Dat we vorige week nóg meer aftelden naar het nieuwe jaar dan anders, staat vast. Maar hoe komt dat jaar er in muzikaal Den Haag eigenlijk uit te zien? Voor deze serie interviews nodigden we lokale bobo’s, artiesten, initiatiefnemers en nachtbrakers uit voor een digitaal Haags bakkie en een frisse blik op wat komen gaat. Voor muzikanten was 2020 natuurlijk ook een hel. Geen optredens meer dus waar moeten de inkomsten vandaan komen? Zeker omdat streams maar een beperkte waarde hebben. Cristian Rouwenhorst, Thomas van der Want en Pieter van Vliet praten ons bij.

Om maar te beginnen: Wat is jullie opgevallen op het muzikantenvlak het afgelopen jaar?

Cristian: “Op muzikaal vlak heb ik heel erg gezien dat artiesten die niet heel erg vaak bezig waren met live optreden, hier wel hun voordeel mee hebben gedaan. Het was best vruchtbare grond om op te poppen. Tegelijkertijd heb ik veel mensen zien worstelen. Voor artiesten die niet veel live bezig waren is dit misschien nog wel een ok jaar geweest.”

Pieter: “Waar merk je dat aan?”

Cristian: "Veel releases van veel nieuwe namen. Maar tegelijkertijd zie ik stagnering bij acts die hun EP of album juist uitgesteld hebben tot na de lockdown. Voor artiesten die niet optreden is dit minder relevant, die kunnen gewoon releasen."

Thomas: "Artiesten die minder op het live spelen zaten lijken zich ook minder gek te laten maken door de pandemie. Ik hoor daar zelf niet bij, want optreden is voor mij een groot deel van wat ik doe.

Tegelijkertijd sluit ik me aan bij wat Cristian zegt wat betreft de vruchtbare grond. Want je krijgt wel een beetje tijd cadeau, er zijn toch geen festivals waar je op moet inhaken."

In het geval van Niko uit zich dat in het album waaraan wordt geschreven en Pieter heeft een heel productief jaar gehad. Waren jullie zonder lockdown ook op dat zelfde punt geweest?

Pieter: “Ik probeer ieder jaar wel veel albums uit te brengen, hoewel het geen vereiste is om er structureel tien te maken. Ik merkte wel dat in maart en april 2020 de tijden echt anders werden. De hele agenda kon door de plee gespoeld worden en sommige shows worden nu nog steeds verplaatst of gecanceld. Dus er was wel meer tijd. Maar tegelijkertijd heb ik ook de knoop doorgehakt om aan een studie wiskunde te beginnen. Muziek is iets moois, maar ook een droom. Het is prima om die droom in stand te houden, maar ik heb niet het idee dat dit een eenmalig iets is, dus heb ik liever nog wat achter de hand.”

Thomas: “Denk je dat er meer vergelijkbare situaties gaan ontstaan in de toekomst?”

Pieter: “Ik neem het zekere voor het onzekere. Ik heb geen behoefte aan een thuisstudie, dus ik heb me gewoon echt ingeschreven. Maar het blijft een bizarre situatie. Ik leef nu al zo'n twaalf jaar van muziek en toeren. Dan is het wegvallen daarvan heel vreemd.”

Achtergrond

Voor muzikanten was 2020 een rotjaar. Nagenoeg alle shows werden gecanceld en het was maar de vraag wanneer er weer gespeeld kon worden. Van streams kan je als relatief kleine muzikant niet leven en het neemt een groot deel van de charmes van het live spelen weg. Thomas zag zijn start met Wodan Boys (inclusief EP-release in Het Magazijn en optreden op Sniester) in het water vallen en ook bij Niko was het voornamelijk aanmodderen (er komt wel een album aan en er wordt een maandelijkse podcast opgenomen). Van Cristian werd ook weinig vernomen, behalve de updates op het platform 54. Waarop lokale urban acts worden uitgelicht. Pieter releasete dit jaar tien (!) albums met verschillende aliassen, maar ook voor hem was de mogelijkheid om de muziek live te laten horen minimaal.

Met wie spreek ik?

Even Zoomen met...

Cristian Rouwenhorst – AKA. Jack Faded. Rapper en beheerder van het urban platform 54.
Pieter van Vliet – Man met ontelbare alter ego's onder wie: Frederique Masquet, Hank Warthon en Port Of Call
Thomas van der Want – Gitarist bij Niko, frontman van Wodan Boys (wiens debuutoptreden in Den Haag en EP release een van de eerste slachtoffers van de lockdown was)

©

Op digitaal gebied is er natuurlijk wel het een en ander veranderd. Hebben jullie gebruik gemaakt van nieuwe ontwikkelingen als streaming en dergelijke?

Pieter: “Ik heb me daar niet aan gewaagd.”

Thomas: “Ik ook niet.”

