SCHOKKEND: Nederlandse superster-rapper gaat HEEL VER om roem te behouden SCHOKKEND: Nederlandse superster-rapper gaat HEEL VER om roem te behouden

Een beetje hiphop-kenner zal continu opveren wanneer hij de film Forever Rich – sinds vandaag op Netflix – opzet. De miljoenendeal die hoofdpersoon Richie afsluit met Sony? Goh, Boef sloot ook al een dikke deal met datzelfde label, naar verluidt voor 2,5 miljoen. De jonge jochies die een peperduur horloge stelen? Die lijken een soort samensmelting van de Rolex-bende en drill-rappers. De clickbaity Instagram-kanalen die Richie het leven zuur maken, dat zijn net @rapnieuwstv en @parratv, en we zagen de afgelopen jaren wel meer supersterren publiekelijk afglijden na een reeks verkeerde beslissingen.

Ja, Neerlands eerste Netflix-original Forever Rich voelt superactueel. En het is een logisch vervolg op de vorige speelfilm die regisseur Shady El-Hamus maakte en schreef met scenarioschrijver Jeroen Scholten van Aschat, vertellen de twee op een terras in Amsterdam. In De Libi speelde Bilal Wahib een jongen met de droom om hiphop-superster te worden. Richie (gespeeld door Jonas Smulders) weet diezelfde droom te verwezenlijken in Forever Rich, om erachter te komen dat beroemdheid óók een nachtmerrie kan zijn. Jeroen: ‘En dan vooral: als die droom uit je handen dreigt te glippen, wat doe je dan om hem vast te houden?’
Shady: ‘We konden al heel snel na De Libi deze film gaan schrijven en maken. Er is een hele romantische kant aan dromen over een carrière in de muziek, succesvol zijn, je eigen kracht vinden, gezíén worden en een leven verwezenlijken waarin je hopelijk je zorgen opzij kan zetten. Vooral Bilal’s personage in De Libi was daar heel erg mee bezig. Maar tegelijkertijd is er een schaduwkant van dat leven. Er is in deze tijd zo’n obsessie met succesvol worden. Op het moment dat de droom overgaat in een obsessie, heb je per definitie al verloren. Als je een heel imago hebt gebouwd om beroemdheid, geld en chique eten, ga dan maar eens terug naar een eenvoudiger levensstijl. Dat is heel moeilijk. Tegelijkertijd is het leven als voetballer, acteur, muzikant of vlogger ook een grillig bestaan, de kans dat je terugvalt is best aanwezig.’

Sterker nog: die kans is bijna honderd procent. Het is maar heel weinig idolen gegeven om tot hun dood op hun piek te blijven.
Jeroen: ‘Daar hebben we het heel veel over gehad: wat is duurzaam succes? In deze tijd lijkt kortetermijnsucces het allerbelangrijkst. Zo snel mogelijk pakken wat je pakken kan, en niet vooruit denken. Je zit continu in overlevingsmodus.’
Shady: ‘En dan komt al snel paranoia om de hoek kijken. We hebben gekozen voor een personage dat voor het snelle succes gaat. Dit is geen jongen die al sinds zijn negende in de bus naar school rhymes zat te schrijven en een passie voor hiphop heeft. Nee, dit is een jongen die snapt: in deze industrie is snel geld te halen. Het gaat om een commercieel ingestoken jongen. Ik volg de Nederlandse hiphop al langer vanuit eigen interesse, maar ben wel een buitenstaander. Daarom hebben we onze ideeën ook gepitcht tegenover een groep artiesten, om te kijken: hoe voelt dit voor jullie? Is het geloofwaardig? Hef zat daarbij, en we hadden gesprekken met Top Notch.’

En wat voor reactie kreeg je?
Shady: ‘We kregen bevestigd dat imago iets heel belangrijks is. Richie heeft dat imago aangezet, hij merkt dat hij er respons op krijgt, en het wordt zijn succesverhaal. Maar dat imago kun je ook niet meer loslaten, het wordt ook een soort gevangenis. Hij is óók een tedere, kwetsbare jongen, maar dat moet helemaal onderdrukt worden. Artiesten die ouder worden kunnen veel beter reflecteren. Hef rapte op een van zijn latere albums bijvoorbeeld zoiets als: “Wat heb je aan een dure Louis Vuitton-tas als die tas leeg is?” Je kunt heel stoer doen in een videoclip met je dure outfit, maar als je naar huis gaat en geen eten hebt? Wat heb je daar dan aan? Richie doorziet dat dus nog niet.’

(lees verder na de video)

Richie stond helemaal aan de top, en jullie laten hem heel ver naar beneden vallen. Schepten jullie daar genoegen in, hoe je hem kunt laten vallen?
Shady begint keihard te lachen.
Jeroen: ‘Als schrijver moet je je personage in een boom laten klimmen, en dan zoveel mogelijk stenen naar hem gooien. Maak het hem zo moeilijk mogelijk! Daar zit wel een sardonisch genoegen in, maar we wilden hem niet zozeer afstraffen. Het is belangrijk dat je ook voor hem voelt…’
Shady onderbreekt hem: ‘En ik snap hem ook! Het is geen domme jongen. Het is wel een hele opportunistische jongen, die vaak de verkeerde keuze maakt als hij op een kruispunt staat. Ik begrijp de stress die hij heeft, en dat hij daardoor het zicht verliest op wat echt belangrijk is.’

