Ze deden er maar liefst een week over om in Utrecht te komen: de Ghanese Guy One en zijn achtergrondzangeressen Florence Adooni en Lizzy Amaliyenga. Te voet vertrokken ze vanuit hun dorpje in Noord-Ghana naar de stad Bolgatanga om vervolgens na een 18-urige busrit op het vliegtuig naar Istanbul te stappen. Eén overstap later stapten ze op Berlijnse bodem uit en werden verwelkomd door de Duitse muzikanten van The Polyversal Souls met wie ze vanavond optraden. “Und then we took the U-Bahn, S-Bahn and our minivan to come to Utrecht!”, aldus de drummer van The Polyversal Souls, die de gehele avond zal fungeren als spreekbuis van Guy One.
Afgelopen vrijdag was de tweede editie van Cosmosis in EKKO: de avond om de stoffige bijsmaak van het begrip ‘wereldmuziek’ te doen verdwijnen en om nieuw publiek kennis te laten maken met moderne niet-Westerse muziek. Guy One, groot in Ghana, trad op en nam twee Ghanese gospelzangeressen én uiteraard zijn kologo mee naar Utrecht.
Op weg naar Utrecht
Ghanese superster
Guy One is in Ghana een echte superster en de Ghanezen zijn zelfs bereid om begrafenissen van hun dierbaren uit te stellen totdat hij daar voor ze heeft gezongen. In Nederland stond hij in 2016 al op Le Guess Who? en nu is hij klaar om ook de rest van Europa te veroveren met zijn debuutalbum #1 dat in januari dit jaar uitkwam. Eerder afgelopen week speelde hij in Vera en Paradiso en vanavond is de broeierige EKKO aan de beurt. Het kwik stijgt hier namelijk haast naar Ghanese temperaturen. Guy One speelt kologo-muziek die haar wortels vindt in de Noord-Ghanese Frafra-cultuur en waarbij de tweesnarige kologo de hoofdrol speelt. Interessant weetje: de naam Frafra werd aan deze bevolkingsgroep gegeven door hun Engelse kolonisators. Zij verstonden de lokale begroeting ‘Ya Fara Fara?’ als ‘fra fra’.
Groovy en vooral heel dansbaar
De zelfgemaakte tweesnarige kologo om de nek van Guy One doet nog het meest denken aan een kleinere en meer langwerpige versie van de ud. Het geluid lijkt op dat van een banjo en klinkt verassend goed samen met de klanken van de klarinet, saxofoon en dwarsfluit van The Polyversal Souls. Deze band is het resultaat van een project waarbij Duitse muzikanten, afkomstig uit de funk en jazzwereld, door heel Afrika rondreisden om nummers op te nemen met inspirerende Afrikaanse muzikanten die ze tijdens hun reis ontmoetten. De combinatie van een begeleidingsband met Westerse roots en de Ghanese Frafra-muziek smelten in EKKO samen tot een uniek groovy en ritmisch geheel dat vooral heel erg dansbaar is. De achtergrondzangeressen Florence en Lizzy werken zich letterlijk in het zweet tijdens hun uitbundige dans waarbij ze een ode lijken te brengen aan de kologo. Maar als iemand vooraan om alsjeblieft twee handdoeken voor de dames roept, klinkt er ‘Don't worry, we’re used to sweat!’ vanaf het podium.
Guy One zingt het grootste deel van zijn nummers in de taal van de Frafra-bevolking. Als je die taal zou kunnen verstaan, hoor je dat zijn nummers vol levenslessen zitten en een filosofische en spirituele inslag hebben. Openingsnummer 'Po'ore Ye La Be De Geto Gureto' betekent bijvoorbeeld 'Als je geen ruggengraat hebt, kun je ook niet lopen'. Gelukkig hoef je bij Guy One zijn taal niet te verstaan om ook zijn muziek te verstaan. Als verassing klinkt er ineens een Frafra-gospelsong: de drummer van de begeleidingsband drukt ons nog even op het hart dat wij hier in EKKO echt de allereerste zijn die Frafra-gospel live in Nederland horen! Het publiek moet, ondanks de energieke zangeressen, toch nog even op gang komen en pas als het optreden ten einde loopt danst de hele zaal mee op de Afrikaanse ritmes. Uiteindelijk wordt er zelfs nog geroepen om een toegift en dat krijgen we dan ook. Hoewel de zaal best wel wat voller had mogen staan, omdat deze muziek eigenlijk schreeuwt om een massa dansende mensen, was dit een mooie eerste kennismaking met klanken van West meets Ghana. Volgende keer smaakt wereldmuziek nóg minder stoffig.
Gezien: Guy One & The Polyversal Souls, 25 mei 2018 @ EKKO, Utrecht