Drie jaar geleden knabbelden we aan de billen van koe Janneke. Welcome to The Village kocht de koe, zette een foto van het dier op Facebook en kondigde aan dat zij verantwoordelijk zou zijn voor het voeden van ongeveer 1500 festivalbezoekers. Hoppatee, Facebook ontplofte. Slechts enkele reageerders kunnen zonder nachtmerries te krijgen een koe met een ‘gezicht’ verorberen. Menig consument heeft daar toch moeite mee. Ook niet verwonderlijk aangezien we in onze maatschappij tegenwoordig grotendeels voorverpakt vlees kopen in de supermarkt en amper contact maken met het dier.
Vorig jaar aten we mannenvlees. Er werd ons duidelijk gemaakt dat er in de voedselketen een hiaat zit als het gaat om de consumptie van mannelijke dieren zoals bijvoorbeeld stieren, geitenbokken en haantjes. Deze dieren worden meestal vernietigd en niet opgenomen in de voedselketen. De reacties op de aankondiging van dit onderwerp waren minder heftig dan koe Janneke. Het ging hier niet om individuele dieren, dus was duidelijk te merken dat het medelijdend aspect minder werd aangesproken.
Welcome to The Village is een festival dat elk jaar inzet op een thema rondom de bewustwording van voedsel. Samen met Eindeloos chef-kok Willem Schaafsma en het voedselprogramma team wordt vooraf aan het festival een onderwerp gekozen om mensen aan het denken te zetten. Dit jaar staat er ponyvlees op het menu en na de aankondiging op Facebook zijn de reacties allerminst mals. Wij wandelen op zaterdag langs festivalrestaurant Baaiduinen en maken de stand van zaken op samen met de chef-kok.
'In een betrekkelijk korte tijd is de cultuur zo omgeslagen dat we het eten van paardenvlees raar vinden'
Dit weekend en in de weken daarvoor wordt de festivalganger ineens geconfronteerd met drie schattige Shetlandpony’s. Willem Schaafsma: “Ik serveer het vlees al jaren in mijn restaurant. Ik ben vier jaar geleden met mijn eerste pony begonnen. Ik liep bij een slager de koelcel in daar hing een pony die al geslacht was. Ik dacht nog: ‘Wat is dat een aparte koe’. Het viel meteen op hoe mooi het vlees was. Ik heb een halve rug gekocht en de volgende dag heb ik gevraagd of ik de andere helft ook mocht kopen. Dus zo nu en dan houdt de slager het voor me in de gaten en dan mag ik een rug van een pony kopen. Het idee om het vlees te serveren op het festival was na een gesprek met Sjoerd Bootsma hierover. Die begon meteen te glunderen toen ik opmerkte: ‘Waarom geen pony’s serveren tijdens Welcome to The Village?’.”
De beestjes hebben in hun levende bestaan dienst gedaan als natuurbeheerders in Overijssel, zo lezen we op de website van Welcome to The Village. Lekker rondscharrelen op open ruimtes en gras met kruiden verorberen zoveel de desbetreffende pony dat aankan. Dat moet bij de bewuste consument van vlees toch als muziek in de oren klinken? Nou, dat doet het ook wel want onder de reacties pik je deze mensen er makkelijk uit. Daarentegen wekt het verwerken en eten van ponyvlees ongelooflijk veel weerstand op bij menigeen. Boosheid en zelfs teleurstelling is af te lezen in de berichten op Facebook: “Ik ga nooit meer naar dit festival”, “Waarom moeten dieren altijd de dupe worden van domme egoïstische vleesetende klotemensen?”, “Walgelijk, nog even dan zeker ook hondenvlees?”, en ga zo maar door. Wat je je kan afvragen is of bij het grote deel van de reageerders überhaupt bekend is dat paardenvlees massaal in snacks verwerkt wordt en dat Nederland de vier na grootste importeur van paardenvlees is. Het blijkt uit onderzoek dat de gemiddelde vleesetende burger jaarlijks onbewust gemiddeld 0,6 kilo paardenvlees verorberd. Schaafsma: “Vijftig jaar geleden aten we best heel veel paard. We hebben in Nederland een enorme explosie gehad van het eten van paarden toen deze dieren allemaal werden ingewisseld voor tractoren. In een betrekkelijk korte tijd is de cultuur zo omgeslagen dat we het eten van paardenvlees raar vinden.”
Lees hier het artikel over koe Janneke uit 2015:
Het is dus een feit dat Welcome to The Village weer een fikse prikkel heeft afgegeven met betrekking tot het bewust eten van vlees. Er wordt ruimte gecreëerd om na te denken over het onderwerp en je ongenoegen of genoegen te uiten. Het is aan de festivalganger zelf uiteindelijk om te bepalen wat er in de maag terecht komt. Wat wel opvalt is dat er veel gerefereerd wordt naar vegetarische en/of veganistische opties. De oplettende en ervaren Welcome to The Villager weet allang dat ook op dit vlak de organisatie zich inzet om deze doelgroep te voorzien in duurzame producten. Omdat je een rasechte vleeseter niet snel omvormt tot overtuigd vegetariër of veganist, en dat in principe ook niet het doel is van de organisatie, is het bewust worden van wat je eet een veel interessantere doelstelling.
Oké, er zijn dit weekend dus drie pony’s als worst, biefstuk en haas over de toonbank van festival restaurant Baaiduinen gegaan. Wat is de stand van zaken halverwege het festival? “De pony is de grootste hardloper in het restaurant tot nu toe”, vertelt Schaafsma. “Als er mensen zijn die er op tegen zijn, dan heb ik het idee dat ze de discussie in ieder geval niet aangaan. Ik heb wel een gesprek gehad met een jongen die zelf ook een pony wou kopen voor het vlees. Die vroeg me hoe dat werkte en dat heb ik uitgelegd hoe dat dan gaat. Maar verder tijdens het festival heb ik helemaal geen negatieve reacties gehad.”