We kennen trombonist Obed Brinkman nu met name als O-Bat. Toen hij in de jaren negentig op het conservatorium zat begon hij al veel te spelen. Hij zat onder andere voor het grootste gedeelte van het bestaan in de band Jammah Tammah. Maar op zijn palmares staan nog vele andere bands en gastbijdragen. Muzikant zijn was niet iets wat hij specifiek vanuit huis had meegekregen. “Nee, het was altijd iets vanuit mijzelf, en ik wilde ook heel specifiek al heel lang trombone spelen.” En waarom de trombone? “Geen idee… Ik denk dat ik gewoon zo geboren ben. Je zou kunnen zeggen dat je waarschijnlijk het een keer moet hebben gezien op televisie. Maar dat weet ik me niet te herinneren. Het was er gewoon. Ik ging op een gegeven ogenblik naar de middelbare school en ze vroegen aan mij wat ik wilde gaan worden. Mijn antwoord was duidelijk: ik wilde trombone spelen en naar het conservatorium, er was geen alternatief.” “Uiteraard hebben mensen me gewaarschuwd dat er met muziek geen droog brood te verdienen zou zijn. En het klopt ook natuurlijk, maar - nee - dat maakt niet zoveel uit.”
We spraken Obed Brinkman voor het laatst zeven jaar geleden. Onder zijn artiestennaam O-Bat had hij toen net zijn derde album uitgebracht. Sinds die tijd heeft hij regelmatig nieuwe nummers uitgebracht. Nu heeft hij laten weten dat er een nieuw album uit gaat komen, maar ook dat hij sinds kort gestart is met een nieuw sideproject. Hoog tijd dus het verhaal weer op te pikken. Het werd een uitermate openhartig gesprek: onder andere over de ontwikkeling van zijn muziek, over het ontbreken van filters, en over hoe hij reageert op onrechtvaardigheid.
Muzikant zijn
Nieuw album en nieuw project
Als O-Bat heeft Brinkman tot nu toe drie albums uitgebracht. La Stella Morta - uit 2015 - is daarvan tot nu toe de meest recente. Daarvoor maakte hij Brains For Breakfast in 2013, en het debuut Festival des Zombies kwam uit in 2010. We horen alvast van hem de titel van zijn aankomende vierde album: Longing to Decay. De nummers die vanaf 2015 door O-Bat individueel zijn uitgebracht komen op het album. Uiteindelijk zal Longing to Decay vijftien tracks gaan tellen.
De nieuwe cyclus begon met het nummer Plastic in 2015. “Ik heb Plastic geschreven voor het optreden van de albumpresentatie van mijn derde album in Vera. Ik vond dat we te weinig nummers hadden voor dat optreden. Vervolgens heb is snel dat nummer geschreven en opgenomen, en als toegift gespeeld. Het is een lekker catchy nummer geworden.” “Als je me via YouTube volgt dan zou je zo’n beetje alle tracks al zelf kunnen beluisteren, al heb ik wel een aantal tracks er vanaf gehaald omdat die op het album anders zullen gaan klinken.”
Niet alleen is er sprake van een aankomend nieuw album. Kans bestaat dat je de trombonist meer en meer achter het klavier tegen gaat komen, onder de noemer O-BAT PIANO EXP. Wat is het verhaal daarachter? “O-BAT PIANO EXP is een sideproject, waarmee ik al een debuutoptreden heb gedaan in ‘t Kraaienest.”
Het project begon per toeval: “Ik ben dan wel onderwezen in trombone spelen, maar piano heb ik er altijd bij gedaan. Toen ik zelf bij een optreden was in ‘t Kraaiennest ben ik na een paar biertjes daar achter de piano gaan zitten. Ik begon te improviseren, en daar was ineens Nina Kuiper. Ik kende haar niet. Maar ze is danseres, en zij begon spontaan op mijn klanken mee te dansen. Vanuit mijn ooghoek zag ik dat gebeuren. Later zei iemand dat het te gek was en dat ik dat vaker moest doen. Dus dat was meteen een mooi startpunt. Met Nina Kuiper had ik toen afgesproken om een paar weken daarna een officieel optreden te doen.”
