WaterFront: jarenlang frauduleus schimmenspel bereikt kookpunt

Hoe kon Rotterdam voor 7,7 miljoen worden opgelicht?

Flip Kloet en Sjoerd Huismans ,

Het bedrijf ASG-Kan, de huurder van het voormalige Rotterdamse podium WaterFront, heeft de gemeente Rotterdam voor miljoenen opgelicht, meldde 3voor12 gisteren. Morgen verschijnt een rapport waaruit duidelijk moet worden hoe de gemeente zo heeft kunnen liggen slapen. Een reconstructie van de - voor zover bekende - feiten van de jarenlange soap rond het pand waar tegenwoordig Social Underground Rotterdam huist.

“Ik ben me kapot geschrokken. Er zijn grove fouten gemaakt, er hadden allerlei alarmbellen moeten afgaan, maar dat gebeurde niet,” verklaarde de beduusde wethouder Ronald Schneider gisteren aan de gemeenteraad. Want hoe is het toch mogelijk dat een poppodium voor 7,7 miljoen euro krijgt uitgekeerd, bedoeld voor verbouwingen die niet of nauwelijks zijn uitgevoerd? Göksel Kan (33), de uitbater van het poppodium, betaalde jarenlang geen cent huur aan de gemeente terwijl zijn vader betaald kreeg voor niet-uitgevoerde werkzaamheden.

Schneider wil de onderste steen boven: “Het is een casus die al speelt sinds 2010. Er is sinds die tijd geen huur betaald, er is verbouwd en er zijn facturen betaald zonder dat dit gecontroleerd was,” aldus de wethouder in een reactie aan RTV Rijnmond. Tot eind 2008 zat het podium WaterFront aan de Boompjeskade in Rotterdam, met twee concertzalen, oefenruimtes en een kantoor. Toen WaterFront er vertrok, ging de gemeente - na maandenlang getouwtrek - juni 2010 in zee met party-organisator Göksel Kan.

In februari 2011 stopte hij al met het betalen van de huur. Kan beweerde dat het gebouw niet te exploiteren was wegens achterstallig onderhoud en noodzakelijke verbouwingen. De gemeente beloofde daarop het pand gebruiksklaar te maken. Als dat gebeurd was, zou Kan weer huur gaan betalen. Kan mocht curieus genoeg zelf een aannemer kiezen en koos voor zijn vader. Die begon daarop enthousiast te factureren tot het bedrag was opgelopen tot 8,8 miljoen euro, terwijl de gemeente rekening had gehouden met 3,5 ton. In het ‘niet voor exploitatie geschikte’ pand werden intussen gewoon feesten georganiseerd.

Begin januari kwamen de misstanden aan het licht binnen de afdeling Vastgoed en Dienst Stadsontwikkeling. “Ik heb vanaf dat moment gezorgd dat er geen euro meer naar het pand ging. Alles moet boven tafel met de nodige transparantie. Vandaar ook een extern onderzoek om te kijken naar onze relatie met de huurder en aannemer, maar ook onze eigen organisatie. We moeten uitzoeken hoe de verantwoordelijkheden daar liggen en waar het precies is mis gegaan," aldus de wethouder tegen RTV Rijnmond.

“30.000 euro aan inventaris werd niet betaald”
Niet iedereen reageert zo verbaasd over de stand van zaken. In artikelen en reacties op internet wordt vaker aangehaald dat de huurder van het pand, het bedrijf van Göksel Kan genaamd ASG-Kan Holdings, geen zuivere koffie is. Onder anderen Christian Jongeneel (oud-bestuurslid van het voormalige WaterFront) is op zijn blog niet mals over de huidige huurder van het pand

Jongeneel hield zelfs jarenlang de site waterfront.nl in de lucht om de reputatie van het oorspronkelijke podium WaterFront niet te schaden. "De Stichting Popverzamelgebouw Rotterdam die WaterFront exploiteerde bestaat nog en ontfermt zich over de archieven van WaterFront en WATT. Ze heeft niks te maken met de huidige exploitant van het pand aan de Boompjeskade, die ten onrechte ook de naam WaterFront gebruikt.”

