Albumrecensie: Björn van der Doelen - Caballero Zonder Filter

Bruce Springsteen zal hij nooit worden, maar oud-voetballer onderscheidt zich met oprechte sound op krachtig album

Guido Segers ,

De regio staat bekend om allerlei vooruitstrevende zaken op het gebied van technologie en design. Vol moderniteit en gericht op de toekomst, maar er is ook plek voor nostalgie. Björn van der Doelen, bekend in Eindhoven van zijn tijd bij PSV, bracht pas zijn nieuwe plaat uit. De titel ‘Caballero Zonder Filter’ refereert aan een warm verleden van sigaretten zonder filter, een tijd van ouderwetse gezelligheid. Het is alweer de derde plaat van deze caballero, die tevens geheel zonder filter verhalen vertelt.

Het album vangt aan met de titeltrack, waarop Van der Doelen mijmert over dat eerder beschreven verleden. Hij vertelt hoe hij terugkeert naar de plek waar de familie al jaren op wintersport gaat. Er werd goed gezopen en gerookt en het was gewoon gezellig. Zonder filter vertelt de zanger over een verleden wat in hem voort is blijven leven, over de vakantie in Spanje waarbij zijn ouders hem een paar uur kwijt waren. Hoe hij het internaat van PSV in ging en zijn ouders miste. Dat hij hard moest werken, maar wel altijd met zijn moeder een stukje ging wandelen. Het lijken triviale herinneringen, opgewekt door die sigaret zonder filter, maar ze omvatten een gevoel dat Van der Doelen op deze plaat open en direct weet te vertalen.
 
Dat allemaal met muziek natuurlijk. Kalm en zoet gitaarspel begeleidt de intro, die heel veel zegt over wat voor verhalen je kunt verwachten. De tweede song heet ‘Moederke’ en gaat dan ook over mama Van der Doelen. Een langzaam voortvloeiend nummer met warme tonen. De Brabantse tongval zwelt later wat aan en is bijna geschikt om op in te haken. Op ‘D’anvers’ pakt de zanger even terug op een kabbelend gitaarloopje, waar hij ingetogen bij zingt. Tokkelende snaren en van die halen die blijven hangen in de lucht, als op een warme zomerdag.
 
Echt gas geven doet Van der Doelen niet op deze plaat, het zijn vooral kalmere ballades. Van snel spelen word je veel te moe, lijkt de les die hij van zijn voetbaltijd over heeft gehouden. Langzamer is ook het zwoele ‘Fartini Farese’, dat vertelt over liefde in de zuidelijke zon. Het is een lied dat overloopt van herinneringen, waar de gitaar een koele bries is en de drum wat meer body geeft. Naar het einde ontvouwt het nummer wat met een lome gitaarsolo en meerstemmige zang. De drum vult wat aan en zo zweeft het nummer langzaam weg. Dan start ‘M’n Lief’, wat bij uitstek het mooiste nummer van de plaat is. De vermoeide muziek vertelt het verhaal dat de schorre zang van Van der Doelen onder woorden brengt. Laat thuiskomen en een ogenblik vanaf de bedrand kijken naar je lief, een moment dat niet onder woorden te brengen lijkt. De kracht zit hem in de oprechtheid, het authentieke gevoel in de zang dat niet te faken is.
 
Op ‘Nieuwe Dag’ en ‘De Liefde Wordt Overschat’ mag er kennelijk weer wat blues langskomen. Het vuige geluid van ‘Nieuwe Dag’ is opbeurend en heeft ballen. Een lekker tempo jakkert voort en ook blazers komen aan bod. Het tweede nummer heeft een aanstekelijk bossanova loopje en bevat de plonkende snaren van een contrabas. Het beheerste geluid geeft ook ruimte om de instrumenten wat naar de voorgrond te laten komen, dus een solo met sax past er ook prima in. De tekst is wat cynisch en neemt een loopje met hetgeen de zanger om zich heen ziet. De dialectpop doet een beetje denken daarmee aan het Schotse Arab Strap. ‘Zeven Zonden’ is rauw, een bijna schreeuwende vocalist is te horen. Dit is het verhaal van jaloezie, van frustratie en onmacht. Ook dat vertolkt de band met zware drumslagen en een galmende gitaar, wat samen een onheilspellend gevoel neerzet.
 
Vergelijkingen met J.W. Roy en Gerard van Maasakkers blijven natuurlijk niet uit. De tweede heeft Van der Doelen zelfs geadviseerd over zijn teksten. Op dit album kiest de Witte Tornado voor een ingetogen sound, waar ‘Als De Wolven Janken’ van Allez Soldaat toch wat feestelijker was en zwaarder op country/americana leunt. ‘Vriend’ is dan weer zo’n nummer uitgevoerd met minimale middelen, waardoor juist de zang en tekst naar de voorgrond komen. Daarmee benut Björn van der Doelen de kracht van zijn ruwe stem en oprechte verhalen optimaal en biedt de band vooral omlijsting.
 
Op het slotsalvo ‘Och, War Ik Maar Bruce Springsteen’ mag de band echter nog even laten horen wat deze in huis heeft. Vriendin Ellen Jeurissen verzorgt hier de achtergrondvocalen, die een bijzonder contrast vormen met de bluesstem van Van Der Doelen. Het nummer laat veel vrijheid voor alle instrumenten om te janken en soleren. Ondertussen vertelt de zanger over zijn wens even goed te zijn als Bruce Springsteen. Helaas weet Van der Doelen precies hoe groot hij is en dat hij nu eenmaal geen Bruce Springsteen is, ondanks zijn slimme verwijzingen in de tekst. Dat neemt niet weg dat er wat ‘ruwe bolster, blanke pit’ in de muziek zit. Dit doet aan Springsteen denken, maar ook aan andere troubadours zonder blad voor de mond (denk aan Chuck Ragan, Frank Turner etc.). Björn van der Doelen heeft een eigen sound en dat is er een afkomstig van hier in Brabant.
 
Björn van der Doelen levert met Caballero Zonder Filter een prachtige plaat af, die misschien even wennen is. Het Brabantse dialect is namelijk niet meer zo cool en dat is jammer, want het heeft zijn eigen identiteit en warmte. Combineer dat met de eerlijke, oprechte verhalen die Van der Doelen vertelt en je hebt een prima combinatie. Als je niet weet hoe het is om Brabander te zijn, dan is dit een liederenboek om het in 10 stappen te leren kennen.

 ‘Caballero Zonder Filter’ is op 13 maart 2015 verschenen bij Bastaard Platen.