Wat Tessa Douwstra ziet als ze naar zichzelf kijkt op een van de filmpjes uit haar verleden? Om te beginnen een hoop muzikanten, want Orlando was een gezelschap van zeven man, een indieband met een volledige blazerssectie. Dat ziet iedereen, maar wat ziet Tessa Douwstra zelf, daar achter haar laptop? ‘Ik vraag me af: is dit saai?’ Is dit saai? Het is een vraag die iedereen zich wel eens stelt voor de spiegel, toch? Of voor het posten van een selfie op Instagram: ben ik bijzonder genoeg? Of ben ik saai?' Het is de onuitgesproken kernvraag van Luwten, het nieuwe project waarmee Tessa Douwstra vandaag officieel debuteert.
Om maar meteen antwoord te geven: Luwten’s debuutalbum is alles behalve saai. Het doet zijn naam eer aan met kalme songs, maar in de arrangementen gebeurt van alles en nog wat. Ze maakte die arrangementen samen met Frank Wienk alias Binkbeats, de mad professor uit de Kytopia-stal. Je weet wel, die percussionist die in het Kyteman orkest zo’n beetje alles dat geluid maakte aan zijn arsenaal toevoegde, inclusief een magnum-fles Jameson whisky. Die daarna furore maakte als eenmans-geluidsorkest, in staat tot fabelachtige covers van onder meer Aphex Twin en Radiohead, en toevallig vandaag ook een debuut-EP uitbrengt. Die Frank Wienk groeide uit tot het vaste muzikale maatje van Douwstra in Luwten. ‘Praten doen we niet veel. We komen binnen en beginnen. Soms zaten we twee uur elk in ons eigen hoekje aan een idee te werken, daar in de oude garderobe van Tivoli.’
Soms, als Tessa Douwstra in licht beschonken toestand is, zet ze nog wel eens een YouTube filmpje van haar vorige band Orlando op. Maar inmiddels is die band niet meer, zelfs de Orlando-Whatsappgroep bestaat niet meer. Door naar de volgende en misschien wel definitieve incarnatie: Luwten, een stijloefening in subtiliteit. En dat in een schreeuwerige wereld.
Luwten is, met alle respect voor het oude werk, net even wat dieper en spannender dan Orlando. Dat oogde toch allemaal wel erg ‘verzorgd’. Het fascinerende is dat Douwstra die diepgang juist bereikt door het allemaal nog subtieler te maken dan het al was. Een schuchterheid die deels ingegeven werd door de werkomgeving. ‘Ik woonde eerst in een leegstaande villa in Huis Ter Heide, waar ik zoveel geluid kon maken als ik maar wilde’, zegt Tessa Douwstra. ‘Nu werkte ik in een gebouw met dunne muren in Bos en Lommer, Amsterdam. Ik voelde me daar altijd opgelaten als mensen me konden horen. Dat heb ik altijd gehad. Ik vind het gewoon niet fijn om mensen dingen te laten horen waar ik mee bezig ben. Pas als ik zelf weet wat het wordt, mogen mensen het horen.’
En zelfs dan is Douwstra opvallend zuinig. Het debuutalbum van Luwten is al een jaar klaar. Een vol jaar! Waar veel rappers tegenwoordig een album in het voorjaar en nog een EP van tien tracks in het najaar droppen, gaf Tessa Douwstra ons in de afgelopen paar maanden een paar liedjes, die langzaam begonnen te buzzen. Vooral ‘Go Honey’ deed dat ook over de grens, op diverse blogs en in een paar playlists. ‘Weet je, ik heb nooit het gevoel: het moet nu gebeuren, anders gaat het fout. Ik ben zelf toch altijd alweer bezig met nieuwe dingen. Ik ben niet pas in beweging als ik iets uitbreng. We wilden kijken of we het bij een label konden onderbrengen, wat uiteindelijk niet gebeurd is. Dat is niet erg.’
Het past uiteindelijk ook het best bij Luwten om het zelf te doen, en niet mee te doen aan de ratrace van de popmuziek. Zowel qua muzikale visie als qua persoonlijkheid is Luwten absoluut niet gemaakt voor de race naar de top. Douwstra is het type muzikant dat optreden even leuk als doodeng vindt. ‘Meestal ebt het na een paar nummers weg. Dan denk ik: oh ja, dit heb ik eerder gedaan. En dat ik het spannend vind is misschien maar het beste ook. Als je dat kwijtraakt komt er misschien routine in.’ Ze is ook niet het type popschool-alumnus dat nu precies weet hoe je een hit moet schrijven. In tegendeel. ‘Misschien kan ik wel een hit schrijven. Ik heb wel gevoel voor pakkende melodietjes, dingen die in je hoofd blijven zitten. Maar ik vind het zo voorspelbaar om verwachtingen in te lossen.’
Luwten
Verwachtingen inlossen, dat is nou precies wat volgens Douwstra saai is. En zo zijn we terug bij dat ene woord, dat steeds terugkeert. ’Kan iemand echt saai zijn?’, zegt Douwstra. ‘Is het niet zo dat als je de juiste vragen stelt, iedereen gepassioneerd kan vertellen? Als je maar echt een op een met iemand gaat zitten? Saaiheid lijkt de afwezigheid van iets anders, levendigheid of activiteit, maar bestaat dus ook alleen maar als het tegenovergestelde ook bestaat. Ik ben denk ik niet bang om saai te zijn, maar het zou wel jammer zijn als ik niet ten volste gebruik maak van mijn potentie. Misschien zit daar het zoeken naar de anti-saaiheid. Ikzelf ben mijn grootste uitdaging en het artistiek en persoonlijk ontwikkelen van mijzelf voelt als het beste medicijn tegen mijn eigen saaiheid en sleur. Thuis wil ik best saai zijn. Maar als muzikant niet. Al vind ik het dus wel fijn om te kijken hoever je daarin kunt gaan. Waar ligt de grens?’
En zo is Luwten deels een ode geworden aan die ene jongen die niet het hoogste woord voert in gezelschap. Aan die zeldzame persoon die zich niet geroepen voelt om overal een mening over te hebben op social media. Aan degene die de moeite wil nemen de hoes van Luwten’s debuutalbum nog eens te bekijken, om te begrijpen waarom Tessa Douwstra er door de lucht zweeft, en waarom het systeemplafond eigenlijk op de grond ligt. ‘Je kunt altijd op verschillende manieren naar iets kijken. Even nadenken, heroverwegen, dat werkt voor mij altijd het beste.’
Luwten is komende week 3voor12's Album van de Week. Tessa Douwstra en haar band zijn maandag 16 oktober te gast in 3voor12 Radio.