“Het leek me belangrijk ons te blijven distantiëren van de huidige exploitant", schrijft Jongeneel in zijn blog. "Die deugde namelijk niet. Net nu ik de site heb opgeheven, barst de bom.” Op zijn blog beschrijft hij ook hoe het volgens hem verliep: “Nadat het poppodium per 1-1-2009 verhuisd was, heeft de stichting het pand aan de Boompjeskade nog ruim een jaar open gehouden. Doel was een nieuwe exploitant voor de oefenruimtes te vinden en enkele personele zaken af te hechten. Er was een goede kandidaat voor de oefenruimtes, maar die kreeg de begroting niet rond. Dat was niet zo gek, want zelfs op volle kracht en met subsidie genereerde WaterFront maar net genoeg inkomsten om de huur te kunnen betalen.”

Ook vertelt hij dat de toenmalige exploitant niet voldeed aan zijn betalingen. "Aan die nieuwe exploitant hebben we de inventaris verkocht zonder ooit een cent van die 30.000 euro gezien te hebben ('nee, die handtekening is niet geldig'). Helaas hadden we toen niet meer de sleutel om onze spullen weg te halen." Het personeel dat mee verhuisde na de overname werd niet uitbetaald, omdat hij dacht dat het vrijwilligers waren. En ook de aannemers van wél uitgevoerde verbouwingen werden niet uitbetaald volgens Jongeneel, terwijl een andere partij - de bierbrouwer - "het al heel gauw voor gezien hield". 

Ook op internet reageren mensen niet geheel verbaasd: ‘Shady bussiness, louche figuren en het verbaast me niets’. Ook in 2011 plaatsen verschillende mensen opmerkelijke reacties onder de artikelen van 3voor12. Zo reageert een bezoeker die ooit een feest in het voormalige WaterFront organiseerde: “De afspraken worden ter plekke eenzijdig gewijzigd, intimidatie en bedrog. Ik wilde geen ongenodigde gasten op mijn feest. Alle vrienden en neven van de eigenaar liepen op mijn feest mijn gasten lastig te vallen met drugsaanbod.” 

Bronnen die benaderd zijn voor dit artikel, willen niet met naam en toenaam reageren op de geruchten - die tot nu toe niet geverifieerd kunnen worden. Vader en zoon Kan zijn namelijk onbereikbaar.

Bosporus Bridges: bod afgeketst
Rond 2010/2011 schreef 3voor12 veelvuldig over de ondoorzichtige soap rond Waterfront. Hoe zat het ook alweer precies? 1 juni 2010 werd bekend dat het eind 2008 gesloten poppodium weer een nieuwe huurder had, die de hulp wilde zoeken van ervaren Rotterdamse partijen en op die manier vier dagen per week programmeren. De nieuwe huurder heette Bosporus Bridges en de projectleider namens dat bedrijf was Dianthus Panacho, eerder bekend als voorzitter van de PvdA afdeling Hillegersberk Schiebroek en thans klaarblijkelijk actief als TTIP-lobbyist.

Bosporus Bridges verzocht de gemeente destijds eenmalig om 50.000 euro steun, maar dat plan werd gewijzigd omdat het andere Rotterdamse podium WATT met sluiting werd bedreigd. Puur toeval, zei Panacho destijds. "Het plan stond eerst totaal los van de Watt-situatie.” Eind juni was het einde van WATT een feit en werd duidelijk dat het ‘nieuwe’ podium Waterfront Rotterdam aanspraak maakte op een deel van de weggevallen WATT-programmering en -subsidie.

Panacho zou 24 juni een plan overhandigen aan de gemeenteraad. De stichting die het podiumgedeelte beheerde zou Waterfront Rotterdam gaan heten, die het complex huurde van de nieuwe exploitatie B.V. WaterFront Holland, die het weer huurde van Bosporus Bridges, dat de de handelsnaam omdoopte in WaterFront Rotterdam. “Dit om zo een duidelijke scheidslijn te vormen tussen de commerciële activiteiten en de stichting.”

In september 2010 werd de heropening van WaterFront nog vertraagd door lekkages, maar in november dat jaar werd bekend dat het nog langer ging duren omdart Panacho het pand helemaal wilde overnemen om te voorkomen dat het ‘een zalenverhuurcentrum’ zou worden. 4 februari was een Rotterdams podium à la de Melkweg ineens ver weg. De overnamepoging van Panacho was afgeketst net als een tweede bod door een houseorganisator.

