,,Ik weet nog dat ik in de hangmat lag met mijn notitieblokje en begon met schrijven. Mijn relatie stond op het punt van uitgaan en ik wist dat ik met de aanstaande verandering in mijn leven iets kon doen. In eerste instantie wilde ik de aanwezige emoties toe laten en van me afschrijven. Al snel realiseerde ik me dat ik iets met de situatie meer kon doen in de vorm van muziek. Niet alleen voor mijzelf, maar ook voor anderen die in dezelfde situatie terechtkomen. Een soort van helpende hand bij het verwerken van liefdesverdriet.’’
In de serre van restaurant De Koperen Tuin zit Wiebe Kaspers aan een latte macchiato, breekt voorzichtig het zakje suiker open met wat gepriegel, strooit het over zijn koffiedrank en ziet het langzaam verdwijnen in de wolk van opgeklopte melk. Als de wolk van liefde. Het is symbolisch voor de periode waar de zanger, pianist en bandleider inzat, van de gelijknamige progressieve popgroep WIEBE. Onlangs is het derde studio-album Y (spreek uit als Why) uitgekomen, waarin Kaspers zijn verbroken relatie verwerkt.
Wanneer begon je voor het eerst na te denken om nieuwe muziek te maken, Wiebe?
Heb je veel gereisd om de inspiratie op te doen?
,,Ik ben twee keer naar het eiland Møn geweest, dat hoort bij Denemarken. Daarnaast heb ik ook in een stacaravan in Gaasterland gezeten. Vlakbij het Rijsterbos, aan de rand van het IJsselmeer. Daar heb ik ook het meeste geschreven. In de buurt van de camping waar ik zat, staat het paviljoen 't Mirnser Klif. Waar ik regelmatig heen ging als ik uit het bos kwam met nieuwe ideeën. Toevallig, want Møn staat ook bekend om zijn kliffen.’’
©
René Veldhuis
Wiebe Kaspers
Uit de geschiedenis weet ik dat de connectie tussen Denemarken en Friesland heel sterk is. Is dat ook de reden waarom je naar Denemarken bent gegaan?
,,Een paar jaar geleden was ik in Schotland. Ik probeerde in Engelstalige nummers, ook op het nieuwe album, een schots-accent te hebben. Het was aanvankelijk ook het plan om naar Schotland te gaan om te schrijven alleen kwam dit budget-technisch niet uit de verf. Omdat ik iets dichtbij huis zocht en ik hou van heuvelachtig landschap kwam al gauw Denemarken in het vizier. Er naartoe reizen was voordeliger en dus een betere optie. Enige minpuntje is dat levensonderhoud daar weer erg duur is’’, lacht Wiebe.
In totaal hebben jullie zes maanden in de The Grien Room studio in Leeuwarden gezeten, om met Nico Outhuijse Y op te nemen. Hoe was dit proces?
,,Het was aan de ene kant heel fijn, want Daan (drums) en Florian (bas) zijn fantastische muzikanten. Aan de andere kant is het bij ons altijd geven en nemen. We groeien alle drie elk jaar weer. Op het gebied van smaak loopt dat natuurlijk niet altijd parallel. Dat kwam ik wel tegen bij het maken van dit album. Het kan lastig zijn om een compromis te vinden in iets wat je aan het hart ligt. Anderzijds kan de smaak van iemand anders natuurlijk ook bijdragen tot een nog lekkerder gerecht.’’
©
René Veldhuis
Waar ben je tegenaan gelopen?
,,Ik ben nogal een ‘control freak’. Ik wilde bij dit album ervoor zorgen dat de melodielijnen in je hoofd blijven hangen. Op Delta, het vorige album, vond ik dat minder geslaagd. Daarom koos ik voor de tactiek van de band Snarky Puppy: als de melodie ’s avonds nog in je hoofd blijft hangen moet je het verder uitwerken. Dat vind ik heel een gevat gedachte. Ik heb dat ook geprobeerd bij de liedjes van Y.’’
©
René Veldhuis
Florian den Hollander (bas)
Maak je jezelf dan niet helemaal gek?
,,Ja, maar ik vind het ook weer heel erg leuk. Omdat je moet puzzelen en schrappen tot de stukjes op hun plek vallen.’’
Iets wat mij grijpt als ik naar het album luister is hoe ik de persoonlijke kant achter WIEBE meer kan horen op deze plaat dan eerdere albums. Je diepgewortelde gevoelens komen naar buiten. Woede, verdriet. Zeer directe gevoelens. Hoe was dit voor jou om eruit te gooien?
,,In het schrijven was het al heel moeilijk. In Swart op wyt, die ik vrij aan het begin schreef, zit de meeste woede. Het gaat over het wegvallen van een relatie waarin ik me afvraag wat de betekenis van de relatie voor de ander was. Herinneringen komen boven en het besef van moeten onthechten wordt sterker. Ik kon dit nummer maar niet afschrijven, omdat ik de vinger maar niet op de zere plek durfde te leggen. Toen het moment kwam dat ik de emotie de ruimte gaf en iets meer afstand nam, lukte het om het nummer af te schrijven. Ik zie dit als een stap in de verwerking. Iets wat mij persoonlijk veel heeft gebracht, en denk ook dat anderen hier veel aan kunnen hebben.’’
Hoe voelt dat? Je hele ongefilterde zelf zo in de muziek stoppen en dat openbaar maken.