Er zullen meer optredens volgen. “Het pianospel is dan geïmproviseerd, al heb ik wel bepaalde akkoorden die ik vaker in nummers gebruik. Je herkent wel de typische O-Batstijl. Maar echte nummers ga je niet horen.” Soms zal hij zijn drumcomputer meenemen, maar ook zeker andere kunstenaars. De samenwerking met Nina Kuipers is hem goed bevallen. Zal ze er elke keer bij zijn? “Dat ligt helemaal open. Ik ga gewoon per keer kijken wie ik erbij ga vragen. Wellicht ga ik er een keer een vuurspuwer bij vragen. Waarom ook niet?”
De experience gaat nog verder zelfs: “Ik ben ook nog bezig met mijn eerste O-BAT PIANO EXP single. Dat is een nummer met alleen piano, verder niks. Nina Kuiper zal te zien zijn in de videoclip en het is de bedoeling dat de track dit najaar gereleased gaat worden.”
“Wellicht ga ik er een keer een vuurspuwer bij vragen. Waarom ook niet?”
Informatieverwerking
Het enthousiasme om weer optredens te gaan doen is met name gericht op de mogelijkheden met O-BAT PIANO EXP. Maar hoe zit het met het hoofdproject? “Als O-Bat heb ik ook uiteraard optredens gedaan, maar dat was vaak met zo’n ontzettend grote groep mensen. Dat waren op een gegeven moment wel met tien mensen op het podium. Dat was veel gedoe. Het was wel leuk, en het was met leuke mensen, maar het was niet makkelijk. Niet alleen in praktische zin om met zo’n grote groep te repeteren. Ik heb ook een tijdje niet op een podium willen staan. Ook omdat ik daar stress van kreeg.” “Aan de ene kant ben ik op zich een introvert iemand, ik hou er niet van om in de aandacht te staan. Ik moest er heel erg aan wennen dat het ‘mijn band’ was en ik moest ook de aankondigen doen. Dat heeft ook een tijdje geduurd voordat ik dat kon.” “Aan de andere kant heb ik ook heel weinig filters. Dat is één van de redenen dat het soms wel eens in mijn hoofd wat misgaat. Alles komt veel te hard bij me binnen.”
Elk mens ontvangt informatie die je hersenen dan moeten gaan verwerken. Als het allemaal goed werkt dan worden minder belangrijke zaken niet waargenomen of zullen ze naar de achtergrond verdwijnen. Als je deze informatie niet snel kunt verwerken dan krijg je teveel prikkels binnen. Met alle gevolgen van dien. “Ik heb dan wel een aantal keer geprobeerd met een band dan te gaan optreden, maar dan voelde ik al die mensen, die drukte. En je voelt de intensiteit op het podium dat er mensen naar je staan te kijken. Dat vloog me dan aan. Daar kreeg ik het er benauwd van.” “In mijn leven heb ik ontzettend veel opgetreden. Bij Jammah Tammah traden we bijna wekelijks op. Ook toen had ik al wel dat het me af en toe wat te veel werd, maar als je jong bent dan kun gewoon doordouwen. Dat lukt me niet zo goed meer.”
Uitlaatklep
Wanneer je het YouTube kanaal van Obed Brinkman volgt dan had het je kunnen opvallen dat zijn meest recente nummers thematisch gezien vooral gaan over donkere gedachten. Met name zijn jongste single is heel expliciet: Suicide Mind. “Muziek is in algemene zin voor mij een uitlaatklep. De nummers die ik schrijf, de thema’s daarvan, dat zijn ook gewoon dingen die in mijn eigen leven belangrijk zijn. Met de laatste nummers probeer ik iets te doen met mijn eigen gedachten. Ik ben mijn hele leven al chronisch depressief. Het helpt mij wanneer ik daarover schrijf. Dan kan ik er wat afstand van nemen, in plaats van dat het me helemaal overneemt.”