Göksel Kan - met wie de gemeente uiteindelijk in zee ging - had volgens Panacho destijds al een schuld van 'drie à vier ton plus een huurachterstand van 50.000 euro'. Zijn vader zou garant voor hem staan, maar zelf 1,7 miljoen aan schuld hebben uitstaan. Björn de Water en Dennis Winter namen het stokje over als projectleiders van Waterfront Rotterdam. Volgens Panacho werden zij zelf echter ook niet uitbetaald door Kan. De Water zou nog 8.000 euro krijgen, Winter nog 20.000 euro. “Kan maakt er misbruik van dat zij graag wat willen doen voor de popsector.”

Volgens Norbert Izaks, die namens Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) de locatie beheert, is destijds wél aan de huur voldaan door Kan. “Hij betaalt de huur en verder kan ik niet in zijn portemonnee kijken. Ik ben de huisbaas en let er op dat de huur betaald wordt en het dak niet lekt.” Dat zou dan een van de laatste keren geweest moeten zijn: in de reacties onder dit stuk uit 2010 (reactie van drie jaar geleden) lekt iemand een brief vanuit de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam waarin wordt aangegeven dat er al ruim anderhalf jaar geen huur meer is betaald.

Navraag bij de gemeente leert dat de brief echt is. Stadsontwikkeling wees dus drie jaar geleden al op een betaalachterstand van 238.461,60 euro. De brief eindigt met de woorden: “Ons doel is om zo snel mogelijk in overleg en samenwerking met u acties ingang te zetten, zodat een door u gezonde exploitatie van het gehuurde mogelijk is.” Dat de gemeente dit drie jaar geleden al aankaartte, roept de vraag op waarom het uiteindelijk tot april 2016 duurde voordat de gemeente - vele miljoenen verder - ingrijpt. Een vraag die morgen beantwoord zal moeten worden in het rapport dat er dan ligt.

S.U.R. “Nooit iets meegekregen van situatie die nu speelt”
Flash forward: Na alle faillissementen en overnames trok in 2014 de nieuwe organisatie Social Underground Rotterdam in het pand. Zij zeggen nu dat ze niets doorhadden van de fraude en anders nooit in zee waren gegaan met de partij ASG-Kan Holding.

Voor mede-eigenaar en zakelijke relatie Boy Janssen van Social Underground Rotterdam (S.U.R.) kwam het nieuws als een onverwachte schok. In 2014 startte de nieuwe organisatie in het pand en wilde graag met een schone lei beginnen. " ASG-Kan zit deels in ons bedrijf. Daar wordt het ook in verloond. Daarnaast nemen wij ook alle vaste lasten op ons. Waardoor wij nu ook geen huur aan hem betalen, omdat wij het gas, licht, water en dergelijke op ons nemen."

Op die manier is S.U.R. gaan samenwerken met ASG-Kan, zodat ze ook meer konden gaan organiseren als het beter gaat. Door de berichten die nu naar buiten komen, moet dat nog maar eens bekeken worden. "Het liefst zien wij natuurlijk dat wij het pand mogen gaan pachten van de gemeente, zodat we ook gezond kunnen doorstarten."

Janssen geeft aan dat de gemeente nooit is langs geweest in het pand en ondanks de gedeelde postbus is ze nooit iets opgevallen. "In ieder geval niet waar mensen van S.U.R. bij is geweest. En de post van een ander gaan wij natuurlijk niet openen. Dus wij hebben nooit iets meegekregen van de situatie die nu speelt. De gemeente is nooit echt langs geweest toen wij er waren, maar misschien wel eens bij iemand van ASG-Kan."

De jonge organisatie zegt nooit met Kan in zee te zijn gegaan als ze dit van tevoren wisten. Volgens hen is dat vragen om problemen. Zeker als startende onderneming. "Dan is het kort zaken doen. Wij hebben altijd netjes onze zaken geregeld en weinig contact met ASG-Kan."

"Het bedrag telt niet op"
De woordvoerder van wethouder Schneider kan niet ingaan op details, maar laat weten dat het erg moeilijk te bepalen is waar het precies is misgegaan. “Het bedrag telt niet op. Het zijn allemaal aparte rekeningen die zijn ingediend. Je moet de procedure binnen de afdeling vastgoed niet zien als een proces dat van A naar B loopt. De een controleert het budget, de andere controleert het resultaat van de verbouwingen en ook accountant en controller hebben niet goed opgelet.”

De hele keten van samenwerking binnen vastgoed heeft dus niet gewerkt. En waar normaal intern gerapporteerd moet worden, is dat nu niet gebeurd. In details treden kan de woordvoerder niet, om het externe onderzoek dat loopt niet te schaden.