Shame: gitaarband van generatie Brexit Shame: gitaarband van generatie Brexit

Charlie Steen mag dan twintig zijn, hij beschikt over het zeldzame vermogen met alleen al zijn verschijning indruk te maken. Dat liet hij afgelopen zomer al zien op Lowlands, waar de band optrad als een van de snoepjes van de toekomst. De rest van de band begon al, en de frontman wachtte nog een half minuutje backstage. Hij lijkt bij opkomst net uit een verkleedkist geklommen: te grote broek, enorm overhemd, gigantisch jasje. Linkerarm in de lucht met een peuk. Rechterarm in de lucht met een blik bier. En dan in een rechte lijn boven op de barrier klimmen. Hop, gewonnen.

En ook vandaag, in een Amsterdams café, valt–ie al op zonder het woord te nemen. Eerst is het gitarist Eddie Green - type vriendelijke nerd - die het verhaal van de band vertelt. Hij praat over hun langverwachte debuutalbum Songs Of Praise, ontstaan na een eindeloze tour door Engeland en de rest van Europa. Over hoe oude bands als Devo en nieuwe als Preoccupations hun hoekige postpunkgeluid beïnvloedden. En over hoe ze een paar singles die eerder al uitgekomen waren helemaal opnieuw opnamen. Gewoon, om eenheid te krijgen in de productie van de plaat. Charlie zit tegenover hem. Die lange jas die hij op het podium draagt heeft hij over zijn stoel gedrapeerd, en hij knikt af en toe. Dan vat hij de woorden van zijn collega samen. ‘Doorbreken met een band is half geluk, half hard werk, en een heel klein beetje talent’, zegt hij. 

De natuurlijke overtuiging die Charlie Steen uitstraalt is niet alleen opvallend voor een twintigjarig pikkie, het is ook een aardig contrast vergeleken met de onzekerheid die je nog volop hoort in ‘One Rizla’, het eerste liedje dat Shame ooit schreef, een jaar of vier geleden. ‘Well I'm not much to look at, and I ain't much to hear’, zingt Steen over zichzelf. Maar ook: ‘I'd rather be fucked than sad, and that's a start.’ ‘'One Rizla' gaat over het omarmen van je eigen onzekerheden’, zegt Steen. ‘Ik was destijds een dikkige, stonede tiener, die nooit een meisje had. Om me heen luisterde iedereen naar opschepperige hiphop, en ik dacht: laat ik een nummer maken over hoe weinig ik eigenlijk heb. Het gaat over het gevoel van macht iemand te kunnen afwijzen. Het is heus geen Shakespeare-meesterwerk, maar ik wilde het toch in tact houden zoals ik het destijds schreef. Gewoon, vanwege het amateurisme en de eerlijkheid die erin zitten.’

Het gaf de band nostalgische gevoelens dat nummer nog eens op te nemen, jaren na het ontstaan. Steen was destijds zestien, zijn mede-bandleden zeventien. Ze hadden al baantjes in bars en kunstgalerijtjes vanaf hun twaalfde. De zanger was zelfs nog even bordenpoetser bij een sterrenrestaurant, de gitarist werd na twee weken ontslagen bij een nachtclub omdat-ie beschuldigd werd geld uit de kassa gestolen te hebben. ‘Wat natuurlijk niet waar was.’ En toen begonnen ze te spelen. Drie avonden in de week, voor twintig pond per avond. Het weinige geld dat overbleef stopten ze in een potje. Het stond al vast dat ze een serieuze band wilden worden in plaats van naar de universiteit te gaan. 

En dat is nogal een stap in deze tijd, aldus Green. ‘Er wordt nu eenmaal van je verwacht dat je gaat studeren, ook al weet je nog helemaal niet wat je wilt met je leven. Want zeg nou eerlijk: wie weet dat op zijn zeventiende? Het Engelse universiteitssysteem is een cash cow voor de overheid geworden. Voor zo’n beetje iedereen wordt een aparte opleiding bedacht, en vier jaar later zit je met een schuld van tienduizenden euro’s. Pas over een paar jaar zullen we merken hoe groot het ontwrichtende effect van dit systeem is. Ik zelf heb lang getwijfeld of ik toch zou gaan studeren. Ik ben goed in talen, dus het voelt zo gek om dat talent niet te gebruiken. Maar ik ben blij dat ik het niet gedaan heb.’ Charlie Steen: ‘We hebben met onze band veel voor studenten gespeeld, dus we kennen die wereld goed. Ik denk dat je beter gewoon drie jaar keihard kan gaan werken, dan drie jaar zuipen en drugs gebruiken om vervolgens te eindigen met een diploma waar je niets aan hebt.’

Je zou misschien denken dat die hard-werk-mentaliteit en die afkeer van de corrupte elite typisch working class is, maar volgens Shame is het iets dat zo’n beetje elke jonge Brit van nu aangaat. Zeker na de Brexit zullen ze hun mouwen op moeten stropen om niet in een zwart gat gezogen te worden. Steen: ‘Als je in mijn vriendengroep kijkt, lijkt het alsof iedereen vooruit wil, progressief denkt, zich bewust is van zingen als homerechten en racisme. Maar Trump, de Brexit en de Tory regering laten zien dat grote machten de maatschappij juist de andere kant op trekken. Daarover gaat het nummer ‘Friction’. Maar niet alleen gaat het over de frictie tussen generaties en tussen mensen met verschillende politieke opvattingen, het gaat ook over het gapende gat tussen je overtuigingen en je daden. Veel progressieve mensen vinden dingen belangrijk, maar handelen daar helemaal niet maar. Dus jij vind jezelf een goed persoon? Wat doe je dan precies? Nou?’

‘Songs Of Praise’ van Shame is nu uit op Dead Oceans.