Door het Coronavirus ligt het publieke leven in Nederland al een week op z'n gat. Thuisblijven en niet gaan hamsteren is het devies. Al die tijd die een mens daardoor om handen heeft zet aan tot denken. Zo ook bij onze nachtburgemeester Merlijn Poolman, die voor ons deze gastcolumn schreef.

Lieve Groningers,

Ik opende vanochtend mijn facebook en ik zag een vraag aan de wereld gesteld worden door mijn zeer gewaardeerde naamgenoot Merlijn Twaalfhoven. Hij is componist, zet overal op aarde bijzondere projecten op en stelde een in mijn ogen zeer intrigerende vraag : Welk deel van het coronaleven zouden we moeten bewaren als dit alles straks weer voorbij is?

Mijn antwoord was dat wij ook hierna het besef moeten blijven houden dat een wereld zonder livemuziek en de mogelijkheid om samen te kunnen dansen er een is waarvan we het belang tot nu toe misschien wel niet genoeg van beseften of op waarde wisten te schatten.

Dat is ook niet heel vreemd natuurlijk, wij zijn in Nederland in vergelijking met andere landen best wel verwend op cultureel vlak. Je hebt bijvoorbeeld bijna nergens ter wereld gesubsidieerde poppodia waar je als slechte band je eerste stapjes voor publiek kunt zetten om daarna door te groeien tot een goede live act. Hoewel op dat vlak sinds de botte bijl van Halbe Zijlstra in 2012 wel steeds moeilijker is geworden en er veel podia en jongerencentra zijn omgevallen. Verder komt ongeveer iedere headliner in bijkans elk genre tijdens een Europese tournee wel door Nederland en hebben we maar weinig tot geen censuur betreffende welke vorm van uitingen die je ook maar kunt bedenken als artiest.

Zoals sommige mensen weten, reis ik voor mijn werk redelijk veel over deze aardbol (sorry Greta) en ben ik bevoorrecht om mij zowel als nachtburgemeester danwel als cultureel ondernemer voor mijn inkomen bezig te kunnen houden met muziek en de mensen die daarvan genieten. Dit gaat soms ook verder dan genieten, voor sommige mensen die ik de laatste jaren heb ontmoet is muziek werkelijk het enige dat hen door de moeilijke omstandigheden waarin ze leven heen trekt en dat inspireert mij enorm.

Ik kan hier vele pagina’s aan anekdotes gaan vullen maar heb hier een paar voorbeelden:

"Voor sommige mensen die ik de laatste jaren heb ontmoet is muziek werkelijk het enige dat hen door de moeilijke omstandigheden waarin ze leven heen trekt"

Toen ik onlangs bij SIM Sao Paulo in Brazilië was, zeg maar het Eurosonic van Zuid-Amerika, merkte ik bij de openingsceremonie dat het recente repressief-conservatieve beleid van president Bolsonaro een ongekend soort activisme op het podium triggerde dat ik hier in Europa nog nooit gezien heb. Het was een verzet naar zijn nieuwe (en toch hopeloos ouderwetse) normen, dat in mijn ogen heel puur was en zo te zien ook een uitlaatklep was voor de aanwezigen. De strippende Jezus en zoenende vrouwen op het podium waren er niet om te shockeren, maar deden gewoon hun ding. Zo konden mensen zich ontworstelen aan de tendens van het steeds meer onderdrukken van hun vrije waarden in een samenleving waar in hun ogen wel ruimte is voor iedereen, ongeacht zijn/haar geaardheid of achtergrond.

Ook was ik ooit in China bij de laatste party van een club die op last van de politie gesloten werd. Er waren namelijk eens bezoekers positief getest op THC in hun urine tijdens een inval. Alle drank moest op, iedereen ging helemaal tot aan het gaatje en de poster voor die nacht had de meest sympathieke rebelse tekst die ik ooit gezien heb. Een zwarte poster met enkel het logo van The Void en de tekst ‘Go after dreams, not people…’

Het laatste voorbeeld is van toen ik onlangs in Jamaica was. Ik was daar om de overheid te adviseren over nachtbeleid en hoe vrije sluitingstijden zoals hier in Groningen een verbetering kunnen zijn voor de veiligheid, economie en cultuursector in het algemeen. Kingston is een ruige, harde stad en ik zag mensen die werkelijk niks hadden. Er was daar een man die letterlijk op een stuk karton op straat leefde maar toch uit volle borst gepassioneerd meezong met het Bob Marley-nummer dat iemand bij het stoplicht in zijn auto draaide.

