ADE22: Metropole Orkest en Suzanne Ciani geven ADE grillig openingsconcert

Al zeven jaar brengt het Metropole Orkest bijzondere samenwerkingen naar  Amsterdam Dance Event. Van Hardwell tot Jameszoo, van de bombastische Tomorrowland-bloemlezing tot aan hun vervlechting met de sluimerende elektronica van Weval. Allemaal mannen, en eigenlijk is het wel toepasselijk dat Suzanne Ciani de eerste vrouwelijke hoofdgast is.

De bijzonder kwieke 76-jarige maakte de afgelopen jaren namelijk een bijzondere ontwikkeling mee. Ze is een pionier van de elektronische muziek, iemand die in één adem genoemd mag worden met Kraftwerk en Tangerine Dream, maar in het canon van de popgeschiedenis werd ze eigenlijk slechts in een voetnootje genoemd. De afgelopen jaren genoot ze een flinke herwaardering: er werd een documentaire gemaakt over haar pionierende werk met de Buchla synthesizer, ze kreeg een glansrol in de recente docu Sisters With Transistors, sinds 2018 reist ze weer de wereld rond om haar composities met de Buchla te vertolken. Hoorde je die al eens live, dan viel de bedrieglijke eenvoud ervan op. Hoe een synthmelodie opbubbelt, de arpeggio's de hoogte in reizen, en hoe ze het geluid naar speakers in alle hoeken van de kamer kan sturen, wat het ruimtelijke karakter van haar muziek nog effe extra benadrukt.

Dat hoor je vandaag in het begin nog, wanneer ze zeegeluiden door de kamer laat reizen, maar eigenlijk wordt dat quadrofonische geluid al snel bedolven door frivole blazers en strijkers. Dat is niet om te zeggen dat Ciani en het Metropole elkaar altijd tegenwerken: wanneer het orkest zo'n bubbelende melodie in een bedje van strijkers legt, klinkt het prachtig en subtiel. Maar veel vaker smeren die blazers en strijkers de ruimte in haar composities dicht, worden ze ingekleurd met xylofoon-tierlantijntjes en lieflijke harpgeluiden of raast een gitaarsolo minutenlang door. Even later pakt Ciani een moment om even flink te freaken, maar wanneer het orkest op volle kracht begint te blazen en er een drummer onder schuift klinkt het eigenlijk vooral een beetje rommelig.

Toch zijn er genoeg momenten dat het wel werkt: wanneer de trombone dreigend begint de blazen krijgt het geheel een prachtige spanning, even later hangen de strijkers ritmisch in Ciani's groove. Zo zijn er genoeg momenten dat het Metropole en Ciani elkaar ook in de hoogte stuwen en klinkt zo'n bijzondere samenwerking ook daadwerkelijk bijzonder, maar een beetje grillig was het wel.