Altin Gün in tijden van spanning: 'Mensen zeggen: zijn jullie gek geworden?' Altin Gün in tijden van spanning: 'Mensen zeggen: zijn jullie gek geworden?'

Merve Dasdemir heeft al een maand nauwelijks geslapen. Ja, ok, de vorige keer, toen onze afspraak mis liep, toen had ze het de avond ervoor een beetje te laat gemaakt, dus sliep ze juist wél. Dat is waar, en sorry daarvoor. Maar nu is ze er, in het Volkshotel op de Wibautstraat in Amsterdam, samen met drummer Daniël Smienk. Merve is net terug uit Istanboel, waar ze de laatste maanden weer meer was dan de jaren ervoor. ‘Het komt door de aardbeving’, legt de toetsenist en zangeres van Altin Gün haar slapeloosheid uit. ‘Ik lig er echt wakker van, want het triggerde bij mij herinneringen aan de aardbeving van 1999. Ik was toen twaalf jaar en weet het nog alsof het gisteren was. Destijds overleden zeven mensen in mijn directe familie. Nu was het ver weg, je kon het niet eens voelen, maar ik maak me constant zorgen. Ik noem het ‘far child guilt’.'

De zangeres woont inmiddels alweer tien jaar in Nederland. In eerste instantie in Haarlem, omdat ze een relatie had met Chef’Special-bassist Jan Derks. Inmiddels zonder hem alweer een tijdje in Amsterdam, de uitvalsbasis van Altin Gün. Het bleek de muzikale strohalm waar ze naar op zoek was. Thuis in Turkije lukte het met haar rockband niet echt om haar voet tussen de deur te krijgen, en toen was er ineens die advertentie op Facebook: een stel Hollandse psychedelica-freaks onder leiding van Jasper Verhulst zocht Turkse vocalisten om de geweldige muziek uit de jaren zeventig een nieuw leven te geven, de muziek waar Merve Dasdemir en collega-frontman Erdinç Ecevit Yıldız mee opgroeiden. Ze aarzelde niet, meldde zich en bleef hier hangen.

Maar ja, dan voel je je wel nogal machteloos als in Turkije letterlijk duizenden gebouwen instorten. ‘Ik maak me vooral zorgen om mijn zus. Mijn ouders zijn inmiddels verhuisd naar een veiliger plek. Dat zie je nu veel gebeuren: mensen verlaten huizen die ze niet vertrouwen, weg uit Istanboel. De stad is trouwens ook onbetaalbaar geworden. Door de inflatie betaal je nu al snel 2.000 euro huur. Niemand kan dat betalen. In elk geval mijn familie niet.’

Merve Dasdemir komt uit een seculiere familie aan de Aziatische zijde van de Bosporus. Ze studeerde antropologie in Istanboel en was al begonnen aan een serieuze baan toen ze ontslag nam voor de muziek. Daar zat ook een deel frustratie bij over de politieke situatie. In 2013 stond Istanboel in vuur en vlam met de zogeheten Gezi Park-protesten, technisch een actie tegen stedelijke ontwikkeling in een stadspark, maar in feite een protest tegen een overheid die niet naar zijn burgers luistert. Het protest werd na vier maanden beëindigd met traangas en waterkanon. ‘Park, park, het was maar een stelletje bomen. Maar het riep enorm veel woede op, mensen waren er klaar mee. We protesteerden maandenlang en er veranderde niks. Het voelde als hét moment om te gaan. Ik was er een tijdlang heel verdrietig en gefrustreerd over.’

Het was voor veel meer jonge Turken het sein om te vertrekken, al was dat nog niet zo simpel. Het Turkse paspoort opent niet bepaald deuren, het resultaat van twintig jaar anti-immigratie sentimenten in Europa. Velen beproefden hun geluk eerst in Portugal, waar je een soort gouden visum kunt krijgen als je er een huis koopt. Het is allemaal verdomd interessant, maar Dasdemir begint halverwege een vlammende duiding ineens op de rem te trappen. ‘Het probleem is: we praten als band niet over politiek. Dat is een regel. Art unites, politics divide. We willen mensen niet tegen de borst stuiten of van ons vervreemden. Erdinc en ik hebben uitgesproken opvattingen als je ons er persoonlijk naar vraagt, maar we proberen die zo min mogelijk mee te nemen in de band.’

De muziek van Altin Gün komt als je de teksten niet kan verstaan doorgaans vrolijk en energiek over, ook al zit er ook vaak een zweem melancholie in. Maar het hoofddoel is toch om mensen na optredens met een goed gevoel naar huis te sturen. Merve wordt uit het iets te serieuze onderwerp gered door een over-enthousiaste hond die zich over de schoot van Daniël Smienk heen werpt, en die zijn handen begint te likken. ‘Volgens mij moet-ie mij hebben’, zegt Merve. ‘Hij zit me al minutenlang aan te staren.’ ‘Het is een Turkse straathond’, zegt het baasje van het dier, dat naast ons tafeltje is gaan staan. ‘Het is een echte mensen-hond. Ik haal mijn honden altijd bij een asiel dat dieren uit Turkije en de Balkan opvangt.’ ’Meen je dat nou?’, zegt de zangeres. Ze staat op en begint de hond te omhelzen en kusjes op zijn kop te geven. ‘Hi baby! Oh, ga je me nu likken? Krijg ik likjes?’

