Narciss trapt op de rem: ‘Ik wil van de hype-trein af’ Narciss trapt op de rem: ‘Ik wil van de hype-trein af’

Hangt daar nou een traantje in de ooghoek bij Narciss? Jazeker. Ook anderhalve maand na Amsterdam Dance Event wordt de Duitse dj en producer alweer helemaal emo als-ie terugdenkt aan het gestoorde plan dat daar werkelijkheid werd. De heerlijk geeky titel: Battle Royale! Narciss zou op een ADE-feest van organisator Intercell tien uur lang b2b gaan draaien met verschillende gasten. Wie? Hen had geen flauw idee, het moest een grote verrassing blijven tot het allerlaatste moment. Zoiets kan natuurlijk totaal in de mist lopen: hoe bereid je je ook voor als je niet weet wat voor muziek je collega’s in petto hebben? Hoe bouw je de avond op? Hoe anticipeer je op andermans platen?

Maar….

Het bleek een geweldig feest. Vonden wij ook: de b2b-set met Bradley Zero was de nummer 1 van onze ADE top 25, en Narciss zelf vond dit het allerfijnste feest in het sleuteljaar van hun carrière. ‘Ik keek laatst de beelden terug, en zag een schittering in mijn ogen die ik volgens mij nog nóóit heb gezien. Eerlijk gezegd: als dj heb ik lang met het imposter syndrome geworsteld. Dit feest was de eerste keer dat ik aan mezelf bewees: ik ben eigenlijk best goed, dj’en is misschien wel waarvoor ik op deze aarde ben, dit is mijn roeping in het leven.’ Een giechel. ‘Hoe douchey dat misschien ook klinkt!’

Er zijn wel een paar redenen te bedenken waarom Narciss er zo van heeft genoten. Reden nummer één: ‘Ter voorbereiding voor deze gig heb ik mijn hele muziekbibliotheek opnieuw opgebouwd. Ik moest zoveel genres, stemmingen en energielevels binnen handbereik hebben dat ik moest leren werken met smart playlists, ik moest alles opnieuw sorteren binnen Rekordbox. Ken je die serie van Resident Advisor, The Art of DJing? Ik heb al die artikelen gelezen op zoek naar dj’s die op een vergelijkbare manier werken. Ik ben begonnen met het taggen van alle tracks. Verschrikkelijk werk, na een maand heb ik de handdoek in de ring gegooid omdat het gewoon te veel was. Dus heb ik nu een nieuw systeem dat ik “the stove” noem. Ik heb mapjes met verschillende genres. Techno, italo house, italo disco, garage, balaeric, tech house, drum ’n bass, noem maar op. Daarbinnen is alles gesorteerd op energieniveau. Op welk punt in een set of nacht zou ik dit draaien? Mijn fornuis thuis gaat van 1 tot 6, de mapjes gaan van energieniveau 1 tot 7. Als een grapje, een knipoog naar de versterker in Spinal Tap die tot 11 gaat. Dus 7, dat zijn de deep fried fucking tracks die je nóóit zou draaien, waar de energie door het dak gaat. Daarnaast heb ik subcategorieën gemaakt die niet in het fornuis-systeem passen, maar wel belangrijk zijn: is het een tool, of zit er een grote breakdown in? Heeft het een piano? Een opgeknipte vocal sample? En ritmisch: zit er een bouncy swing in of is het heel recht? Zit er een soort Latijns-Amerikaans rumba-ritme in? Door al die elementen te combineren, krijg je een oneindige hoeveelheid aan theoretische playlists die je heel simpel door Rekordbox kunt laten samenstellen. Door al dat voorbereidingswerk was het niet eens zwaar of moeilijk om tien uur lang te draaien.’

Reden twee: ‘Het was het bewijs dat mensen nog altijd hongerig zijn naar nieuwe ervaringen. Het Intercell-publiek gaat normaliter niet zo lekker op dit type muziek, dit was waarschijnlijk hun “traagste” feest van het jaar. Maar housemuziek ís niet dood, als je de nieuwe generatie tijd geeft om eraan te wennen, dan hebben ze er zin in.’ Daarmee samenhangend: ‘Er waren wel momenten dat mensen helemaal gek werden, hun handen in de lucht gooiden en op en neer sprongen, maar het gíng niet om die gigantische momenten of enorme drops. Het ging om de opbouw.’

