Zelfs de brakste koppen krijgen zondagochtend bij het openritsen van hun tent een glimlach op hun gezicht. Een strakblauwe hemel strekt zich uit boven kampeerterrein Stortemelk. De vroege vogels die met St. Pauls Eternal Sunshine of the Spotless Mind de zonsopgang gadesloegen (op muziek van Spinvis en Portishead!) komen net terug de duin over als de eerste durfallen zich richting zee begeven. Wie wat langzamer op gang komt (lees: wie het einde haalde in de Bolder) strijkt een paar uur later alsnog op het strand neer.
Daar wordt de slotdag van ITGWO geopend door het Amerikaanse indieviertal Big Thief. Hoewel, viertal? Drummer James Krivchenia is er vanwege een huwelijk in de familie niet bij. Omdat de band toch graag op Vlieland wilde spelen, treden Adrianne Lenker, Buck Meek en Max Oleartchik vandaag voor het eerst in hun carrière zonder drummer aan. Heel erg is dat niet, want nu horen we nog beter hoe de gitaarpartijen zich met elkaar vervlechten tot een muur van melancholiek. Het publiek zit erbij en kijkt ernaar, al vallen de ogen hier en daar nog dicht. Soms van de slaap, soms omdat het trio zijn breekbare folkrock zo belachelijk liefdevol speelt. Terwijl Lenker met ‘Paul’ een prachtig hoogtepunt inzet, likt het water een paar meter verderop steeds gulziger aan het strandzand. Lenker heeft het grootste understatement van de dag op zak: ‘Dit is zo slecht nog niet, hè?’
En dan blijkt ineens dat de tijd ook op Vlieland ongenadig doortikt. Het is plots zondag. De eerste tenten worden afgebroken en dj St. Paul opent de slotdag met een speciale strandset bij zonsopgang. De zondag duurt op ITGWO maar half zo lang als de vrijdag en zaterdag, maar zit toch nog vol hoogtepunten. En dan maakt het helemaal niet uit dat die hoogtepunten niet voor iedere bezoeker hetzelfde zijn.
Wakker worden en wegdromen
De kindervriend en de kantoorklerk
Toch zoeken we even later liever de veilige droogte aan de andere kant van de duin. Niet dat men daar droog staat hoor: de sinas en cola vloeien rijkelijk als Ronnie Flex op het Sportveld aftrapt met zijn Deuxperience Band. Bij de Rotterdammer komen het kinderprogramma en de 'grote mensen' line-up bij elkaar: de ouders verdwijnen niet meer naar de zijlijn, maar hijsen hun kinderen gewoon op de schouders. Zelf willen ze ook weleens zien wie die Ronnie Flex nou eigenlijk is. Een steeds betere zanger, zo blijkt, die zelfs wat lijkt te minderen met de autotune. Een hitkanon, bovendien. Als de kids op de eerste rij maar blijven schreeuwen om ‘Energie’, is de rapper ook een beetje verbaasd. ‘Ik wist helemaal niet dat het zo’n grote hit was.’ Tuurlijk passeert het nummer de revue ('Oude mensen aanstekers de lucht in, jonge mensen telefoons'), net als al die andere hits die Ronnie Flex inmiddels rijk is. ‘Is Dit Over’ bijvoorbeeld, maar ook BLØF-samenwerking ‘Omarm Me’ en oude favoriet ‘Zusje’. Terwijl de band swingt haalt Flex vervolgens – zoals-ie twee jaar terug ook deed op ITGWO – alle kinderen op het podium. Het zijn er een stuk meer dan toen. Sinterklaas, watch your back.
Van de grootste kindervriend naar de chagrijnigste kantoorklerk van Vlieland: het contrast tussen Ronnie Flex en Joe Casey van Protomartyr is enorm. De pessimistische postpunkband uit Detroit heeft het kleinste publiek van het hele weekend, en dat snapt Casey best. ‘Waarom zijn jullie in vredesnaam hier? De zon schijnt en verderop ligt een prachtig strand.’ De koffie waarmee-ie het podium opkwam heeft hij ondertussen maar verruild voor een blik bier, om het in ieder geval voor zichzelf een beetje draaglijk te maken. Later tovert hij er nog twee, drie uit de binnenzak van z'n jasje met verrassend ruime zakken. Terwijl schreeuwlelijk Casey even op adem komt en wat tegen het publiek mompelt, houdt z’n band de vaart er vol in. Bassist Scott Davidson zou zo in een metalband kunnen spelen en heeft stapje naar voren-stapje naar achteren volledig geperfectioneerd. Indiegitarist Greg Ahee lijkt met z'n hoofd heel ergens anders te zitten, maar speelt in 'A Private Understanding' toch de snedigste riffs van het festival. Geheim wapen is drummer Alex Leonard, achter op het podium geposteerd. Zijn slagen komen stuk voor stuk als een vuistslag aan. Ja, na drie dagen Vlieland is het best fijn als iemand je er even aan herinnert dat de wereld nog steeds naar de kloten gaat.
