RijstErbij maakt persoonlijke hiphop RijstErbij maakt persoonlijke hiphop

Martijn Rijsenbrij, ‘Rijst' voor vrienden, is niet altijd rapper geweest. Als jonge tiener maakte hij halverwege de jaren 90 eerst met een vriendje radio. Dat deden ze met cassettebandjes en CD’s. Wat later begon hij met het maken van eigen muziek. Met het programma ‘Impulse Tracker’ rolden ‘house’ en ‘trance’ uit zijn computer.

“Er ging zoveel tijd zitten in dat programma, ik werd er heel handig in en heb het jarenlang gebruikt. Zo leerde ik hoe je beats en sounds kunt programmeren. Voor de goede orde: dat was dus met floppydisks en ‘MS-Dos’ hè! Jammer genoeg is het materiaal verloren gegaan in de loop der tijd. Alhoewel, ik denk dat ik het nu niet meer zo heel goed zou vinden. Het is ook nooit geproduceerd,” lacht de vrolijke rijmelaar.

Eind jaren 90 ontdekte de jonge radiomaker en programmeur dat je met twee CD-spelers en een mengpaneel geld kon verdienen op feestjes. Hij werd ‘DJ Riest’. Rond de eeuwwisseling belandde hij met vinyl in de techno-cultuur.

“Daar had ik best in kunnen doorgaan eigenlijk. Dat is achteraf gezien. Ik deed in die tijd mee aan DJ-contests. Daar werd mijn techniek geroemd. ‘Techno’ mixen lijkt gemakkelijk, het is een kunst kan ik je vertellen. Vooral van vinyl.”

Intussen werd de oogziekte van Martijn prominenter in zijn leven. Hij heeft een erfelijke netvliesaandoening: ‘Retinitis Pigmentosa’. Dat is de verzamelnaam voor oogziektes waarbij de lichtgevoelige cellen in het netvlies van het oog (de staafjes) afsterven en in het netvlies schadelijk pigment wordt afgezet. Het gezichtsvermogen neemt gedurende tientallen jaren geleidelijk af. Sommige patiënten zijn binnen 20 jaar blind. De ziekte kan ook langzamer verlopen. Bij Martijn lijkt de ziekte gemiddeld te verlopen. Vanaf zijn vroege pubertijd is zijn zicht steeds minder geworden.

“Het is alsof ik door een koker kijk, waarbij de blik steeds smaller wordt. Waarschijnlijk word ik uiteindelijk helemaal blind. Nu zie ik nog redelijk veel. Tenminste als je mij vergelijkt met iemand die niets meer ziet. Als ik de weg weet, ga ik alleen op pad. In een onbekende omgeving doe ik dat met hulp, van anderen en van mijn hond Elphi.”

Hij is geen geboren Voorschotenaar. Daar woont hij pas een jaar of zeven. Zijn roots liggen in Mijdrecht, bij Utrecht. Afgelopen weekend childe Martijn met vrienden in Utrecht. In een studio jamden ze met beats en woorden. Dat doen ze al jaren.

“Zo ontstaan nieuwe ideeën voor tracks. We helpen elkaar. Voor mij is het door mijn slechte zicht bijna niet meer te doen om constant op een scherm te turen, maar teksten maken en rappen gaat mij goed af. We vullen elkaar goed aan.”

Martijn is rond 2006 begonnen met hiphop maken.

“Samen met mijn maat Jasper begonnen we te freestylen. We noemden ons 'SVS', Stap voor Stap. We namen we de gekste dingen op.”

Vanaf 2013 besloot hij meer zelf te produceren en noemde zichzelf ‘RijstErbij’.

“Het freestylen was leuk, maar ik kreeg behoefte om zelf te produceren. Er echt iets van te maken, om dingen uit te brengen en mijn verhaal te vertellen. Voor het maken van beats en videoclips werk ik samen met anderen. Daar heb ik dus vanwege mijn oogziekte wat hulp bij nodig. Ik werk behalve met mijn Utrechtse vrienden ook samen met ‘Dutch Heavyweight’ en ‘Tommy Vamoz’.”

De teksten van 'RijstErbij' zijn persoonlijk. Hij schrijft de teksten thuis, onderweg of in het park. Inspiratie haalt hij uit het gewone leven, dat voor anderen misschien helemaal niet zo gewoon is. Vandaar dat hij onder andere rapt over “zicht dat minder wordt” en “focus aanbrengen in je leven”.

“Ja, bij de pakken neerzitten kan altijd nog,” vertelt de optimistische ‘RijstErbij’, “dat ligt niet in mijn aard. Nu ik wat ouder word, merk ik dat ik gemakkelijker vertel over mijn oogziekte. Met dat uitdragen kan ik bijdragen aan acceptatie en anderen inspireren. Dat is wat ik wil.”

Hij stond op een paar festivals, waaronder ‘Zwijg Stil’, een luisterfestival in Brussel. Jammer genoeg heeft Corona roet in het eten gegooid voor de optredens van ‘RijstErbij’. In plaats van optreden, legt hij zich nu toe op nieuwe nummers en videoclips maken. Dat gaat hem niet slecht af.

“Dat is ook vet om te doen en goed voor naamsbekendheid. Ik krijg leuke reacties uit de hiphop-scene. Wat zeg je? Nee, ‘Diggie Dex’ heeft jammer genoeg nog niet gereageerd, maar waarschijnlijk heeft hij mijn nieuwste nog niet gehoord,” zegt Rijsenbrij met een knipoog.

‘Diggie Dex’ en iedereen die het nog meer weten wil: 'Donder Op', de nieuwe ‘RijstErbij’, is hierboven te zien en/of alleen te horen als zien je niet gemakkelijk afgaat. Hieronder staat nog een, niet minder persoonlijk, oudje: 'Focus', in samenwerking met 'Nizzy Beats'.