Oh ja, reden drie: de ontvangst van Die Ene Plaat. Je weet wel, ‘Chappell’ van Barnt, een krankzinnige sloopkogel met een hele atypische, knetterende break. Alsof je je vinger in een stopcontact steekt en daar vervolgens een technokick onder plaatst. ‘Deze FUCKING track!’, giechelt Narciss. ‘Tien jaar geleden was dit gewoon een van de tracks van het jaar, wat mij betreft heeft de breakdown de energie van een hardcore-moshpit. Maar veel mensen vinden hem tegenwoordig heel verwarrend, het past qua sound ook totaal niet bij het type muziek dat nu populair is. Ik heb er in het afgelopen jaar een obsessie voor ontwikkeld: hoe kan ik zorgen dat ik dit weer laat werken? Nou, dat ging vaak mis, ik heb er meer dan eens dansvloeren mee leeggedraaid. Vervolgens ben ik het een tijdje als straf gaan inzetten wanneer ik draaide voor een slecht publiek, publiek waar ik niet mee kan viben. Niks lukt, alles slaat dood…? Dán draaide ik ‘Chappell’. Maar tijdens Battle Royale?! De zaal ging helemaal uit z’n plaat, die track was het grote hoogtepunt. Ik moest huilen. Echt! Toen besefte ik: deze plaat moet je niet gebruiken om een slecht publiek te straffen, maar om het allerbeste publiek te belonen. “God, dankjewel!” Het voelde alsof ik eindelijk de berg wist te beklimmen die ik al een jaar probeerde te trotseren. Dat moment staat in mijn hoofd gegrift, ik zal het nooit meer vergeten. Het voelde als de eerste keer dat ik dacht: misschien gaat dit echt goed komen, mensen vinden dit leuk. Ik moest gewoon een heel andere en betere dj worden.’

Want je moet begrijpen: dit is een plaat die tot een halfjaar geleden ook niet bepaald in een set van Narciss had gepast. Narciss had zich namelijk in de periode vanaf 2020 laten meesleuren de golf van razendsnelle en euforische trance en techno. Hen deed in 2022 een vrij virale Boiler Room, dropte releases met DJ Heartstring en MRD, en met Marlon Hoffstadt’s bestie Malugi. Een belachelijk groot succes! ‘Maar ik vroeg me steeds vaker af: waar ben ik mee bezig!? Het was niet dat ik depressief was, maar ik voelde een diepe ontevredenheid over alles wat er gebeurde. De muziek die ik draaide deed niets meer voor me. Het voelde alsof ik op de automatische piloot bezig was.’

En toen was daar een gig in Italië, dit voorjaar. ‘Een magische ervaring. Ik wilde een heel speciale set draaien. Een set die bijna volledig een italo-vibe heeft, Ibiza-achtig. Dat ging heel goed, en het veranderde alles. Het was het moment dat er iets in mijn hoofd klikte. Het voelde alsof ik daarvoor elke dj-set een masker opzette, ik dreigde te veranderen in een karikatuur. En nu was ik gewoon mezelf achter de draaitafels! Vanaf dat moment dacht ik: ik buig niet meer, ik breek niet meer voor wat anderen verwachten en draai alleen nog de muziek waar ik van hou. Als dat betekent dat ik een kleinere fanbase overhou? Als dat betekent dat ik van de hype-trein stap, of zelfs uit de scene val? Dan zij het zo. Er kan veel fout gaan wanneer je je sound verandert, het is genoeg bands overkomen. Maar voor mij was het echt: ik neem al die risico’s als ik daardoor de muziek kan draaien waar ik van houd. Ik bedacht me de ergste scenario’s: als alles misgaat, kan ik altijd nog terug naar een baan bij Urban Outfitters. Want ik zou dat eerlijk gezegd nog liever doen dan doorgaan met iets wat niet meer bij me past.’

