"Ik ben Marten Berger, 24 jaar en opgegroeid in Bad Bentheim, een kleine stad vlakbij de grens met Nederland. Sinds 2012 woon ik in Enschede, waar ik de masterstudie MediaMusic aan het ArtEZ-conservatorium volg. Tijdens deze studie heb ik onder meer stage gelopen bij een aantal studio's in Duitsland. Na mijn bachelorstudie wist ik dat ik dit project wilde gaan doen en dat heb ik vervolgens gecombineerd met deze master."
Marten Berger: idealistische muziekproducent met een missie
24-jarige bouwt oude ijscotruck om tot rondreizende studio
3voor12 Gelderland treft Marten Berger (24) in zijn voormalige Volkswagen ijscobusje, dat op de stoep pal voor Luxor Live staat geparkeerd en fel wordt uitgelicht door twee gele schijnwerpers. Buiten het busje liggen kabels en staat videoapparatuur, het busje zelf is omgebouwd tot mobiele opnamestudio. Rondom het busje is het druk: Luxor staat vandaag in het teken van Donnerwetter Day. Eerder op de dag heeft Marten al een aantal opnames in Arnhem gemaakt, voordat we aanschuiven op de versleten kussentjes in de bus. Een gesprek over een Europese roadtrip op zoek naar straatmuzikanten.
Marten, zou je jezelf even willen voorstellen?
Wat houdt Smells Like Van Spirit precies in?
"Ik heb deze ijscotruck, die van een Italiaanse ijsverkoper is geweest, heel cheap in Duitsland gekocht en heb hem vervolgens omgebouwd tot een opnamestudio. Ik heb er een simpel bed in getimmerd, de akoestiek verbeterd en het rijdt! Ik ben muziekproducent, en dat produceren wil ik graag doen terwijl ik reis. In 2014 heb ik opnames gemaakt met een Groningse straatmuzikant, een aansprekende man met een lange witte baard. We hebben uiteindelijk een plaat opgenomen in Enschede. Dat was hele ruwe, allesbehalve perfecte muziek, maar het was heel authentiek.
Ik ben daardoor anders naar straatmuzikanten gaan luisteren. Er zijn namelijk veel straatmuzikanten die heel erg goed zijn; misschien niet technisch goed, maar wel in staat om een verhaal heel krachtig over te brengen. Toen bedacht ik me hoe vet het zou zijn als iemand met een busje heel Europa doorrijdt en al die mensen vastlegt. En dat ga ik dus doen! Ik ga de reis vastleggen in wekelijkse vlogs, foto's, muziekvideo's, audio-opnames en blogartikelen. Als ik weer terug ben leg ik de mooiste opnamen vast op vinyl.”
Heb je ook een bepaald doel met dit project?
Marten kijkt even uit het busje, naar het houtvuur dat verderop bij de ingang van Luxor brandt. "Ik vind het hele idee dat je mensen bij elkaar brengt gewoon cool. Alle landen van Europa komen als het ware in deze bus samen. Dat vind ik symbolisch best wel sterk: een heel contintent komt samen in dit kleine busje. Zo kun je zien hoe iemand uit Oostenrijk, Slowakije of Zweden muziek maakt en hoe dat op verschillende plekken in Europa wellicht verschilt. Mijn hogere doel is gewoon dat ik Europa wat dichter bij elkaar wil brengen met dit project. Naast de muziek ga ik daarom ook de verhalen achter de muzikant en verhalen over het land vastleggen."
Bij het woord "straatmuzikant" denken veel mensen mogelijk aan een dakloze; wat kun je vertellen over de mensen met wie je hebt gewerkt en verwacht te gaan werken?
"Ik heb mijn project uitgebreid getest, omdat ik weet dat het een challenge is. Ik ben in vijf landen geweest om uit te zoeken hoe het is om on the road op te nemen, en wat er zoal bij komt kijken. Wanneer je mensen op straat aanspreekt ontmoet je heel veel interessante personen, zoals Christiaan Mauer, de eerste muzikant die ik heb opgenomen. Hij slaapt in de zomer liever in een moestuin dan in zijn eigen bed.
Onlangs ontmoette ik iemand die drugsdealer is geweest maar nu niets meer van geld moet weten en alleen muziek wil maken. Hij leeft nu van wat hij op straat verdient en dat is niet veel. Andere mensen zijn weer heel normaal; ze hebben gestudeerd en maken muziek omdat ze het gewoon leuk vinden. Ze hebben een goed netwerk, een stabiel leven en spelen bijvoorbeeld ook in pubs. De overeenkomst is dat iedereen wel iets te vertellen heeft, meestal een verhaal dat verklaart waarom ze op straat spelen. En dat wil ik met de wereld delen."
Mag je trouwens met dit karretje de snelweg op?
Marten, lachend: "Hij kan 120 en het mag wel, maar het is me niet aangeraden..."
Wanneer ga je vertrekken?
"12 mei. Dat is de deadline die ik mezelf gesteld heb."
Hoe gaat je reis eruit zien en hoe lang denk je op pad te zijn?
"De top van mijn ambitie is om alle landen van de Europese Unie plus IJsland, Noorwegen en Zwitserland te bezoeken. In elk land wil ik minimaal één opname maken. Het is een groot avontuur en mijn budget zal voor een belangrijk deel bepalen hoe snel het gaat. Of ik tussendoor bijvoorbeeld nog moet werken, of ik een veerboot kan pakken of moet omrijden… Ik verwacht dat ik in de herfst van 2018 de productie kan gaan afronden."
Staat er al iets online?
"Jazeker. De vlogs en opnames die ik tijdens mijn proefsessies heb gemaakt staan al op de website."
Tot slot: wat kunnen onze lezers doen om je een stapje verder te helpen?
"Ik wil graag op 12 mei vertrekken maar het punt is dat deze bus alleen maar op diesel rijdt. En diesel is duur. Ik heb al mijn geld in dit busje en project gestopt, ben al een eindje op weg maar elke euro brengt me letterlijk weer een stukje verder. Mensen kunnen doneren op mijn website en krijgen daarvoor ook een leuke reward terug. Iedereen die me via crowdfunding helpt ben ik erg dankbaar."
Lachend: "zonder hen kom ik het land niet uit... Verder kunnen mensen me helpen met mijn zoektocht naar goede straatmuzikanten. Tips daarvoor, zoals steden waar ze spelen of zelfs hoe ik ze kan vinden zijn erg welkom. Dit scheelt me enorm veel werk en het helpt me de pareltjes te vinden die ik graag wil vastleggen en anders misschien net mis. Het project is volledig authentiek en do it yourself en om het zo te houden heb ik wel wat hulp nodig." Afsluitend met een grijns: "er is namelijk geen plan B".
Marten wordt voor, tijdens en na zijn trip begeleid door Productiehuis Oost-Nederland. Zoals hij het zelf verwoordt: "ze zijn mijn baken in de nacht als ik op reis ben".