Relateer dat eens aan het maatschappelijke debat waar we middenin zitten? Hoe kijk je daar naar?
‘Er is een hele grote overfocus op foute mannen en op hun gedrag. Het is belangrijk om dat te benoemen, maar we mogen niet vergeten dat de man zich wel degelijk ontwikkelt. Vrouwen definiëren nu wie ze willen zijn en waar ze geen zin meer in hebben, maar veel mannen zijn daardoor in verwarring. In Parijs vond ik dat verschrikkelijk, daar noemden ze het ‘name your pig’. Oftewel: heb jij ook zo’n man in je leven die niet deugt, meld hem dan. Ja, we hebben er weer een! Begrijp me niet verkeerd, het is ranzig wat er al die tijd allemaal gebeurd is, maar ik vind dit niet echt de manier om het gesprek aan te gaan.’
Jij bent ook een publiek figuur, je hebt tien jaar rock ’n roll geleefd. Heb je wel eens gedacht: ik zou ook best als ‘pig’ genoemd kunnen worden?
‘Ik ben heel privé. Wat ik precies thuis doe houd ik graag voor mezelf.’
Terug naar je observaties dan: je bent in veel verschillende landen geweest. Gaan mannen anders met dit soort kwesties om?
‘Totaal. In Abidjan, Ivoorkust, waar mijn broer veel werkte, ‘bestaat’ bijvoorbeeld geen homoseksualiteit. Ook niet als het er overduidelijk bovenop ligt. De Latijnse mannen in Frankrijk nemen ogenschijnlijk veel verantwoordelijkheid, maar hebben tegelijk allerlei issues. De Duitse man tref je veel vaker met een kind op de arm. Daar komen vrouwen vaker sterk over.’
Als ik het even op mezelf betrek: ik heb zelf drie kinderen, en dat gaat onmiskenbaar ook ten koste van dingen die ik zelf zou willen. Dat is soms best ingewikkeld. Maar als ik boeken lees of films kijken zie ik voortdurend mannen die hun vaderrol aan hun laars lappen. En daarmee is juist dat een archetype vaderrol geworden.
‘Kijk naar die Quincy Jones documentaire! Succes na succes, en aan het eind vraagt de interviewer: is er iets waarin je gefaald hebt in dit leven? Ja, zegt hij, mijn huwelijken. Je ziet ook echt alleen maar teleurgestelde vrouwen in die documentaire. Als-ie een Grammy won, dankte hij ook altijd zijn vrouw, die haar carrière opgegeven had. Het raakt ook aan de mythe van het ‘mannelijke genie’. Wanneer noemen we vrouwen nu een genie? Nee, het zijn altijd mannen, en ze zijn ook altijd een beetje gek.’
En iemand betaalt daarvoor de tol of moet de gaten dichtlopen?
‘Precies. Ik beweeg me in een hele narcistische industrie. Misschien ben ik zelf ook wel een narcist. Ik vind mezelf immers interessant genoeg om albums te maken. Maar moet dat echt? Moet je narcist zijn? Moet je een klootzak zijn om een winnaar te worden? Ik hoop van niet, maar ik zie het toch verdomd vaak gebeuren. Dan zit je weer tegenover zo’n middle aged man die je gaat vertellen dat het niet gaat gebeuren met je carrière. Ik werk veel liever met vrouwen, maar het is fucking moeilijk ze te vinden in deze wereld.’
En zo komen we in de buurt bij de iconische oerman, de rockster.
‘… Die we nog niet durven herevalueren. Want dan missen we ineens onze idolen. Dan hebben we een probleem met de rockgeschiedenis. Nieuwe rappers zeggen nog altijd: ik ben een rockster, ik draag Gucci en ik heb 100.000 dollar in mijn hand. Ze zijn zelfverzekerd en macho. Het is natuurlijk ook ingewikkeld: hoe ga je als man om met verlangens die traditioneel aan mannen toegeschreven worden? Wilskracht, ambitie, zelfverzekerdheid. Het gekke is: ik ging laatst eens opschrijven welke eigenschappen ik associeer met mannelijkheid, en dan merk je al snel dat er niets van klopt. Al die eigenschappen kunnen vrouwen net zo goed hebben. En toch heb ik een testosterongevoel als ik die gevoelens op het podium uit. Ik wil dat mijn muziek intens is, de uiting van een dierlijke drang, iets waar ik geen controle over heb. Het is hetzelfde gevoel dat ik ken als ik opgewonden raak over een vrouw, die dan verandert in een antilope op een grasveld. Dan kun je je echt een domme vent voelen.’
Dus omdat het appelleert aan je seksualiteit noem je het mannelijkheid?
‘Ja. Ik had daar eerst meer moeite mee dan nu. Dit album is veel seksueler, sensueler. Ten tijde van Hylas had ik nog wel eens angstaanvallen, en die gingen precies hierover: dat ik dit niet wilde accepteren. Ik verwarde die drang in mezelf ook met geweld. Het is een heel gewelddadig gevoel, iets dat er uit moet, een drang die alles overneemt. Veel mannen zetten dat letterlijk om in geweld.’
Vrouwen doen dat niet?
‘Ik weet het niet, maar ik denk het inderdaad niet. Je ziet het ook in het uitgaansleven. Daar slaan mannen de hele tijd door. Frustratie die omgezet wordt in geweld heeft me altijd gefascineerd. In een nummer als ‘Verwandlung’ zocht ik dat echt op. In de video ervan eet de vrouw uiteindelijk de man op. In seks zoeken mensen ook vaak die dunne lijn op. Zowel mannen als vrouwen vinden dat interessant, maar ik vond het altijd eng.’
Dus geweld is eigenlijk het enige dat ‘we’ nog kunnen claimen als typisch mannelijk? Dat is toch wel een beetje verdrietig.
‘Laat ik het zo zeggen: veel jongens en mannen hebben te maken met een bepaald soort energie die ze kwijt moeten. Ik heb nooit een klap uitgedeeld, maar daar wel 100.000 keer aan gedacht. En die energie kan ik kwijt in mijn muziek. Andere mensen doen dat met sporten of met een moshpit of een heleboel zuipen. Of ze stemmen Wilders. Het allerbelangrijkste is dat we over dat soort dingen kunnen praten. Als we daar nu mee beginnen kunnen we de volgende generatie een hoop ellende besparen.’
Stray van Thomas Azier is nu uit op Hylas/Dapper.