En even voor de duidelijkheid: het is niet dat Narciss nooit van die trancey techno-muziek heeft gehouden, hè? ‘Wat mij er ooit in aantrok, was de rebellie van die muziek. Hoe absurd dat nu ook klinkt. Er was een korte periode dat die muziek heel erg anti commerciële techno voelde: we hadden het jarenlang moeten doen met zware, serieuze muziek, dit voelde als een schreeuw om vrijheid. Muziek die snel was, vrolijk, melodieus. Een tegenreactie, net als de happy hardcore-beweging ooit was. Veel trance uit de jaren negentig was echt quirky en experimenteel. Maar ironisch genoeg is precies deze tegenbeweging heel populair geworden, en daardoor platgeslagen. Het verloor zijn eigenaardigheid.’

Je kunt besluiten het stuur om te gooien… leuk en aardig, maar Narciss had een hele zomer vol festivalboekingen staan. Wildeburg, Lowlands, festivals door heel Europa en Amerika. En die mensen voor hun lieve snoetje verwachtten het type muziek dat Narciss helemaal niet meer wilde draaien. ‘De beslissing zelf? Die was verrassend makkelijk. Ik weiger ongelukkig te zijn door wat ik draai. Ik wil nooit een dj zijn die muziek speelt waar hij niet van houdt, met een nepglimlach voor het publiek. Maar het is nog een hele klus om de publieke perceptie te veranderen, mensen moeten me leren accepteren als een dj die niet alleen maar harde, hype-muziek draait.’ Om die reden werkt Narciss nu aan wat je oneerbiedig een rebranding zou kunnen noemen, en organiseerde hen op Amsterdam Dance Event een panelgesprek over hetzelfde onderwerp. ‘We werken er nog steeds hard aan. Ik heb dit jaar echt mooie ervaringen gehad, maar ook moeilijke. Sommige optredens met de nieuwe sound leverden bijvoorbeeld boze Instagramberichten op. Na een set in Bordeaux stuurde iemand me dat ik “een totale nul” was en “geen respect had voor het publiek”…. Dat is me echt bijgebleven. Maar ja, dit is het bed dat ik zelf heb opgemaakt, dus nu moet ik erin liggen. Daarom betekende dat moment bij Battle Royale zo veel voor me. Het is een sprankje hoop.’

Want het is en blijft zenuwslopend om te draaien na een dj die 90 minuten lang euforische bangers laat horen, en meteen het tempo omlaag te schroeven. Grinnikend: ‘Ik denk dat ik nu een van de beste dj’s in Europa ben in het overnemen na iemand die veel sneller draait. Ik heb dat zo vaak moeten doen: van een dj die op 147 BPM zit naar mijn set op 136 BPM. Het tempo verlagen en tóch de energie vasthouden, dat is echt een vaardigheid geworden.’

Hoe-ie dat doet? ‘Ik misleid mensen! Je moet echt met een heel, heel, héél hoge energie beginnen, zodat mensen een beetje verblind raken. Ze denken dat je diezelfde stevige energie brengt, maar eigenlijk vertraag ik juist behoorlijk. En dan doe ik iets dat níét intuïtief klinkt, maar toch werkt: over de loop van de set bouw ik de energie juist steeds verder af en ga meer richting platen die bijvoorbeeld disco zijn. Als je het heel subtiel doet, stukje bij beetje, dan merkt het publiek dat bijna niet. Zodra ik qua energie op het normale startpunt van een set zit, bouw ik weer op. Maar het is moeilijk hoor, het vereist chirurgische precisie. Als je in een keer de energie te veel terugbrengt, merk je meteen een dip in de ruimte.’

Daarom heeft Narciss zo’n zin in de gig op Herfstdrift dit weekend: voor hen staat de Amsterdamse tweeling Doppelgang. ‘Wist je dat we supergoed bevriend zijn? We hebben dezelfde missie: we willen de dagen van queer balearic house terugbrengen.’ Het is het type muziek waar Narciss in een ver verleden smoorverliefd op werd, toen hen steeds dieper ging graven. ‘Ik ben opgegroeid in Berlijn, en begon rond 2010 a 2012 met uitgaan. Labels als Innervisions hadden de wereld in hun greep, Tale of Us waren de nieuwe goden.’ Weer die aanstekelijke giechel. ‘Dat klinkt een beetje trashy, hè? “Yo, de muziek die me heeft gevormd, is de ketaminehouse uit 2012.” Maar ja, die muziek opende mijn ogen. Vanuit daar ging ik verder graven naar muziek uit de jaren negentig, naar de tweede Summer of Love en de queer feesten die ooit de geboorte van de clubcultuur betekenden.’

