenteerde met 300 miljoen voor de culturele sector, maar dan wel vooral voor instanties en niet voor de muzikanten zelf?
‘Het doet me verdriet. Bij muzikanten, theatermakers en zzp’ers staat het water aan de lippen. Er is al zoveel wegbezuinigd, ik ben bang dat als er niet voldoende steun komt, deze mensen in dermate angst verkeren dat ze hun creativiteit niet meer kunnen aanspreken. Dat bands dadelijk niet meer in staat zijn om mooie platen uit te brengen.’

‘Ik zat gisteravond M te kijken en zag hoe Cornald Maas zich hard maakte voor de culturele sector, en dan vooral voor theaters en musea. De mensen van Mojo doen het heel goed, verder mis ik onze sector in het grote verhaal. Dat maakt me heel onmachtig, ik maak me zorgen over de infrastructuur. Blijven de zalen overeind? En als je als sector al bijna 1 miljard aan inkomsten bent misgelopen, hoe compenseer je dat met 300 miljoen? Wie krijgt er voorrang? Ik denk dat er een veel omvattender plan moet komen. En als het hele culturele jaar is verloren en er geen concerten meer zullen plaatsvinden tot 31 december? Ik kan me niet eens voorstellen wat er dan gebeurt, dat scenario beangstigt me heel erg.’

Ga je dit weekend alsnog een kleine Roadburn-ceremonie houden?
‘Ik kan er nog steeds niet bij stilstaan dat Roadburn echt niet doorgaat. We waren zo erg lamgeslagen dat we er niet eerder aan konden beginnen, maar gisteren hebben we alsnog wat artiesten benaderd om het festival online uit te dragen. We gaan zo beginnen en hebben een draaiboekje gemaakt vol Q&A’s met artiesten en een paar akoestische dingetjes vanuit de huiskamers. Niet al te professioneel, maar we willen laten zien dat wij er voor de community zijn en andersom. Verder zal ik de komende dagen veel online zijn en reageren op de herinneringen die anderen delen, met wat verhalen over bands die eerder op Roadburn speelden. Ik hoop dat ik mensen op afstand wat kan ondersteunen. Een ritueel? Ik denk dat ik dat het mooiste vind, om mijn gevoel te kunnen delen met iedereen in de groep.’

Volg de Facebook-pagina van Roadburn voor hun online programma. Vanavond zie je via Instagram Live onder andere een Q&A met Vile Creature & Bismuth en een optreden van Tau.