Eliën is de alias van kunstenares en singer-songwriter Élénie Wagner. Zij behoort tot het Groningse kunstenaarscollectief ZUHAUSE. Met een deel van het collectief is ze vorig jaar op reis gegaan door Europa in een gele camper, die ze UFO noemden. In de UFO is het nieuwe album van Eliën ontstaan: ALL. De insteek van de reis was om de aliens van de maatschappij te ontmoeten en daar muziek over te maken, maar uiteindelijk is de reis veel groter geworden.

Drie man en een hond

Tijdens de reis plaatste Wagner zichzelf onder het alias Eliën buiten de maatschappij: “Volgens mij kan je alleen maar objectief kijken naar anderen als je zelf niet in de maatschappij staat. Als ik niks van de sociale constructen zou weten, hoe kijk ik dan naar de wereld?”, aldus de kunstenares.

De reis gaf perspectief, maar was niet altijd leuk; met z’n drieën en een hond in een camper die vaak kapotgaat. Wagner vertelt: “Ik heb veel spijt gehad onderweg.  In Lapland wordt het in de zomer niet donker en we hadden geen gordijnen in de camper. Het sneeuwde en de camper was niet geïsoleerd.” Ook wogen verwachtingen zwaar. Tijdens de reis voelde ze steeds de druk dat er wel een album aan moest komen. “We stonden constant met z’n allen in de werkmodus. Er was weinig tijd voor rust.” “Toen we terugkwamen was ik helemaal op, maar dat kon niet, want we moesten meteen de studio in”, vervolgt ze.

Maar het was niet alleen maar ellende aldus Wagner: “Ik heb ook de schoonheid van deze manier van leven ingezien. Ik ben teruggekomen met het idee dat ik meer rust en verbondenheid in mijn leven wil.”

 

© Niels Knelis Meijer / Eliën

Verbondenheid met aliens

Verbondenheid, daar zou het album over gaan. Verbondenheid met de aliens van de maatschappij. Uiteindelijk is het veel meer geworden vertelt de kunstenares: “Ik wilde niet terugkomen met, nu hebben we een leuk albumpje gemaakt. Ik kwam mezelf heel erg tegen met de vraag: wat maak ik voor verschil door hier nu liedjes over te gaan schrijven?”

Bij de vluchtelingenkampen in Thessaloniki is het moeilijk je niet schuldig te voelen als je niet hands-on helpt. “Dus ik vroeg me heel erg af: wat betekent kunstenaarschap? Waarom doen we het, wat maakt het voor verschil en welk verschil wil ik zelf maken?” Wagner heeft tijdens de reis antwoorden op deze vragen gevonden: “Als kunstenaar moeten we iets wat wij zien vertalen tot een eigen microkosmos, waar jij je als toeschouwer aan kan relateren. Dus eigenlijk een vertaalslag maken, zonder dat ik mijn mening daarmee doordruk: dit is wat ik heb gevoeld, hier, dit vertel ik jou.” Zo maak je als kunstenaars grote thema’s behapbaar voor een publiek.

Ook spelen er andere thema’s op het album. Zo gaat Westwind over dingen die niet lukken. Wagner legt uit: “Het gaat er altijd maar over dat als je iets niet doet, je spijt krijgt. Maar wat dan met mensen die het wél doen, maar waar het gewoonweg niet lukt? Soms ben ik bang dat ik dat ben.” Ze vertelt verder: “Voor mij gaat het er heel erg over dat ik het echt probeer. En stel dat het straks niet lukt, dat ik jaren later die platen uitpak en ze super stoffig zijn. Dat niemand het album heeft gehoord, dat zou zo pijnlijk zijn.”

Omdat ze nooit haar mening op de luisteraar wil drukken en haar muziek ook open wil laten voor interpretatie, zijn er uit verschillende nummers op de plaat verschillende dingen te halen. “Levitation is bijvoorbeeld een liefdesliedje, maar ook een ode aan mislukking en piekeren. Ik heb ook mensen gesproken die juist heel erg loslaten en vrijheid erin horen. Dat is mooi, dat iedereen zich in verschillende dingen herkent.”

"Levitation is een liefdesliedje"

© Davey Bakker / Eliën

Moon, Sonne Aarde

Het album bestaat uit drie EP’s in drie talen. Het Engelse Moon, het Duitse Sonne en het Nederlandse Aarde. Samen heeft het de overkoepelende titel ALL. Duits voor heelal, Engels voor alles.

Wagner is opgegroeid in Duitsland, alle de drie de talen staan dicht bij haar. “Ik heb het niet gedaan om interessant of artistiek te doen. Zo klopt het gewoon voor mij”. Ze vertelt hoe de de sfeer en haar gevoel de taal bepalen: “De Engelse nummers zijn meer sferisch, soundscape-achtig. Voor mij past daar alleen maar Engels bij. De Duitse zijn heel erg vrijuit, bijna een beetje grof. Als ik me zo voel, denk ik in die taal. De Nederlandse nummers zijn voor mij een manier om te landen en zeggen waar het op staat. Daar staat ook echt de tekst voorop. Ik denk dat deze nummers ook niet zouden werken in de andere talen.”

Over de titels van de tracks heeft ze lang nagedacht. Ieder nummer is nu in ieder geval te begrijpen vanuit het Engels. “Op deze manier zegt het iedereen evenveel.”

Wagner zingt op dit album voor het eerst in het Nederlands en dat is best spannend. “De Nederlandse nummers zijn qua tekst best in your face, maar ik zorg ervoor dat de uitvoering dan heel klein is, zodat ik daar een balans in vind, en waarvan ik denk dat je het als luisteraar aankan.”

 

© Thijs Huizer

Het is kenmerkend voor ZUHAUSE dat ze in projecten alles zelf doen. Eliën is dan ook niet aangesloten bij een label. “Het project is uit heel veel vriendschap en liefde ontstaan. Mijn vriend Dave heeft het artwork gemaakt en ook de muzikanten zijn allemaal vrienden waar ik graag mee samenwerk.” Het collectief heeft zijn best gedaan om de reis zoveel mogelijk in de muziek te verwerken. Natuurlijk via de teksten en de sfeer van de muziek, maar ook bijvoorbeeld met samples. Zo zitten in de nummers geluidsfragmenten van bijvoorbeeld wind en water, die tijdens de reis zijn opgenomen door collectief-lid en vriend van Élénie, Davey Bakker. Hij heeft ook de clip gemaakt voor de single Levitation, met beelden van de reis.

De volgende single wordt het Nederlandse W8. Daar komt ook een videoclip bij, weer gemaakt door Bakker.

“Dit is wat ik heb gevoeld. Dat heb ik vertaald in deze muziek, in al deze talen. Nu is het aan jullie om te luisteren en kijken wat bij jou een snaar raakt.”