De muziek vond Narciss geweldig, maar de clubcultuur in die tijd? ‘Eerlijk gezegd voelde ik me er niet echt in thuis. Ik ben mijn hele leven een raar buitenbeentje geweest, ook toen. Ik dácht dat het een scene vol weirdo’s was, maar voelde me opnieuw buitengesloten. Vooral in Berlijn, jezus. Ik gebruikte geen drugs, was behoorlijk introvert, vrij angstig, ik was gek op anime en computerspelletjes. Ik was echt een nerd! En dacht dat ik me anders moest voordoen dan ik was. Dat was op lange termijn niet echt goed voor mijn mentale gezondheid. Rond 2020 stortte ik helemaal in en besefte dat ik al tien jaar een leven leidde dat niet echt míjn leven was. Met die snellere trancemuziek voelde het vervolgens alsof we een punky outsiders-niche hadden gevonden. Maar later realiseerde ik me dat ik zelfs dáár nog een buitenstaander was, ik was ook net uit de kast gekomen als non-binair en was die vreemde, anime-kijkende queer persoon tussen allemaal cis-heteromannen. Om eerlijk te zijn denk ik dat ik pas dit jaar míjn mensen heb gevonden. Want dat is het gekke: er zit ongelooflijk veel potentie in de nacht: om je seksualiteit, je queerness en je identiteit te verkennen. Maar er is ook een enorm risico om verstrikt te raken in leugens. Je moet heel voorzichtig zijn met de mensen met wie je omgaat.’

Neem Berghain, dat ooit begon als expliciete gayclub, maar het deurbeleid dat die community moest beschermen, doet nu het tegenovergestelde. ‘Ik noem Berghain altijd Frankenstein’s monster. Het begon met goede bedoelingen, maar is een gruwelijk karikatuur van zichzelf geworden. De hype rond die coole exclusieve club – waar zelfs Kirsten Dunst over praatte! – zorgde ervoor dat ook klootzakken naar binnen wilden. Berghain's deurbeleid heeft vervolgens z'n focus verloren, helaas. Het is echt deprimerend. Maar goed, Berlijn was ooit het Mecca van de techno, nu is dat tijdperk echt voorbij. Door de gentrificatie is er hier al bijna geen technoscene meer over. Waarschijnlijk zitten we straks tabula rasa over en moeten we alles herbouwen. Laten we eens zien hoe de stad er over twee jaar bij ligt.’ Een minzaam lachje. ‘Als mijn dj-carrière flopt, begin ik misschien wel een club!’

Om die reden is Narciss razend enthousiast over de Amsterdamse Club RAUM, waar hen in december op de weekender draait. ‘Ik weet nog dat ik de aankondiging zag dat ze een club gingen openen, en dacht: “Holy shit, dit is een gamechanger.” Een club voor en door queer mensen, dat is ongekend op zo’n grote schaal. Het gebeurt niet vaak dat een queer gerunde club wordt erkend als een van de beste clubs ter wereld in de Resident Advisor-hoek. Het gebeurt nog heel vaak dat ik ergens moet draaien en denk: “Oké, ik ben hier letterlijk de enige queer persoon in de zaal.” Maar het begint eindelijk te veranderen, ik draai nu voor het eerst voor de mensen voor wie ik altijd al wilde draaien. Klinkt dat pretentieus?’ Nou ja, vooral verdrietig. ‘Ja, misschien is dat wel zo. Ik denk dat ik pas het afgelopen jaar echt ben gaan begrijpen wie ik eigenlijk ben.’

Narciss draait aanstaande zaterdag op Herfstdrift in Nijmegen en Ohm festival in Delft, en zondag 15 december op de weekender in Club RAUM in Amsterdam.