Into The Great Wide Open 2018
Wanneer: 30 augustus - 2 september 2018
Waar: Oost-Vlieland
Jaargang: 10e editie
Het publiek: Brave bakfietsmoeders en paradijsvogels met polsen vol festivalbandjes
Hoogtepunten: Toch dat verdomde Vlielandgevoel.
Ronnie Flex op Into The Great Wide Open 2018
Protomartyr op Into The Great Wide Open 2018
Verenigd in vrijblijvendheid
Wilco-frontman Jeff Tweedy is het roerend met Joe Casey eens, al schijnt bij hem wat hoop tussen de hoge bomen door. Die ‘sad songs’ waarvoor hij zich verontschuldigt, vallen na Protomartyr best wel mee. Tweedy zingt, bijgestaan door het publiek, dan wel dat het tijd is voor een nieuwe overstroming van de aarde, maar is die mening vooral toegedaan door het idee dat we daarna weer kunnen herbouwen. Verder doet het mooie blokje met ‘Jesus etc.’, ‘Impossible Germany’ en ‘California Stars’ vooral de hoop gloren dat de Amerikaan hier ooit mét band af komt sluiten. Moederziel alleen krijgt Tweedy, aangekondigd als ‘de absolute headliner’, het Sportveld niet vol, maar hij weet de voorste helft met zijn vrijblijvende set wel helemaal stil te krijgen. Terwijl–ie bedenkt welk liedje hij nu eens zal spelen, neemt Tweedy z’n pet af om het publiek te bedanken. Dan zingt hij: ‘I wonder how much freedom you can dream.’ Een hele hoop, zo blijkt vandaag.
Na Tweedy lukt het ook echte headliner Hannah Williams & The Affirmations niet om heel Vlieland op één veld te verenigen. Haar soulpop met dik Brits accent – ergens tussen Adele en Amy Winehouse met een feestmuts op – is braaf genoeg voor bakfietsmoeders om op te dansen, maar daardoor geen seconde spannend. Elk bandlid krijgt een solomogelijkheid en een shoutout, maar het is vooral een strak gespeelde cover van Led Zeppelins ‘Dazed and Confused’ die indruk maakt. Als Williams aan het slot nog maar eens haar indrukwekkende strot openzet en zingt over ‘freedom’ kunnen we concluderen dat Into The Great Wide Open (in ieder geval dit jaar) geen festival voor headliners is. Juist in de vrijblijvendheid van het weekend verenigt Vlieland zich. Niet per se op het grote Sportveld, maar vaker op de prachtige Open Plek. Daar verliezen muzikanten de strijd om aandacht niet van Vlieland, maar versterken artiest en eiland elkaar juist.
Dat blijkt vandaag het allerbest bij Erlend Øye, de man wiens foto je tegenkomt als je in het woordenboek ‘vrolijke flierefluiter’ opzoekt. Met de laatste show op de Open Plek viert de Noor, voor de vijfde keer in tien jaar tijd op ITGWO, het jubileum van het festival. Niet met een bijzonder sterke of headlinewaardige show, maar met een dansbare folkset die alle ruimte laat voor iedere bezoeker. Bovenop de heuvel wordt gegeten, gekletst en met een half oog gekeken hoe beneden de danspasjes van Øye worden geïmiteerd. Als Øye, die eerder al op ITGWO speelde met Kings of Convenience en The Whitest Boy Alive, drie leden van het Nederlands-Duitse ensemble Stargaze op het podium haalt, verandert zijn set definitief in de perfecte, Efteling-eske soundtrack voor het feeërieke slot van het festival.
Terwijl de zon langzaam langs de bomen zakt, biedt ITGWO een plek voor bezinning en onthaasting waar een weekend lang geen onvertogen woord valt en per ongeluk vriendschappen voor het leven gesloten worden. Ondertussen benadrukt het festival het belang van kunst, cultuur en duurzaamheid in een tijd waarin de meeste ministers daar simpelweg geen snars van begrijpen (dag, meneer Wiebes). Into The Great Wide Open is zelf het beste voorbeeld van de Vrije Ruimte die dit jaar het festivalthema was. Voldaan en hoopvol keren we voor de komende twaalf maanden terug naar het vasteland. Goed voorbeeld doet immers goed volgen.
Jeff Tweedy op Into The Great Wide Open 2018
Hannah Williams op Into The Great Wide Open 2018