Dit raakte mijn enorm, en die passie, het door het vuur gaan of zelfs je vrijheid op het spel zetten om met elkaar van muziek te kunnen genieten, dat is iets dat ik in Nederland wel eens mis. Misschien komt dit ook doordat we alles al hebben en het daarom ‘for granted’ nemen.

Ik merk bijvoorbeeld dat sinds ik een Spotify-account heb, ik toch minder opgewonden raak dan vroeger wanneer een act die ik geweldig vind een nieuw album uitbrengt. Ik weet nog wel dat ik als 15-jarige een album van bijvoorbeeld Dimmu Borgir ging kopen in de Free Record Shop voor een zuurverdiende 45 gulden. Bij thuiskomst ging dat het album na een eerste (vaak teleurstellende) luisterbeurt na draaironde vier opeens groeien, en uiteindelijk vond ik het de beste plaat ooit. Misschien is dit ook wel deels de kick die mensen die vinyl kopen ervaren, ik durf het niet te zeggen want ik heb tegelijkertijd nooit overwogen weer fysiek te gaan kopen. Al weet ik wel dat de artiesten zelf er veel meer aan hebben.

"Het gemis aan livemuziek, samen dansen en elkaar een knuffel geven komt na een week al veel sterker naar voren dan ooit bij mij"

Wat ik denk na deze ervaringen, en nu deze gekke periode, is dat we als mensheid blijkbaar een beetje moeite moeten doen en moeten investeren om zaken echt goed op waarde te kunnen schatten. Het gemis aan livemuziek, samen dansen en elkaar een knuffel geven komt na deze week al veel sterker naar voren dan ooit bij mij. Iedereen die The Matrix gezien heeft, weet dat de eerste versie van de simulatie een utopische wereld  was. Dit werkte echter niet omdat de mensen dit niet accepteerden, en dat die daarom geen energie opleverde voor de machines. Misschien zit daar een grotere kern van waarheid in dan alleen maar een vet verhaal uit een van de beste films ooit.

Concluderend wil ik stellen dat we deze moeilijke tijd naar mijn idee goed kunnen gebruiken om bij onszelf na te gaan waar we tijd, energie, middelen en liefde in willen steken. Dit om er in de toekomst voor te zorgen dat we deze zaken nog meer gaan koesteren dan ooit tevoren. Dat we niet naar een feestje gaan alleen maar omdat het uitverkocht is, maar omdat we de muziek vet vinden, ook al staan er nog niet veel mensen op 'gaan' in het facebook-evenement. Dat we toch even een tientje uitgeven aan een t-shirt van die leuke band in plaats van die 3 biertjes die je er anders voor koopt. Dat we die nieuwe track die een producer na maanden van toewijding heeft gemaakt ook echt even gaan luisteren in plaats een 'like' geven en door klikken. Ga bij jezelf na hoe muzikanten en mensen die met muziek werken de wereld nog een stuk mooier maken en laat dat besef dieper indalen dan je voor deze periode deed. Waarom niet eigenlijk?

"Go after dreams, not people..."

Muziek, en alles dat het qua sociale cohesie teweeg brengt, is in mijn ogen dé basis voor een samenleving die ruimte biedt voor vrijheid, de ontwikkeling van het individu en tegelijkertijd ook met elkaar verbonden is en om elkaar geeft. In zo’n samenleving wil ik leven en ik denk dat ik niet de enige ben. Wees de komende tijd even extra lief voor elkaar, zoek elkaar digitaal zoveel mogelijk op, trek elkaar er doorheen en dan zie ik je hopelijk als deze bende afgelopen is weer snel op de dansvloer of vooraan bij dat concert!

Take care, stay safe en een dikke knuffel van Merlijn, trotse nachtburgemeester van de fijnste stad ter wereld