Thuiskopieheffing volgens rechter gedeeltelijk onterecht

Geluidsdrager-fabrikant vandaag in het gelijk gesteld "maar hierover is het laatste woord nog niet gezegd"

Timo Pisart ,

Stichting Thuiskopie heeft jarenlang heffingen geïnd op geluidsdragers (zoals bijvoorbeeld cd's) voor professioneel gebruik, die in strijd waren met de wet. Vandaag stelde de rechtbank van Den Haag Imation, de fabrikant van o.a. cd's en flashdrives Imation in het gelijk: zij hoefden géén heffing te betalen over geluidsdragers bedoeld voor professioneel gebruik. Eerder stelde Thuiskopie dat deze uitspraak haar einde zou betekenen, daar komt de Stichting nu op terug. "Het is nog zeer de vraag of andere fabrikanten hier ook claims voor kunnen indienen."

De rechtbank in Den Haag deed de uitspraak in een zaak die Stichting de Thuiskopie aanspande tegen cd-fabrikant en Imation. Imation weigert de vergoeding sinds 2010 deels af te dragen, na het beruchte Padawan-arrest van het Europese Hof dat de thuiskopieheffing niet geldt voor professioneel gebruik door bedrijven.

In Nederland is Stichting de Thuiskopie belast met het innen van de thuiskopieheffing over blanco geluidsdragers als vergoeding voor auteursrechten. De Thuiskopie daagde Imation voor het niet afdragen van deze thuiskopievergoeding over levering. Vandaag stelde de Haagse rechtbank echter dat Imation geen vergoeding verschuldigd is voor de levering van data-cd’s en dvd’s aan professionele klanten. De rechtbank meldt: "Ook al is er in het thuiskopiestelsel, bij de bepaling van de hoogte van de heffing voor data-cd’s en dvd’s meegerekend dat kan worden geheven over alle data-cd’s en dvd’s, op basis van Europese regelgeving is het alleen toegestaan een heffing te vragen voor dragers die door privépersonen worden gebruikt. De rechtbank gelast beide partijen opnieuw voor de rechtbank te verschijnen om vast te stellen welke bedragen over en weer gevorderd mogen worden."

Geen einde voor de Thuiskopie
"Volgens de Thuiskopie betekent dit haar einde", tekent Webwereld vandaag op. De uitspraak zou betekenen dat circa de helft van de heffingen sinds 2006 onterecht waren, Imation alleen al eist daarom een schadeclaim van 5,5 miljoen euro en ook andere fabrikanten zouden de komende tijd miljoenen gaan terugvorderen bij de Thuiskopie. Die uitspraken moeten genuanceerd worden, aldus Hein van Leeuwen van de Thuiskopie. "We zijn nu aan het kijken wat de implicaties voor deze uitspraak zijn, maar het einde van de Thuiskopie? Dat is onzin. De rechtbank heeft in het vonnis besloten dat Imation niet aan de in het verleden tussen thuiskopie en de industriepartijen gemaakte afspraken kan worden gehouden, omdat zij niet bij die afspraken betrokken waren. Of de andere grote partijen, die daar wel bij waren, ook een beroep op deze uitspraak kunnen doen, is dan ook zeer twijfelachtig. Over welke periode Imation eventueel een schadeclaim zou kunnen doen is bovendien nog onduidelijk, laat staan hoe hoog die claim wordt. Bovendien heeft de rechtbank bepaalt dat Imation voor ieder afzonderlijk voorwerp moet bewijzen dat het uiteindelijk professioneel is gebruikt, en dat is geen eenvoudige opgave. De rechtbank heeft verder bepaalt dat hoger beroep tegen deze uitspraak mogelijk is en dat deze uitspraak tijdens dat beroep wordt opgeschort. We kijken nu of we in hoger beroep gaan tegen de uitspraak van vandaag, en die kans is aanzienlijk, want er valt veel af te dingen op de redenering van de rechtbank. Hierover is in ieder geval het laatste woord nog niet gezegd."

De rechtbank heeft in het vonnis besloten dat Imation niet aan de in het verleden tussen thuiskopie en de industriepartijen gemaakte afspraken kan worden gehouden, omdat zij niet bij die afspraken betrokken waren. Of de andere grote partijen, die daar wel bij waren, ook een beroep op deze uitspraak kunnen doen, is dan ook zeer twijfelachtig.

Consequenties voor huidige regeling
Op de site van Webwereld houdt Arnout Groen, advocaat van Imation, een heel ander verhaal. Volgens Groen heeft het vonnis ook gevolgen voor de huidige regeling, waarbij de heffing fors is uitgebreid naar onder meer tablets, pc's en smartphones. In de nieuwe regeling, die sinds 1 januari van kracht is, kunnen bedrijven vrijgesteld worden van de heffing als ze kunnen tonen dat hun producten alleen voor professioneel gebruik worden ingezet. Dit geldt voor cd-r's en dvd's, maar ook voor externe hdd's, tablets, pc's en laptops. Eerder was er sprake van dat de thuiskopieheffing geheel zou verdwijnen in ruil voor een downloadverbod, maar dat voorstel werd eerder deze maand door staatsecretaris Teeven losgelaten.