Album van de Week (32): Blood Orange Album van de Week (32): Blood Orange

‘Doing the most’ is een uitdrukking die je gebruikt voor mensen die net een beetje ‘te’ zijn. Te extravagant gekleed, te uitgesproken, te luid, te flamboyant, te emotioneel, te weird. ‘He’s always doing too much’: te veel, te opvallend. En zacht stekende belediging waarmee je eigenlijk wil zeggen: ‘Doe nou gewoon eens normaal.’ Het is een sleutelzin voor Negro Swan, het nieuwe album van Devonté Hynes onder de naam Blood Orange.

In letterlijke zin doet Hynes daadwerkelijk heel veel: hij maakt muziek onder meerdere verschillende aliassen, produceert en schrijft voor allerlei artiesten, speelt meerdere instrumenten, fotografeert, maakt video’s, schrijft en tekent zijn eigen stripboek, en dan kan-ie ook nog een behoorlijk potje voetballen. Maar het idee dat er zoiets bestaat als ‘te’ zijn of ‘te veel doen’, is ook de reden dat hij als kind – een zwarte tienerjongen in een bekrompen stadje in het Britse Essex, met lang steil haar, make-up, nagellak en een cello – regelmatig in elkaar geslagen werd. Zo erg zelfs, dat hij meerdere keren in het ziekenhuis belandde.

Net als zijn bejubelde voorganger Freetown Sound (2016) staat Negro Swan vol gelaagde r&b-liedjes, ingetogen en tegelijk rusteloos. Muzikaal is dit een vreemdere plaat dan alle drie de voorgaande Blood Orange-albums. Hynes is een liefhebber van pop in de breedste zin van het woord, produceerde en schreef sprankelende songs voor mainstreamartiesten als Kylie Minogue en Britney Spears, en voor Sky Ferreira en Carly Rae Jepsen, popzangeressen die zich iets links van het midden bevinden. Op zijn eigen platen waren die pakkende refreintjes – zei het iets minder opzichtig – ook altijd te vinden. Zelfs al gaat hij daar nooit naar op zoek: 'Er is nooit een moment waarop ik denk, "Dit moeten we op de radio krijgen",' zegt hij in The Guardian. 'Het is altijd gewoon ik, alleen, in de studio.' En toch sijpelt zijn haarfijne gevoel voor popmuziek er altijd in.

Toch is Hynes op Negro Swan directer dan ooit tevoren. In het eerste couplet van openingstrack ‘Orlando’ wordt de jonge Dev na school gelijk tegen de grond geslagen: ‘First kiss was the floor.' Die ruwe ervaring bezingt hij met soepele, zalvende stem, boven een lichtvoetige funky groove. Een scherp contrast tussen vorm en inhoud, die ‘Orlando’ doet voelen als een oude herinnering, eentje die al zo vaak is opgehaald dat de scherpe, pijnlijke randjes langzaam zacht en rond zijn geworden. Voor Hynes, en velen zoals hem, zijn zulke herinneringen inmiddels een simpele fact of life: ‘Seen it all before.’

‘Toen ik uit het ziekenhuis kwam, heb ik al mijn haar afgeknipt, ben ik gestopt met mijn nagels lakken, gestopt met make-up dragen, al die shit’, vertelt Hynes tegen Pitchfork. Hij maakte zichzelf kleiner en minder zichtbaar. In ‘Dagenham Dream’, vernoemd naar het stadje waar Hynes opgroeide, horen we hoe een lerares spontaan begint te huilen als ze Dev weer ziet, gestript van al zijn eigenheid. Een verwoede poging om ‘normaal’ te doen, om te overleven.

Aan het einde van ‘Orlando’ en ‘Dagenham Dream’ horen we de stem van Janet Mock, schrijfster, activiste en transgender icoon. In gesproken intermezzo’s wordt zij de verteller van Negro Swan; een hoopvolle, krachtige rode draad door een album vol donkere, bij vlagen hopeloze teksten. ‘Mensen proberen ons te kleineren door te zeggen “she’s doing the most” of “he’s doing too much”. Maar waarom willen we eigenlijk zo graag het minste doen?’ In ‘Jewelry’ zingt Hynes over de eenzaamheid en hopeloosheid van anders zijn. Maar vervolgens laat hij Mock horen, die, begeleid door een jazzy saxofoon, een licht in de duisternis toont: als je buitengesloten wordt door je identiteit, bijvoorbeeld omdat je transgender bent, moet je noodgedwongen op zoek naar een plek waar je wél welkom bent. ‘Plekken waar je jezelf niet kleiner hoeft te maken. Waar je niet hoeft te doen alsof. […] Wij mogen onze familie kiezen. We worden niet beperkt door biologie. Wij creëren onszelf, en we creëren onze familie.’ (‘Family’)

Zo’n plek wil Blood Orange voor de luisteraar creëren, voor mensen die zich op wat voor manier dan ook met hem identificeren. Een plek waar je jezelf kunt zijn, waar ruimte is voor liefde, schoonheid en saamhorigheid, maar ook voor je diepste angsten en meest hopeloze verdriet. Een veilige haven voor de vreemde vogels, die zich ooit te donker, te queer, te eenzaam, te anders, ‘too much’ hebben gevoeld.