De Stichting Thuiskopie zegt niet over de verdeling van het geld te gaan. "Wij zijn meer het incassobureau die het geld bij fabrikanten en importeurs incasseert en auteursrechtenorganisaties als Stemra en NORMA verdelen dat onder hun leden", legt accountmanager Hester Wijminga uit. Dat de Thuiskopie noch Buma/Stemra kunnen weten wat er aan muziek op je iPod of smartphone staat, maakt voor de verdeelsleutel geen verschil. Erlings: "Wat op je iPhone staat gaat voor een groot deel via dezelfde kanalen die wij meten als Spotify en iTunes. Dit is de meest eerlijke verdeling voor auteurs." Wijminga vult aan: "Dit is een regeling om het gebruik te compenseren, daarbij wordt wel gekeken naar wat mensen in het algemeen kopiëren. Het is niet de bedoeling dat wij gaan kijken wat de consument verder thuis doet."
Wijminga benadrukt het voordeel voor de consument. "Consumenten hoeven geen toestemming te vragen voor gebruik, dat wordt gecompenseerd door een billijke vergoeding voor auteurs." De consument voelt de pijn niet, volgens Wisso Wissing, directeur Stichting NORMA (Naburige Rechtenorganisatie voor Musici en Acteurs). "We gingen de onderhandelingen in met een heffing van 5 euro op een mp3-speler en het is 1 tot 2,5 euro geworden, dat is minder dan de BTW-verhoging. De pijn wordt verspreid over veel dragers en het grootste voordeel is dat je je zelf geen zorgen meer hoeft te maken of het mag of niet. Voor consumenten is dit een ideaal systeem: je betaalt een paar euro en je mag downloaden wat je wil. Dit is een hele makkelijk uitvoerbare regeling, vergelijkbaar met de verwijderingsbijdrage die erin zit als je witgoed koopt." Staatssecretaris Teeven hield lang vast aan een downloadverbod, maar zag in dat er geen kamermeerderheid voor was en besloot daarom in juli tot een tijdelijk thuiskopieheffingenstelsel.
Meer streamen betekent niet minder kopiëren
Dat consumenten steeds meer streamen betekent volgens Wijminga en Wissing niet dat ze minder kopiëren. Voorlopig zien ze de Thuiskopieheffing daarom als noodzaak. Wissing: "Tot vorig jaar was het percentage uit streaming te verwaarlozen. Dit jaar is het wel aan het doorzetten, ik denk dat het nu zo'n 10% is en hoop dat het verder oploopt." Wijminga: "Als je muziek streamt ben je inderdaad niet aan je het kopiëren, maar ik moet de mensen nog zien die alleen maar streamen. Uit marktonderzoek blijkt dat mensen heel veel kopiëren. In de AMvB (algemene maatregel van bestuur, red.) van Teeven staat dat legale verdienmodellen als Spotify gestimuleerd moeten worden."
Thuiskopiegeld gaat naar grote spelers
"Je betaalt een paar euro en je mag downloaden wat je wil"
De thuiskopieheffing die vanaf 1 januari 2013 wordt geïnd op de verkoop van laptops, smartphones, tablets en mp3-spelers komt vooral terecht bij de grote spelers. "De artiesten die het meest gespeeld worden via diensten als Spotify en iTunes en in de horeca en die de meeste cd's verkopen, krijgen er pro rato een stukje bovenop", legt Bas Erlings van Buma/Stemra uit. De heffingen vallen allemaal onder het zogenaamde mechanisch recht en gaan in de Stemra distributie mee, die volgens Erlings elke zes maanden wordt uitgekeerd aan rechthebbenden. Buma/Stemra, Stichting NORMA en De Thuiskopie zijn blij met de regeling, maar ontevreden over de "te lage tarieven".
'Meest eerlijke verdeling voor auteurs' en 'consument voelt de pijn niet'
'Thuiskopieregeling goed maar tarieven te laag'
Buma/Stemra, NORMA en De Thuiskopie zijn eendrachtig in hun lof voor het besluit tot een tijdelijke Thuiskopieregeling (die in 2007 bevroren was en sindsdien alleen voor beschrijfbare schijfjes gold), maar signaleren twee belangrijke minpunten: de beperkte duur van de regeling (1 jaar) en de in hun ogen te lage tarieven. Buma/Stemra schrijft: "De netto opbrengst van het nieuwe systeem zal naar verwachting rond de 27 miljoen euro per jaar liggen, gelijk aan het in 2005 door Thuiskopie geïncasseerde bedrag. In de tussenliggende jaren zijn consumenten echter alleen maar meer gaan kopiëren; een steeds groter aandeel in de consumptie van audio- en audiovisuele producten bestaat volgens onderzoek uit het beluisteren en bekijken van thuis gekopieerde werken." Buma/Stemra directievoorzitter Hein van der Ree ziet de nieuwe thuiskopieheffing daarom als goede stap maar niet als eindstation: "De vergoeding voor kopiëren van materiaal is nu geregeld, het legale digitale aanbod groeit maar de kraan met illegaal aanbod staat nog steeds wagenwijd open."
"Ik ben blij dat de regeling weer hersteld is, maar teleurgesteld omdat de tarieven veel te laag zijn", reageert NORMA-directeur Wissing. "Ik had liever gezien dat de bedragen drie keer zo hoog waren geweest. Europees gezien zitten we met deze tarieven helemaal in de laagste regionen. In de toelichting schrijft Teeven dat de regeling verlengd kan worden, ik ga er vanuit dat dat gebeurt." Wijminga vult aan: "In veel landen geldt het bovendien naast een downloadverbod." De reden voor de verlaging van de tarieven ligt in de onderhandelingen, die Teeven en de Thuiskopie met de industrie moesten voeren. Wijminga: "Importeurs en fabrikanten vinden dat er geen heffing zou moeten zijn, maar zij maken wel producten die het voor iedereen mogelijk maken om te kopiëren."
Fabrikanten boos, willen kosten verhalen op Staat
De fabrikanten van gegevensdragers menen dat de Thuiskopieregeling in plaats van 27 miljoen euro wel 60 miljoen gaat opleveren en zij kondigen stappen aan. Volgens Webwereld overwegen de woedende fabrikanten de schade op de Staat te verhalen." Wijminga: "De herziene regeling is sinds 2007 door de industrie tegengehouden, in de tussentijd hebben zij er een hoop geld aan verdiend." De Thuiskopie ging volgens Webwereld in de onderhandeling voor 65 miljoen euro aan te innen vergoeding, Wijminga verklaarde dat het voor volgend jaar "eerder 40 miljoen euro zal zijn". Omdat de regeling op 31 december 2013 alweer afloopt, verwacht ze nieuwe pittige onderhandelingen.