Cristian: “Ik heb daar ook niks mee gedaan. Ik heb veel nagedacht vooral over de koers die ik op wil gaan. Ik heb aan het begin van het jaar twee singles gereleaset als opmaat naar een album dat er nooit is gekomen. Ik heb helemaal geen haast om iets te droppen of te doen. Ik heb me een beetje op de achtergrond gehouden en met 54 andere artiesten de spotlight te geven. Er is ook wel een overload aan online initiatieven, na de eerste livestream had ik geen zin meer in een tweede of derde stream. Het gaat ook niet per se om de cijfers, maar er gaat zoveel moeite in iets dat weinig mensen zien.”

Pieter: “Ik merkte wel dat ik onwijs gedesillusioneerd werd van Spotify. Als medium dan. Je merkt dat muzikanten er zelf heel weinig aan hebben. Zeker in tijden als deze, waarin je het niet kunt hebben van andere inkomsten, merk je dat de online infrastructuur totaal niet gemaakt is voor de muzikant. Alleen voor de consument.”

Thomas: “Ik sluit me daar helemaal bij aan. Het kan zijn dat het door de huidige situatie komt dat de discussie zo oplaait. Daarnaast ben ik ook niet optimaal ingelezen. Maar het verdienmodel aan de online kant moet eigenlijk herzien worden. Spotify werkt voor Spotify en niet voor de artiest. Tuurlijk word je er vindingrijk van, je vindt wel manieren om de gaten een beetje te dichten. Maar dat is niet ideaal.”

Hoe hebben jullie dan de huur betaald in het afgelopen jaar?

Pieter: “Ik vind dat wel een heel persoonlijke vraag, haha. Ik heb de afgelopen tijd veel gewerkt als editor en masteraar bij podcasts.”

Thomas: “Welke podcasts dan?”

Pieter: “Ehm, eentje ging over feminisme en moederschap.”

Thomas: “Nice, die heb ik gehoord.”

Pieter: “Echt?”

Thomas: “Nee grapje, haha.”

Pieter: “Maar ik heb wel nog wat doorlopende geluidstechnische jobs gehad. In de zomer heb ik zelfs nog wat concerten kunnen doen. De zomer voelt sowieso als een heel rare tijd.”

Thomas: “Het leek toen heel even alsof Corona weg was. Ik heb toen ook op een volle Grote Markt bier gedronken.”

Cristian: “Ja, het leek echt alsof het niet bestond. De horeca deed zijn best om alle regels aan te houden. Maar we kunnen er niet omheen dat we een gezellige zomer gehad hebben waarin we het niet altijd al te nauw namen met de maatregelen”

"Zeker in tijden als deze, waarin je het niet kunt hebben van andere inkomsten, merk je dat de online infrastructuur totaal niet gemaakt is voor de muzikant. Alleen voor de consument."

Pieter van Vliet
©

Hoe zien jullie de periode waarin alles weer kan voor je, op muzikaal gebied?

Cristian: “Ik vraag dat me echt af. De horeca, theaters en popzalen hebben het allemaal ontzettend zwaar en wij weten ook niet wanneer het allemaal weer kan. We hopen natuurlijk 2021 en dan het liefst al voor de zomer. Maar we kunnen dat onmogelijk weten. Ik ben ook benieuwd hoe dat er uit gaat zien, ik sluit niet uit dat een aantal kleinere zalen en initiatieven gewoon verdwijnen. Daarnaast is de online wereld ook in een stroomversnelling gekomen en is iedereen keihard aan het strijden om likes en dergelijke. Ik vraag me af wat voor invloed dat gaat hebben.”

Pieter: “Ik maak me daar ook zorgen over. Muziek was voor corona al heel erg afhankelijk van mensen met tijdelijke contracten of zzp'ers. Nu is iedereen eruit gejonast. Ik denk dat de kwetsbaarheid van de muziekscene nu een probleem voor de toekomst is. Ik vraag me af of bedrijven het nog aan gaan durven om mensen voor langere termijn of op vaste basis aan te nemen.”

Cristian: “Ja, de scene is zo lek als een mandje.”

Pieter: “Het staat ook niet hoog op de prioriteitenlijst van de overheid. Ik denk dat die kwetsbare samenstelling ook zal blijven en dat bij het minste of geringste iedereen zijn handen er weer aftrekt.”

Thomas: “Misschien ben ik nu te optimistisch, maar misschien gaan muzikanten zich door de crisis juist meer verenigen. Zzp'ers zijn op geen enkele manier beschermd, misschien dat er dan op een ouderwetse manier een gilde wordt gevormd om ook de zwakkere partijen te beschermen.”

Pieter: “De reden waardoor dit probleem is ontstaan is nog niet opgelost. Daarnaast zie ik op verschillende plekken dat vast personeel er steeds vaker uitgaat en dat er nog meer op tijdelijke krachten wordt geleund.”

Cristian: “In heel Nederland is de cultuurlobby ontzettend zwak gebleken. De kleine lobby wordt vooral geleid door mensen die daarnaast nog belangen hebben. Er gaat zo veel geld om in de muziek. Het is misschien een luxe dat we, in normale tijden, ieder weekend honderd festivals hebben. Maar er gaat ook zo veel geld in om. Daar blijkt het belang alleen uit, we moeten een betere lobby hebben. Al beginnen we klein met iets lokaals, als er maar een vorm van vereniging komt, dat we de volgende keer niet zo hard getroffen worden.”

