De meeste samenwerkingen op Cross-linx worden eenmalig voor het festival aangegaan, maar niet die tussen Poliça en Stargaze. De twee werkten samen voor het album ‘Music For The Long Emergency’, dat vanavond integraal wordt uitgevoerd. In de basis zijn de liedjes van Poliça altijd vrij poppy en goed gevoed met emotie, die zangeres Channy Leaneagh behoorlijk innemend kan overbrengen. Op plaat, maar live nog veel meer zo blijkt. Al het gespeelde werk is kakelvers en dat maakt het aannemelijk dat de gebeurtenissen waarover Leaneagh zingt dat ook zijn. Zeker als wordt gelet op hoe intens ze meebeweegt op de muziek en haar teksten ook echt fysiek verwoordt.
Sinds 2011 zoekt de organisatie van Cross-linx naar bijzondere samenwerkingen tussen popartiesten en (indie)klassieke ensembles. Het resultaat leidt haast altijd tot bijzondere orkestrale bewerkingen van het bestaande materiaal. En alsof het al niet uitdagend genoeg is om dat in heel korte tijd op elkaar af te stemmen, krijgen de samenwerkende partijen de opdracht om onder curatorschap van een genodigde componist een geheel nieuw stuk te schrijven. Decor in Eindhoven van al deze muzikale bijzonderheden is traditiegetrouw het Muziekgebouw, dat tot in elke uithoek is gevuld met instrumenten en artiesten. 3voor12/Eindhoven zag de afgelopen jaren vele muzikale hoogtepunten van het jaar op Cross-linx en was er dan ook in 2018 weer bij om verslag te doen.
Poliça & Stargaze
Voornamelijk de strijkers van Stargaze accentueren het gevoel voor dramatiek van de zangeres bijzonder goed. De momenten dat ze niet in dienst van haar en de rest van de band spelen, leiden ze echter te vaak tot schel gekras. Het nodigt zeker uit om uit de comfortzone te komen, maar streelt niet altijd de oren. Maar die engelachtige stem dus, die wel. Heel de tijd. En dan is het onvermijdelijk dat je soms zou willen dat iedereen gewoon even stil is om met extra aandacht van die fabelachtige stem te kunnen genieten – hoe knap het ook is dat alles op het podium, van dubbele drums, een bassist, strijkers, blazers tot aan producer Ryan Olsen, zo ogenschijnlijk complementair is aan elkaar.
Maar goed, grenzen opzoeken is wat er moet gebeuren tijdens dit festival en dat lukt de twee heel goed. Vooral tegen het einde gaan alle registers open, wat resulteert in een geluid doorspekt met breakbeats waarover alles en iedereen heen speelt, tot aan de dwarsfluit toe. De fragiele stem van Leaneagh, die dan alleen nog maar mantra’s prevelt en flarden tekst inzingt, delft het onderspit en is nauwelijks nog te horen. Maar wat een kakofonie zeg, oef. Het leidt tot flink gejoel na afloop, wetende dat dit alleen live tot zijn recht komt en deze mensen erbij zijn geweest. Het is een fascinerend schouwspel, maar voor het naast me gehoorde “dan zet je twaalf mensen bij elkaar en dan doe je dit” valt ook wel iets te zeggen. (PM)
Alistair Sung
Misschien wel het leukste en meest avontuurlijke onderdeel van Cross-linx is Music Mining. Want bij een gebouw als Muziekgebouw Eindhoven, dat muziek ademt in al haar kieren en gaten, worden voor dit onderdeel ook echt al die kieren en gaten gebruikt. En zo kan het zijn dat we met een klein groepje van tien man door onze blauw behelmde ‘mijnwerkster’ naar een archiefruimte geleid worden onder het podium van de grote zaal. Daar nemen we plaats tussen de afgedankte printers en ordners om te luisteren naar de Australische cellist Alistair Sung. Hij is één van de zes artiesten die optreedt tijdens het Music Mining-programma, dat verder bestaat uit Wouter Dewit, Vonk, Temko en Brenda Feagre.