,,Heel fijn. In de inleiding van het album heb ik opgeschreven dat het album twee jaar lang van en voor mij was voor de verwerking. Nu is het voor iedereen die het luistert en laat ik het los.’’
Ik kon niet direct alle songtekst een plek geven. Maar wat ik er wel uithaalde is dat je praat met de luisteraar over hele sterke emoties van rouw, terwijl veel nummers zo verheffend zijn. Waarom heb je gekozen om je emotie zo weer te geven?
,,Wat ik heel belangrijk vind is dat je leert van iets wat je meemaakt. Het gaat over de verwerking van liefdesverdriet. Een periode van rouw. Met Y geef ik een chronologie van punten hoe ik die verwerking heb beleefd. Ik wilde juist een perspectief geven en niet bij de pakken neer gaan zitten. Naarmate je verder in het album komt wordt dit steeds sterker. De eerste vier liedjes gaan over wanhoop, woede en vallen in zwart gat, de laatste over je steeds beter voelen en uiteindelijk eroverheen komen in het een-na-laatste nummer: No-man’s-land. In het laatste liedje, Let Me Love Again, vraagt de ik-persoon aan zijn ex om definitief niet meer bij elkaar terug te komen. Om alle hoop dat het ooit nog goed komt weg te nemen.’’
Is er een nummer van Y die specialer voor je is?
,,Dat weet ik niet zo goed. Ik denk dat het sterk afhangt van de situatie. Ik vind de laatste denk ik wel het speciaalste om dat deze ook het recentst is.’’
Wat mij heel erg opvalt is dat op Y maar één Fries nummer staat, Swart Op Wyt. Terwijl WIEBE bekendheid verwierf met een mix van Engels en Friestalige nummers. Waarom is hiervoor gekozen?
,,Je zoekt naar een identiteit en ik merk dat Fries als voertaal in de muziek niet die van mij is. Ik weet overigens ook niet of Engels dat wel is. Ik vind dat altijd wel lastig om te bepalen. Engels is in mijn ogen de algemene voertaal in de muziek. Ik denk dat het daarom ook minder karakter met zich meedraagt. Ik denk dat juist het karakter van het Fries mij daarin stoort. Waar ik van hou is het karakter van een tekst, niet de taal, en het karakter van de muziek. Ik merk in Friesland dat over het algemeen de mensen die naar Friestalige muziek luisteren, minder op hebben met het karakter van muziek. In de zin van muziek die wat moeilijker en dieper gelaagd is. Daarnaast denk ik ook dat de mensen die naar de zalen komen waar wij graag spelen, concertzalen, niet direct naar Friestalige muziek zouden luisteren.‘’
©
René Veldhuis
Daan Slagter (drums)
Op het album wordt samengewerkt met het Frysk Jeugd Orkest en strijkkwartet Regina Forte. Hoe is deze samenwerking tot stand gekomen?
,,Ik luisterde vroeger veel naar De Kast, zij hebben een live-cd waarop meerdere nummers het Frysk Jeugd Orkest meespeelt. Het was voor mij een soort droom om ooit eens hun erbij te vragen. Totdat zij ons een vroegen een concert samen te doen. Toen was het voor mij binnen handbereik om te vragen of zij voor het nieuwe album partijen wilden inspelen.’’
Het is al even geleden sinds het eerste album Nei Sa’n Dei dat in 2015 uitkwam. Voelt dat ook zo?
,,Zeker, toevallig speelden afgelopen weekend een nummer van het album sinds lange tijd.
We deelden alle drie de gedachte van: ‘goh dit was best wel leuk om te spelen’. Dan realiseer je dat het alweer bijna vijf jaar geleden is.’’
Laten we praten over het nummer Lacrimosa, met invloeden van mister Mozart himself. Het nummer begint groots, meeslepend. Ik heb het gevoel dat ik erin gezogen wordt, Je brengt de luisteraar ergens. Waar zijn we?
,,Niet zozeer op een plek, meer op een punt in de verwerking. Het mooie van Lacrimosa vind ik dat het gaat over een zin, namelijk: huil maar, het is goed. Ik vind het wel mooi wat je zegt in dat je wordt meegesleurd in het nummer. Dat is een interpretatie die jij legt bij het horen van het nummer, wat uiteindelijk ook mijn doel is. Het raken van de emotie en verbeelding. Die is voor iedereen anders.’’
Wat is jullie doel voor de komende tijd?
,,Uiteraard veel spelen. Daarnaast is het voor de band even ervaren waar we nu staan en welke kant we op willen. We zitten middenin dat proces. Tijdens het maken van Y hebben we elkaar veel beter leren kennen. We waren vaak drie kapiteins op een schip omdat we alle drie hoofd van de band waren. Dat schuurde soms.
Y gaat heel erg over mij. Ik schrijf de teksten en melodieën, die Daan en Florian vervolgens geweldig uitwerken. Wat voor mij erg lastig was is dat ik niet zelf knopen kon doorhakken. Daarom hebben we vrije recent besloten dat ik de kapitein ben. Dat is even wennen voor iedereen, maar gaat volgens mij heel goed.’’
Live zien? Komende week speelt de band twee keer in Leeuwarden. Op 13 november in de Stadskas waar de toegang gratis is en op 15 november in Neushoorn tijdens Liet.