In de nineties werd Slowdive van alle kanten in de steek gelaten. De Britse pers boorde ze finaal de grond in, ten gunste van lucratievere grunge- en Britpop-acts. Bijna twintig jaar was de shoegazeband lamgelegd. Nu staan ze alweer tien jaar fier overeind, en hun nieuwste plaat Everything Is Alive is hun prachtigste tot nu toe. Zangeres/gitariste Rachel Goswell (52) en gitarist Christian Savill (52) blikken terug op hun roerige muziekreis. ‘Dingen kunnen nu nog even verwarrend zijn als toen we twintig waren.’

Deze zomer stond Slowdive voor het eerst op het Britse festival Glastonbury. Het is haast niet te geloven: Slowdive is toch een van de belangrijkste shoegaze-bands aller tijden? (Aldus iemand die pas vier jaar na hun toenmalige break in 1995 is geboren.) Waarom speelden ze dan niet eerder op een van de belangrijkste festivals van eigen bodem? ‘Als ik het me goed herinner, hebben we in de jaren negentig maar op één festival gespeeld. Eentje in België. Oh ja, en er was er nog eentje in Slough…’, vertelt zangeres/gitarist Rachel Goswell, alsof het verder geen big deal is. ‘Tsja, verder vroegen ze ons gewoon niet!’ 

In 1991 werd hun debuutalbum nog de hemel in geprezen door de vaderlandse muziekpers, maar nog geen drie jaar later werd de uit Reading afkomstige band opeens als een soort rotte appel uit de mand gepakt. Grunge en Britpop stonden in een goed blaadje, shoegaze was opeens niet ‘cool’ genoeg meer en tweede album Souvlaki kreeg vernietigende recensies. 

Maar wat kunnen we nu concluderen: Slowdive was zijn tijd vooruit. ‘Inter-generationeel’, zo noemt Goswell het publiek dat bij Glastonbury voor hun neus verscheen. ‘Toen we die vorige platen maakten, waren we een stelletje ontevreden twintigers. Als volwassenen zijn we nog steeds behoorlijk disfunctioneel’, lacht ze. ‘We zijn niet meer te redden!’, grapt gitarist Christian Savill. ‘We zijn een band met zeer verwarde mensen. Gelukkig voor ons lijkt de jeugd zich daarmee juist te verbinden.’

Want echt waar: anno 2023 is het ontzettend makkelijk om in een shoegaze-fuik te vallen binnen het TikTok-algoritme. Ah, kijk daar, een mega-melancholische edit van een scène uit Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Daaronder een schitterend Slowdive-liedje uit 1994, van dat verketterde Souvlaki nota bene. ‘OMG I love Slowdive!’, schrijven fans in de comments. In de beschrijving staat in kleine lettertjes #slowdive: een hashtag met 154,7 miljoen views! En #shoegaze? Die heeft er maar liefst 501,8 miljoen! 

We mogen shoegaze weer zien opleven: het geluid heeft de afgelopen twee decennia een hele nieuwe generatie aan bands beïnvloed, van de dreampop van Beach House tot de country-gaze van Wednesday tot aan het mooiste liedje dat The 1975 ooit schreef. Ook Slowdive zelf is nu populairder dan ooit. En die nieuwe plaat Everything Is Alive? Die is misschien wel de allermooiste die ze in heel hun carrière hebben gemaakt. 

Ups en downs van de nineties

De jaren negentig, hoe waren die eigenlijk? ‘Heb je die idiote kapsels gezien die we toen hadden?!’, vraagt Savill grijnzend. ‘Het waren echt briljante tijden.’ De twee lichten totaal op. ‘Van het spelen in Reading tot het touring door Amerika… elk moment was even verbluffend. En alles gebeurde slechts in een tijdsbestek van maanden.’ 

‘Het tekenen bij Creation Records voelde als een droom. Dat was ons favoriete label. My Bloody Valentine en The Jesus and Mary Chain stonden daar ook op!’, vult Goswell aan. ‘Het opnemen van de “Alison”-video was ook geweldig. We gebruikten bijna heel het videobudget om een huisfeestje te houden bij Neils toenmalige vriendinnetje thuis. Al onze vrienden kwamen langs.’ Savill: ‘Dat budget was ongeveer acht mille, hè? Bijna alles verkwist aan bier.’ Ze barsten in een hartverwarmend lachen uit.

On top of the world stonden ze maar voor een korte periode. Ten tijde van hun tweede plaat Souvlaki uit 1994 (die nu grappig genoeg juist hun meest geprezen is!), kreeg shoegaze plots een negatieve bijklank. Tijdgenoten vonden het schoen-staren maar niks en luisterden veel liever naar label-genoten Oasis, de leiders van de uitbarstende Britpop-scene. Souvlaki werd overspoeld door bittere recensies van de Britse pers: ‘We waren echt pissig, omdat we zoveel van die plaat hielden’, verzucht Goswell. Savill: ‘De mensen die ons zes maanden geleden nog briljant noemden, lieten ons nu opeens links liggen. Dat was nogal verwarrend.’

