BKS22: Alt-J strak maar afstandelijk

Hey girl, hey boy, superstar dj, here we go! Vlak voor alt-J het podium op stapt knalt er een big beat klassieker van The Chemical Brothers over het grote Best Kept Secret veld. Staat hier een pauze-dj te draaien die geen flauw benul heeft waar ie voor staat op te warmen? Of is het een grapje van de band zelf, wetende dat hun eigen gelaagde liedjes uit een totaal ander vaatje tappen? Terwijl de laatste noten van de energiebom wegsterven neemt de rustige tokkel van zanger/gitarist Joe Newman het zo natuurlijk over dat het zowaar op dat laatste lijkt. We maken ons op voor anderhalf uur navelstaren. Navelstaren op hoog niveau, maar wel navelstaren.

Nieuwe glorietijd
Het is alweer een decennium geleden dat alt-J op het toneel verscheen. De storm branievolle Britpop bands - van Franz Ferdinand tot Arctic Monkeys - was gaan liggen en er was een nieuwe lichting Engelse folkbands gearriveerd. Plotseling waren Mumford & Sons, Noah & The Whale en Ben Howard de nieuwe vlaggendragers. Een nieuwe glorietijd ja, maar niet bepaald de spannendste. En toen was daar ineens alt-J. Ook een folkband, sort of. Of was het samplepop, met synthesizers? Hun teksten waren cryptisch en poëtisch, moeilijk te plaatsen maar wel vol met verwijzingen naar literatuur, film en geschiedenis. Het grappige is dat Joe Newman tien jaar later een dikkere folkbaard dan ooit heeft. Hij zou er zo mee in Fleet Foxes kunnen spelen. En tegelijk staat alt-J vanavond verder af van het traditionele folk-idioom dan ooit tevoren. Hun geluid is rijk en gevarieerd, subtiel en soms zowaar dansbaar. 

HET CONCERT:
alt-J, Stage One, vrijdag 10 juni

HET PUBLIEK:
De aandachtigen en rustigen van geest. alt-J vergt concentratie, wie dat niet op kan brengen kan beter vast naar de Floor gaan.

WAS HET GOED:
Ja nou ja, alt-J is een heel bijzondere, eigenwijze band. Het klinkt goed, het licht vlamt, maar het is nogal statisch om naar te kijken.

HET NUMMER:
Met afsluiter ‘Breezeblocks’ kun je zowaar meezingen én dansen, ineens is het veld uitzinnig.

In 2015 promoveerde Best Kept Secret de band al eens eerder tot headliner, en dat voelde toen wat plompverloren. Inmiddels zijn we alweer twee albums verder en voelt de status van ‘grote band’ eigenlijk verder weg dan toen. Backbone van de set zijn zes nummers van het nieuwe album The Dream, dat begin dit jaar verscheen. Als je naar de streamingcijfers en de buzz rond de release kijkt lijkt het album het brede publiek niet te bereiken. De formule alt-J levert in elk geval niet echt meer liedjes op die blijven hangen, zoals met het debuut wel gebeurde.

Nerd stuff
‘U&ME’ is de single, maar voor hun doen een beetje een niemendalletje. 'Philadelphia', de baroque pop ballade met strijkers en klavecimbel, is een ontzettend slome show-stopper. De stevige beat van ‘Chicago’ springt er vanavond juist het meest uit, maar is toch ook weer snel vergeten als daarna een liedje van het debuut volgt. Er zit - hoe modern - ook een song tussen over een jongeman die verstrikt raakt in zijn droom om stinkend rijk te worden van crypto. Nerd stuff extraordinaire. Het blijkt uiteindelijk de sterkste nieuwe song, en hij krijgt een prominent plekje in de toegift.

Hoofd vs. hart
In enige vorm gaan de nieuwe songs bijna allemaal over het zwaarst denkbare onderwerp - de dood - maar alt-J gaat daar op een totaal andere manier mee om dan Nick Cave dat zondag zal doen. Waar Cave heel, heel dicht bij zijn publiek komt, hult alt-J zich in cryptische teksten en vernuftig in elkaar gestoken harmonieën. alt-J is een band die speelt met het hoofd, niet met het hart. Dat doet het trio wel onwaarschijnlijk strak en consistent. De drie bandleden verlaten geen moment hun post: rechts drummer Thom Green (over wie je recent op 3voor12 kon lezen dat hij nagenoeg doof is!), links toetsenist Gus Unger-Hamilton, in het midden Joe Newman, de man met de nasale stem. Achter hen een gigantisch videoscherm met visuals, die vooral mooi zijn maar geen betekenis toevoegen.

Dus tja. Het ziet er echt strak en mooi uit wat alt-J hier doet, maar het is tegelijk waanzinnig… ehm…

Ach, je kunt het zorgvuldig en genuanceerd formuleren, maar laten we maar gewoon zeggen waar het op staat: saai. Het is waanzinnig saai. Er gebeurt anderhalf uur lang helemaal niets op het podium. Er is geen enkel moment dat eruit springt, geen wezenlijk contact met het veld, geen lachje. Het is alsof je naar het WK Tetris op groot scherm staat te kijken, waarbij blokje na blokje precies op zijn plek valt. Waanzinnig knap, dat wel. Maar is dat genoeg om zo'n groot veld in te pakken?

2012: An Awesome Wave
2014: This Is All Yours
2017: Relaxer
2022: The Dream

1. Bane
2. Every Other Freckle
3. The Actor
4. In Cold Blood
5. Deadcrush
6. Tessellate
7. U&Me
8. Matilda
9. Chicago
10. Something Good
11. The Gospel of John Hurt
12. Philedelphia
13. Taro
14. Dissolve Me
15. Fitzpleasure

——————

16. Left Hand Free
17. Hard Drive Gold
18. Breezeblocks

En dan, bij het allerlaatste liedje, de oude hit ‘Breezeblocks’, ontstaat er toch iets wat je wil zien bij een afsluitende show: beleving op het veld. Mensen die al wegliepen richting een nachtelijk avontuur draaien toch nog even om. Er wordt gezongen, er wordt zowaar gedanst. Dit is zo te merken het enige nummer dat echt iedereen kent van alt-J. Het is weer die klinkende debuutplaat waar alt-J zijn bestaansrecht aan ontleent. Zodra de laatste noot geklonken heeft rent een groot deel van het publiek naar tent Two, waar Jamie xx de avond mag aftoppen. Hey boy, hey girl, superstar dj, here we go!