Sung speelt vanavond twee composities: hij opent met ‘Siant Arc’, van zijn door ziekte gevelde collega Daniel Wohl (die vanavond oorspronkelijk ook zijn opwachting zou maken bij het Music Mining-programma) en eindigt met het indringende ‘Industry’ van componist Michael Gordon. Een avontuurlijke opener in de krochten van het muziekgebouw, waarbij een klassiek instrument gecombineerd wordt met spannende elektronica. Alistair Sung zullen we vanavond overigens nog vaker tegenkomen als lid van Stargaze waarmee hij o.a. Poliça en This Is The Kit begeleidt. (TM)
Joep Beving & Maarten Vos & Cappella Amsterdam
Het was 2013 dat in dezelfde Kleine Zaal van het Muziekgebouw, op hetzelfde festival, Nils Frahm werd ontdekt. Als we vanavond diezelfde zaal inlopen en een podiumopstelling zien met twee soorten toetsen en een ‘beatmachine’ is een flashback onvermijdelijk. Joep Beving is in korte tijd – en in navolging van diezelfde Nils Frahm en soortgenoten als Ólafur Arnalds en noem ze allemaal maar op – uitgegroeid tot een van de nieuwe favorieten in de populaire muziekstroming neoklassiek. Het genre heeft in zijn oorsprong al de door Cross-linx zo beoogde brug geslagen tussen popmuziek en klassieke muziek, maar in de bijzondere live-uitvoering van vanavond worden er nog wat bruggen aan vastgeplakt. En wat pakt het allemaal goed uit zeg.
Geneveld in rook slaat Beving de eerste toetsen aan, volledig met zijn ogen gesloten. Het duurt niet lang of een deel van het publiek volgt hem daarin. En wat komen de noten, zo weelderig en met zoveel gevoel gespeeld, dan goed binnen. Het zeskoppige vocaal ensemble Cappella valt hem werkelijk prachtig bij. Het blijkt niet meer dan een ouverture te zijn als het tweede nummer begint en Vos zijn cello erbij pakt om in het derde nummer ook de ‘beatmachine’ flink te beroeren. Het apparaat zit vol met kabels die hij voortdurend omstekkert, terwijl hij aan diverse knoppen draait. Het oogt behoorlijk intuïtief en ingegeven door het spel van dat moment. Heel bijzonder waarbij iedere verandering in compositie helemaal raak is, tot het op en neer bewegen van een effectpedaal dat hij met zijn hand bedient om nog maar eens toon toe te voegen aan het toch al kleurrijke geheel.
Het pianospel van Beving oogt net zo organisch en wordt, net als de rest van het podium, oogstrelend belicht door de voor dit optreden ontworpen lichtinstallatie van Nick Verstand. Het licht verplaatst zich in locatie en kleur, afhankelijk van de emotie van de muziek en wie de boventoon voert in de uitvoering ervan. Indrukwekkend en even doorbijten voor wie last heeft van epilepsie als het spel van Beving en Vos bombastischer wordt en het licht daarin – flikkerend – volgt. Van neoklassiek naar ambient en trance, is de brug die hier nu geslagen wordt. En dat is geen brug te ver, al is het na afloop gehoorde “alright guys, that was something else”, wel helemaal spot on. Fenomenaal optreden met een geweldige symbiose in licht en geluid, waarvan het eigenlijk zonde is dat het na Cross-linx nooit meer te horen en zien zal zijn. (PM)
Intergalactic Lovers
“Dit optreden is het beste” concludeert Lara Chedraoui wanneer ze ‘Between The Lines’ aankondigt, het voorlaatste nummer van het optreden. En hoewel dat min of meer als grap bedoeld is moge het duidelijk zijn; aan valse bescheidenheid doet de frontvrouw van het Belgische Intergalactic Lovers niet. En waarom zou ze ook? Intergalactic Lovers is een van de strakst musicerende bands die we vanavond zien. Een band waarbij het spelplezier nadrukkelijk van het kleine podium van de tweede foyer spat bovendien. En Chedraoui is met haar charmante podiumpersoonlijkheid (denk aan een jonge Nena) de absolute blikvanger.