Zo schreef de Britse journalist Dave Simpson van Melody Maker toentertijd dat hij liever zou verdrinken in een bad vol pap, dan dat hij ooit nog een keer naar Souvlaki zou luisteren. Ouch! ‘Het was alleen in Engeland zo’, vertelt Goswell. ‘Het was een klein land en er was toen nog geen internet. Daardoor waren de ego’s van die journalisten enorm. Ze deden wat ze moesten doen om niet te worden ontslagen.’ Savill: ‘Tsja, ze moesten wel. Anders verkochten die kranten niet!’

Hun label Creation Records verlangde naar een pakkende popplaat. In plaats daarvan kwam de band met Pygmalion, een experimentele ambientplaat. Slowdive-zanger Neil Halstead was in die tijd in clubs te vinden en luisterde vooral naar Aphex Twin. ‘Neil was totaal niet geïnteresseerd in gitaren… en al helemaal niet in Britpop’, vertelt Savill. ‘Wij ook niet’, bromt Goswell. Een week na de release van Pygmalion in februari 1995 liet Creation Slowdive vallen en ging de band uit elkaar. Goswell: ‘We wisten dat we gedropt zouden worden, maar niemand van ons gaf op dat moment nog om het label. We hadden er genoeg van.’

(tekst gaat verder na de foto)

‘Ik dacht dat ik nooit meer muziek zou kunnen maken’

Twintig jaar ging Slowdive ertussenuit. Onder de naam Mojave 3 maakten Halstead en Goswell samen nog lange tijd schitterende liedjes. Dat project kwam plots tot een halt: Goswell werd in 2006 gedeeltelijk doof door een virale infectie aan haar evenwichtsorgaan. Alsof dat niet al ellendig genoeg was, beviel ze vier jaar later van een zoontje, dat werd geboren met het CHARGE-syndroom. Hij is volledig doof. Beide situaties zijn voor Goswell een enorme leercurve geweest.

‘Het kostte me twee jaar om mentaal tot rust te komen. Ik dacht dat ik nooit meer muziek zou kunnen maken. Gelukkig kon ik het na een tijd weer voorzichtig oppakken. Mijn zoontje zal nooit muziek kunnen horen. Daar heb ik nog steeds veel verdriet van. We zetten hem weleens op een resonantie-bord: daar staat een Bluetooth-speaker op, zodat hij muziek voelt door trillingen’, vertelt Goswell glimlachend. ‘Het is een blij kind. Alles wat ik wil, is dat hij veilig en gelukkig is. Het is ontzettend triest dat we op scholen geen gebarentaal leren.’

Gouden reünie

Ondertussen is de band alweer langer herenigd dan ze in de nineties samen waren. Zes jaar geleden maakte Slowdive hun comeback met een prachtige titelloze plaat. Grappig, het lijkt alsof juist nu hun hoogtijdagen zijn aangebroken. Een gouden reünie, concludeerden we al tijdens hun laatste Nederlandse festivalshow op Best Kept Secret 2018. ‘Het is vreemd geruststellend’, vertelt Savill. ‘Alsof we cryogeen zijn ingevroren. En dat het dan een beetje verkeerd is gegaan, omdat we allemaal toch superoud zijn geworden.’

En dan dat nieuwe album! Elk liedje op Everything Is Alive klinkt nét zo schitterend als de titel is. Alleen al hoe tijdens de prachtige openingstrack ‘Shanty’ die synth-golven binnenstromen in een zee aan noise en hemels gezang (‘We waited for you, hung our dreams on you’). Of het intiemste moment van de plaat, ‘Andalucia Plays’, waarin Halstead zo dichtbij komt (‘You are my angel / wearing your favourite shirt / French cloth and polka dot’). En natuurlijk ‘Kisses’, hun meest poppy song ooit, die nostalgisch en toch zó modern tegelijk klinkt. Slowdive blijft mee veranderen met de tijd. ‘Je moet blijven evolueren’, vertelt Goswell. ‘Als je dat als band niet doet, wat heeft het dan voor zin?’

De plaat is opgedragen aan de moeder van Goswell en de vader van drummer Simon Scott, die beiden in 2020 overleden. ‘Voor ons allebei was het de eerste keer dat we een ouder verloren. Volledig nieuw territorium’, vertelt Goswell. ‘Nu, drie jaar later, is dat verdriet nog niet weg. Het wordt een deel van je. Onze verliezen waren groot, maar er werd in die periode ook een nieuw leven ter wereld gebracht. Daar komt die balans vandaan. Er is licht en donker. En uiteindelijk is er hoop. Ik verloor mijn moeder, maar haar DNA zit voor altijd verweven in mijn botten.’ 

‘Leeftijd is echt maar een getal’, vertelt Goswell. ‘Dingen kunnen nu nog even verwarrend zijn als toen we twintig waren.’ Savill voegt daar lachend aan toe: ‘Ik was tot mijn vijftigste nog flink in de war, hoor! Vertrouw ons maar: het wordt er niet beter op.’ (Voor een 23-jarige is dat even slikken…) ‘Je struikelt volwassenheid binnen’, stelt Goswell gerust. ‘Soms kijk ik om me heen naar andere mensen van mijn leeftijd en die lijken dan alles op een rijtje te hebben. Maar eigenlijk zijn we allemaal een beetje aan het rommelen. Iedereen doet alsof.’ Savill grinnikt: ‘Als reïncarnatie bestaat, zou het ons in het volgende leven al een stuk beter moeten afgaan. Nietwaar?’