Het scheelde voor Merve dat er de laatste maanden veel tijd was om op en neer te reizen. Even was er een gat in de never ending tour van Altin Gün. Vooral in 2019 - net voor de pandemie - was het schema krankzinnig. De band speelde zo’n 150 shows in zo’n beetje elk land van de wereld, ging op tour met Tame Impala, werd genomineerd voor een Grammy. Je hoeft niet al te goed te kunnen rekenen om te beseffen hoe weinig rust er dat jaar was. Twee weken achter elkaar elke dag spelen zonder rustdag was de norm. Maar je moet het ijzer smeden als het heet is: de wereld vond hun idee briljant, de vraag was enorm. ‘Ik ging er wel goed op’, zegt Daniël Smienk. ‘Ik hou echt van het leven on the road.’ Merve: ‘Persoonlijk ben ik wel blij dat we nu in grotere zalen spelen en we ons iets meer rustdagen kunnen veroorloven. En single rooms in hotels, yes baby, dat is een weelde. Ik weet nog dat Jan terugkwam van een paar maanden touren met Chef'Special, in een nightliner met Twenty One Pilots. Hij was gewoon getraumatiseerd, was een half jaar niet zichzelf.’

Zulke ervaringen heeft Altin Gün gelukkig niet overgehouden aan hun support slots voor Tame Impala. Ze kregen elke avond drie kwartier speeltijd en hingen zo vaak met de band dat ze stiekem hopen ooit nog eens met Kevin Parker de studio in te duiken. Ze bouwden er bovendien mee aan hun eigen publiek in de States, mede geholpen door de Grammy (die ze uiteindelijk niet wonnen, maar ach). ‘Dat was een rare maar leuke avond’, zegt Daniël Smienk. ‘Het was een eer om daar te zijn, maar ook maf om uren in een zaal te zitten klappen waar geen drankje te krijgen is. En ik heb nog altijd spijt dat ik geen foto gemaakt heb met David Crosby.’ Merve: ‘Ik heb een groot deel van de avond in mijn hotel zitten kijken omdat ik in mijn vintage jurk ijskoud werd van de airco. Het duurt lang, eindeloos lang! En er hing een vreemde sfeer die avond, omdat basketballer Kobe Bryant kort daarvoor overleden was. De Grammy’s worden uitgereikt in het Staples Centre, de thuiszaal van de LA Lakers.’

Een merkwaardige avond dus, maar het gaf Altin Gün vleugels. De uitreiking vond plaats in januari 2020… en toen kwam de pandemie. ‘Maar vergis je niet, we hebben nog altijd zo’n 110 shows gespeeld… tijdens de pandemie’, zegt Daniël Smienk. ‘In 2020 waren het er maar een stuk of dertig, het jaar erop toch alweer tachtig. We leken soms wel patient zero, want regelmatig ging vlak na een show een land op slot. Toch hebben we maar weinig hoeven cancelen. Tsjechië ging dicht net voor we erheen zouden gaan.’ Dasdemir: ‘Het was soms afschuwelijk hoor, twee sets op een avond voor een zaal vol gemaskerd publiek. Heel dystopisch.’

De pandemie heeft zijn weg gevonden naar het nieuwe album, Ask, dat deze week verschijnt. In slotnummer ‘Doktor Civanim’, het meest disco-achtige nummer van de plaat. ‘Het is een ode aan de artsen van de pandemie, en aan de vele medici in mijn familie’, zegt Dasdemir. ‘Psychologen, gynaecologen, psychiaters, allerlei soorten artsen.’ Oh ja, Doktor Civanim is ook een Turkse film uit de jaren tachtig met de befaamde komische acteur Kemal Sunal, waarvan je een korrelige versie zonder ondertiteling nog wel op YouTube kunt vinden. Maar nee, daar heeft het liedje dan weer niets mee te maken. Had gekund, want zo werkt het bij Altin Gün, ze halen hun inspiratie uit de archieven. ‘Ha, misschien is die film gebaseerd op hetzelfde liedje waar onze versie op geïnspireerd is’, zegt Dasdemir. ‘Het is een sexy liedje.’

En zo dendert de band door. Want naast die 110 optredens maakte de band tijdens de pandemie ook twee albums met het Belgische dance duo Asa Moto en een beginnetje van de derde (de huidige release), die dan weer wat meer rock-georiënteerd is. Met als belangrijke stip op de horizon onder meer de grootste show tot nu toe in Istanboel, in een zaal voor 5.000 mensen. Saillant: de show is geboekt op 13 mei, een dag voor de presidentsverkiezingen. Merve: ‘Mensen zeggen tegen me: Zijn jullie gek? Wat doe je?! De spanning in de stad zou wel eens enorm kunnen zijn. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat die zondag alles verandert. Ik heb er voor het eerst in tien jaar serieuze hoop op, echt waar. Ik ben serieus wel een beetje bang voor die show, maar als alles goed gaat zou het ook zomaar een monumentale avond kunnen worden.’