“Het is eerder regel dan uitzondering dat je voor honderd euro moet komen opdraven, waarmee de kosten amper gedekt worden. "

Thomas van der Want

Thomas stipt aan dat het verdienmodel voor muzikanten ook een beetje te wensen overlaat. 

Thomas: “De discussie speelt al een tijdje, maar krijgt niet echt voeten aan de grond. Je speelt vaak voor minimale gage. Het is eerder regel dan uitzondering dat je voor honderd euro moet komen opdraven, waarmee de kosten amper gedekt worden. Ik hoop dat na de pandemie die discussie misschien wat oplaait. Dat het niet meer zo vanzelfsprekend wordt dat elk concert maar gratis is.”

Pieter: “Denk je dat het beeld dat dit normaal is zo gekweekt wordt? Een instantie als De Popronde werkt met dit soort gages. Daardoor wordt dit ook normaal gevonden.”

Thomas: “Dat is precies wat ik bedoel. Er is een normaal gecreëerd en eigenlijk moeten we naar een nieuw normaal. Als dit kloppend wordt gemaakt kan een muzikant een periode zonder werk makkelijker overbruggen.”

Cristian: “Aan de andere kant ga ik als de pandemie voorbij is de eerste de beste boeking aannemen, haha.”

Pieter: “Maar laten we eerlijk zijn, een gesubsidieerd poppodium gaat tegenwoordig ook hun doel voorbij. Ze betalen grof geld voor een buitenlandse act terwijl het lokale voorprogramma wordt afgescheept met honderdvijftig euro. Dat is superscheef.”

Maar dat is toch ergens ook logisch? Een buitenlandse act komt minder vaak en minder gemakkelijk naar Nederland terwijl een lokale act in principe ieder weekend wel te zien zou kunnen zijn. De exclusiviteit maakt het dan toch duurder? 

Pieter: “In Nederland worden instituten flink gesubsidieerd. In Canada worden artiesten eerder gesubsidieerd. Dat zou een verschil kunnen maken en tegelijk ook stimuleren om misschien zelfs buiten de landsgrenzen te kijken. Dat moeten we sowieso normaal gaan vinden want Europa is crazy klein.”

Cristian: “Popradar biedt toch zo'n subsidie aan?”

Pieter: “Het bestaat zeker wel en ik heb er ook gebruik van gemaakt. Maar je vindt dit soort dingen vooral als je ernaar op zoek gaat. Terwijl het gewoon beschikbaar is.”

Thomas: “In de theaterwereld geldt de fair practice code heel erg. Daar wordt ook niet alleen de kweekvijver maar ook iedereen die erin zit gesubsidieerd. Dit zou een mooi moment zijn om dat ook in de muziek door te voeren.”

Cristian: “Het probleem is dat de theaterwereld wat moeilijker te betreden is. Iedereen met een microfoon en distrokid kan tegenwoordig muziek uploaden. Maar niet iedereen moet gesubsidieerd worden. Tegelijkertijd snap ik ook dat iemand die net speelt en voor een barkie ergens kan optreden dat ook doet.”

Pieter: “Ja precies.”

Cristian: “Volgens mij hebben fotografen ook een zekere code, waarin ze zeggen dat je niet voor een habbekrats ergens een klus kunt aannemen omdat je dan de markt verziekt.”

Pieter: “Je kan ook niet de schuld bij je medemuzikanten leggen, maar juist bij de venue het probleem aankaarten. Als jij de gene bent die gesubsidieerd het aanbod creëert kan je de fair practice code gewoon gebruiken, toch?”

Thomas: “Misschien dat nu door de pandemie meerdere stappen tegelijk genomen kunnen worden. Dat de situatie niet meer hetzelfde blijft omdat het altijd als zo geweest is.”

© 3voor12 Den Haag

Concluderend, wat nemen jullie mee naar 2021?

Thomas: “Ik heb geleerd dat muziek maken een heel groot onderdeel is van mijn leven. Dat ik het oprecht heel erg mis. Ik heb heel veel zin om dat weer met Niko en Wodan Boys te gaan doen.”

Pieter: “Ik heb weer muziek leren maken voor mijzelf. Ik vind het ook gewoon heel leuk. Tuurlijk is publiek leuk om te hebben, maar dat is me minder gaan interesseren. Als ik wat zing vervliegt het direct, dat vind ik mooi. Ik word best blij van het idee dat het niet echt uitmaakt of ik op een podium of onder de douche zing. Daarnaast heeft de lockdown ook wat mooie dingen gebracht. Ik skateboard heel veel en in de lockdown was de straat opeens leeg.”

Cristian: “Ik ga gelijk als het kan een datum prikken om weer een event te doen. Daar ga ik een heel grote artiest voor een barkie proberen te boeken. Ik heb ook heel veel geleerd. Ik ben dingen opnieuw gaan waardeeren en heb dingen in perspectief leren zetten. Ik ben bijvoorbeeld gestopt met drinken. Ik hou wel een beetje van de abusive boyfriend die corona is. Maar als het weer kan wil ik ook weer knallen.”