“Met Suicide Mind heb ik echter wel getwijfeld of ik dat uit zou brengen. Want ik weet, er zijn natuurlijk mensen die iemand hebben verloren door zelfdoding. Zo’n nummer kan dan pijnlijk zijn omdat het woord Suicide erin voorkomt. De boodschap is echter niet negatief. Het is meer in de zin van ik probeer mezelf te uiten. En ik denk dat als iemand zelf zulke gedachten heeft dat het ook tof kan zijn om te merken dat andere mensen er ook mee worstelen en het dan onder woorden brengen.” Brinkman denkt juist bij dit onderwerp dat het niet de weg is om het te verbloemen. “Ik denk dat het juist de weg is om het bespreekbaar te maken.” “Ik kan iedereen aanraden die rondloopt met deze gedachten om erover te praten.”
“Suicide Mind is trouwens eigenlijk mijn eerste nummer waarbij ik de enige vocals ben. Ik was ook wel verbaasd. Ik had mezelf wel eens vaker opgenomen, waarbij ik dacht: nee dat ga ik niet uitbrengen. Maar dit keer was ik tevreden. Het gevoel zat er echt in, en het moest er ook echt uit.”
O-Bat
Bedreigingen
“Voor mij is die directheid en duidelijkheid steeds belangrijker geworden. Wat ik heb gemerkt is dat toen ik begon met O-Bat mijn teksten wat vager waren dan nu. Het is een hele ontwikkeling geweest. Niet alleen qua directheid trouwens, het is ook donkerder geworden.” Ook de muziekstijl is anders geworden. “Het zijn heel ander soort nummers uiteindelijk. Muzikaal gezien is het harder geworden en meer elektronisch.”
“Fuck de PVV is eigenlijk een van mijn eerste nummers dat vrij duidelijk was.” In 2015 stond Obed Brinkman behoorlijk in de publieke belangstelling vanwege deze anti-Wilders track. “Dat nummer schreef ik omdat toen Geert Wilders heel erg kwam opzetten. Ik vond dat er te weinig tegenspraak was. Ik heb de PVV nieuwe fascisten genoemd. Dat gaf een duidelijk reactie uit het land. Dankzij Powned en Geenstijl heeft dat een lawine aan negatieve reacties opgeleverd. En ook bedreigingen.” “Dat was wel wat,” vertelt Brinkman. “Of het heftig was? Jazeker.”
“Het is raar, want aan de ene kant weet je dat het veelal karakterloze mensen zijn die achter een toetsenbord anoniem haatdragende reacties typen. En toch kruipt het onder je huid.” “Op een gegeven moment had iemand mijn adres gevonden. Als ze dat beginnen te verspreiden, en dat je dan bedreigingen krijgt, dan komt het in één keer heel dichtbij.” “Ik stond op een gegeven ogenblik op het punt, dat ik bedacht eventueel bij vrienden tijdelijk onderdak te zoeken met mijn kat. Maar op een gegeven ogenblik ebde de aandacht wat weg. Ik kan me nog herinneren dat toentertijd Humberto Tan iets zei over Zwarte Piet. Hij gaf een subtiele hint om het feest wat aan te passen. Dat was helemaal geen rare uitspraak, maar toen gingen ze massaal hem aanvallen, en zijn ze mij wat vergeten.”
Punk
Veel nummers van O-Bat zijn geschreven als reactie op misstanden of onrechtvaardigheid: “Ik heb altijd moeite gehad met onrecht, van kinds af aan. Daar ben ik mee geboren, net zo goed ik geboren ben met mijn trombone. Ik kan er niet goed tegen als er ergens onrecht wordt aangedaan. Ik maak daar ook nummers over: over racisme uiteraard, een van de meest bizarre dingen die bestaan.” “Het is iets wat ik kan niet echt kan stoppen. Ik heb een beetje rare hersenen. Dan krijg ik ineens zo’n onderwerp en dan moet het er allemaal uit.” “Een tijd was het anders, dan wist ik er niet zoveel raad mee. Vervolgens ging ik meer om met mensen uit de punkscene. Wat ik daarvan geleerd heb is de directe actie: het doen in plaats van eeuwig erover na blijven denken.” “Ik vind het zo tof van zangers van punkbands dat die de rauwe emotie er zomaar uit kunnen gooien. Dat is prachtig om te zien, zo’n uitlaatklep: doen in plaats van denken.” “Ik stop onrecht nu in een liedje of ik ga de straat op om te zeggen dat ik iets niet oké vindt. Dat zijn mooie dingen om te doen.”