Halverwege de film formuleert Richie zijn motto: “Mensen zijn teringlijers die alleen om hun eigen shit geven. Dat moet je ook doen. Word niet de sukkel maar de koning. Elke dag money maken, dat is de enige manier.” Het is een motto dat vaker bij artiesten naar voren komt, en hij brengt het alsof het inspirerend is, maar het is eigenlijk een hele cynische boodschap, toch?
Jeroen: ‘Precies! Die mindset leeft overal. Als je een huis wil kopen, moet je ook money pakken.’
Shady: ‘Wat je vaak ziet, is het verhaal van de artiesten die vanuit de onderklasse komen en alles op alles zetten om door die barrières heen helemaal omhoog te knallen. Maar goed, als je dat succes wil vasthouden? Dan wordt het een mindset die uiteindelijk enorm tot burnouts kan leiden, en op de lange termijn zeker niet leidt naar geluk. Het is bijna cliché om te zeggen: “Geld maakt niet gelukkig.” Maar maak je daar maar eens van los, kies maar eens voor degene die naast je staat en cijfer jezelf weg. Dat is bijna niet te doen! Ik ben geïnteresseerd in mensen over wie je gemakkelijk een mening kunt vormen en kijk: hoe kunnen we dat nuanceren? Wat zit daarachter? Over een artiest als Richie bestaan veel vooroordelen in Nederland. Ik hoop dat de film daar grijstinten aan kan toevoegen. Hij is ergens ook een slachtoffer van deze tijd.’

Belangrijk in de film is de impact van vloggers en rapnieuwstv-achtige accounts. Hoe kijken jullie daarnaar?
Jeroen: ‘Je krijgt in de film een glimp mee, maar je ziet vooral wat het met hém doet. Dat is wat we fascinerend vinden. Hoe zit iemand in elkaar die constant zijn hele carrière afhankelijk stelt van wat er in zijn telefoon omhoog komt elke vijf minuten. Hij creëert een imago, en wordt verslaafd aan het imago volhouden voor alle mensen die achter die telefoon zitten, die je verder helemaal niet ziet.’
Shady: ‘Hoe we daarnaar kijken? Het is er gewoon. Bij mij gaat het een grens over als het gaat om mensen kapotmaken. Dat vind ik te ver gaan.’
Jeroen: ‘Dat sardonische genoegen waar we het net over hadden? Dat zit ook in de massa. Ze zien iemand die aan de top staat, en willen hem zien vallen! Als je een voetbalwedstrijd ziet en je bent in principe voor niemand, dan wil je dat de grootste rijke club verliest van de kleinere club.’

De muze voor De Libi was Bilal Wahib. Het lijkt me heel onwerkelijk om aan deze film te werken terwijl hij door zo’n storm heen ging.
Shady: ‘Dat was het zeker. We waren aan het monteren terwijl het gebeurde. Het was heel heftig, niet eens alleen vanwege de film, maar vooral voor alle partijen: voor dat jongetje, voor Bilal en wat hij allemaal over zich heen kreeg, de heftigheid ervan, hoe het allemaal ontspoorde. Ik was er wel een tijdje kapot van.’

Lukt het dan om aan zo’n film te zitten? Het raakt aan dezelfde thema’s.
Shady: ‘De film gaat niet per se over cancellen, maar tuurlijk zijn er overeenkomsten: Bilal zat ook op een enorme high en de wereld keerde zich tegen hem. Dat was wel even verwarrend. Hij heeft heel duidelijk een hele stomme fout gemaakt, er is een duidelijk slachtoffer, maar ik vond het tegelijkertijd heel intens om te zien hoeveel haat en hoe weinig menselijkheid er overbleef in het gesprek, de weken erna.’

Iets anders: er is vrijwel geen hiphop in de film te horen.
Shady: ‘Klopt, vanaf het begin zeiden we: het speelt weliswaar in de hiphopwereld, maar de film gaat uiteindelijk over een jongen die helemaal doordraait. We gebruiken muziek om mee te gaan in die trip, om te kijken hoe ver we met hem kunnen afdwalen in zijn hoofd.’

En qua acteurs? In Mocro Maffia van Videoland spelen bekende rappers kleine rolletjes, en daarmee bereikt de serie ook direct hun publiek. Hebben jullie dat ook overwogen voor deze film?
Shady: ‘Er zijn twijfelmomenten geweest, dat ging up and down. Willen we hem in een universum plaatsen naast andere artiesten? Ik ben blij dat we dat niet hebben gedaan, daardoor wordt hij ongrijpbaarder, staat hij voor meerdere dingen. We laten hem bestaan in zijn eigen universum.’

Forever Rich is nu op Netflix te zien.