Qua act zijn ze vanavond echter wel een beetje de vreemde eend in de bijt. Want daar waar artiesten als Poliça, This Is The Kit en Hooverphonic — geheel volgens de Cross-linx filosofie — nadrukkelijk de samenwerking met andere artiesten opzoeken, zou dit optreden van Intergalactic Lovers net zo goed een reguliere clubshow kunnen zijn. En dat is toch een beetje een gemiste kans. Het maakt het optreden er echter niet minder om. Dit is genieten! (TM)
Hooverphonic & Residentie Orkest
Veruit het langste optreden van de avond is weggelegd voor dé headliner van Cross-linx 2018; Hooverphonic, dat het een-tweetje met het Residentie Orkest is aangegaan. Ze zitten ruim in de tijd en dus is er genoeg gelegenheid om alle elementen van de rijke invulling met meerdere vocalisten, een band en een orkest ook afzonderlijk te laten schitteren. Het Residentie Orkest mag daarmee beginnen door ‘Amalfi’ zonder band, maar mét alle leden van het orkest te vertalen naar een opzwepende symfonie. Zie die stokjes op en naar gaan en hoor het swingen. Ook de jongste zanger van Hooverphonic krijgt zijn moment en hij pakt dat gretig aan als hij ‘Vinegar & Salt’ een heel eigen vertaling geeft van de oorspronkelijke pianoversie. Zijn gitaarspel weerklinkt heerlijk in de DLL Grote Zaal net als zijn gelikte, zoetgevooisde stemgeluid. Het mag als vroeg hoogtepunt genoteerd worden, dan nog niet wetende dat nog zoveel moois volgt. Zoals ‘Hard To Be’ waarbij een van de twee zo getalenteerde zangeressen van Hooverphonic op de voorgrond treedt.
Het podium staat overvol bij dit optreden en bekeken van bovenaf is het bijna niet te geloven dat alles zo goed in elkaar valt. Er wordt voortdurend gespeeld met de cadans van de samenstelling, met afwisselend de piano en gitaar in de lead. Ook de vocalisten geven continu het stokje door. De 22-jarige ervaring van Hooverphonic betaalt zich uit in geroutineerdheid met het voortreffelijke Residentie Orkest dat naadloos volgt. Tot in de kleinste details wordt de band gevolgd, in tempo en in variatie. De nummers kunnen nog weleens wat braaf zijn en pit missen, maar vanavond niets van dat alles. Het dak blijft er natuurlijk wel netjes op zitten, maar voorzichtig wordt er al wat gedanst op ‘Salty Days’ en hit ‘Mad About You’, met een glansrol voor de strijkers en de man achter de lapsteel.
Absolute hoogtepunt van de avond is de tweeledige uitvoering van ‘Amalfi’, dat begonnen wordt door de band terwijl het orkest toekijkt. Even is er alle aandacht voor de fraaie tekst die zo prachtig gezongen wordt. Als eenmaal een couplet en het refrein zijn geweest valt het orkest bij om er een onvergetelijke uitvoering van te maken, waarbij de handen van pop en klassiek niet meer op één buik kunnen liggen dan ze nu doen. “We balanceren graag op de lijn tussen kunst en kitsch”, zei de frontman van de band, maar wat Hooverphonic & Het Residentie Orkest vanavond hebben laten zien is enkel en alleen kunst met een hoofdletter K. (PM)
Daniel Brandt & Eternal Something
“This is an experiment”, zegt de van Brandt Brauer Frick bekende Daniel Brandt op een gegeven moment. De nummers die vanavond de revue passeren zijn namelijk door Daniel Brandt & Eternal Sunshine — dat naast Daniel Brandt bestaat uit gitarist Pascal Bideau en schuiftrombonist Florian Juncker — pas drie keer gerepeteerd en worden tijdens Cross-linx voor het eerst live uitgevoerd. Het is de bedoeling dat deze songs op een binnenkort te verschijnen album komen. En pril als ze zijn hebben de nummers daardoor ook nog geen titels (al doen de setlists op het podium anders vermoeden).
De nummers bestaan uit sterk ritmische improvisaties waarbij vooral de ongewone bezetting opvalt. Een hoofdrol is weggelegd voor de schuiftrombonist Florian Juncker en het aan synths gekoppelde drumspel van Daniel Brandt zelf. Subtiel kwastwerk op een van de bekkens levert daardoor nog steeds de meest spacey geluidseffecten op. Het is jammer voor de mannen dat zo’n groot deel van het publiek na headliner Hooverphonic al huiswaarts gekeerd is. Want deze spannende improvisaties verdienen beslist meer publiek dan het handjevol mensen dat nu voor het podium in de tweede foyer staat. Desalniettemin eindigt deze editie van Cross-linx met het trio even avontuurlijk als het begonnen is. (TM)