The Bigger Picture: hoe poppodia peuters en kleuters binnenhalen

My First Festival en Encore Junior bieden magische eerste concertervaring voor de allerkleinsten

Timo Pisart ,

Met festivals en evenementen op maat gesneden voor de allerkleinsten proberen poppodia TivoliVredenburg en de Melkweg peuters en kleuters te trekken. Op bezoek bij het succesvolle My First Festival en Encore Junior. ‘Het gebrek aan Fristi heeft de vorige editie tot wat tranen geleid.’

Een jochie van hoogstens acht met een gek zebrapetje staat ongegeneerd te dansen, zijn armen euforisch in de lucht bij elke toeter die hij hoort. Drie kleutermeisjes verderop over de rand van het podium hangen, gefascineerd turend naar die exotische blaasinstrumenten en trommels van Jungle By Night. Buiten de zaal ligt een grasmatje om op te spelen, even verderop een stand waar je je eigen mop kunt tappen, overal zijn knutselhoekjes, en er zijn nog eens drie zalen met muziek, van lichte jazz tot klassiek tot pop. In totaal lopen er deze eerste Pinksterdag een dikke drieduizend mensen door het Utrechtse poppodium TivoliVredenburg tijdens de vierde editie van My First Festival, een festival op maat gesneden voor kinderen tussen pakweg twee en acht jaar. Er zijn kleintjes van amper een jaar jong, een hele grote groep van vier a vijf en nog wat kids van zeven tot negen.

Voor veel van hen vormt My First Festival de aller-aller-allereerste concertervaring. Met een beetje goede wil kun je dat een magisch moment noemen dat zomaar de rest van het leven bijblijft. Spreek je de wat oudere kinderen in TivoliVredenburg aan, dan willen ze stuk voor stuk zelf ook muziek gaan maken, geïnspireerd door de optredens. De ene zag het Ardemus Quartet en wil nu niets liever dan klassiek viool leren spelen, de ander wil net zo goed leren trommelen als Jungle By Night. Dat is wel typisch: opvallend genoeg noemen ze niet de succesvolle kinderacts Dirk Scheele en Kapitein Winokio, die hier ook spelen. Nee, het zijn juist de ‘serieuzere’ acts waar het piepjonge publiek zo goed op reageert. 

‘En daar ben ik heel blij mee’, zegt programmeur Sytse Wils. Hij wil peuters en kleuters meegeven dat er zó veel leuke muziek te ontdekken, waar ze nog nooit van hebben gehoord, en dat mag best avontuurlijk zijn. ‘Heel veel kinderen krijgen via Studio 100 en wat er op televisie te zien is redelijk platte muziek voor hun kiezen. En dat terwijl ik denk dat kinderen voor veel meer openstaan. Natuurlijk moet het niet te hard zijn en het liefst toegankelijk door de Nederlandse taal, maar ze hoeven echt geen K3 of Kapitein Haak te luisteren. Ze genieten óók van jazz, van klassiek, van rock ’n roll. Het hoeven niet de platgetreden paden te zijn.

‘Beter dan “gewoon” publiek!’
Yes-R wist niet dat hij voor zulke jonge kinderen zou spelen, laat hij backstage weten. 'Acht a negen jaar is meer mijn doelgroep.' Of hij nog iets moet aanpassen in zijn setlist? De leden van Jungle By Night zijn ondertussen net van het podium geklommen, en razend enthousiast over het optreden. ‘Als je ouder wordt, kom je alleen maar meer in een hokje terecht van wat je tof vindt en wat niet. Maar deze kinderen zijn zó openminded,’ begint saxofonist Pieter van Exter lyrisch. ‘Sommigen bleven me alsmaar aankijken, alsof ze in een droomwereld zijn. Ik ben zó benieuwd wat ze dan denken! En het klappen, dat doen ze echt heel goed. Dat gaat meteen aan, het ging veel beter dan bij “gewoon publiek”, helemaal zonder gêne.’ 

Trombonist Ko laat even verderop wat enthousiaste jonge fans op zijn instrument spelen, en toetsenist Pyke Pasman denkt dat zo’n eerste concertervaring óók geslaagd is als het kind in kwestie het nog niet echt weet te waarderen. ‘Ik vond mijn eerste museumbezoekjes met mijn ouders ook maar saai, maar achteraf ben ik heel blij dat ik ben gegaan. Dat is bij een festival als dit ook het geval: je gaat vanzelf de klanken waarderen als je het vaker hoort. Dat is ook de ontwikkeling van je kind; wat je hem laat lezen, luisteren en zien.’

Een festival zoals My First Festival is een unicum in Nederland, misschien zelfs wereldwijd. Het idee ervoor ontstond op Into The Great Wide Open, het festival op Vlieland waar Wils ook als programmeur werkzaam is. Daar wordt het publiek veelal gevormd door jonge hippe gezinnen die hun kroost meeslepen in bolderkarren en bakfietsen. ‘Daar zag ik: kinderen zijn gewoon benieuwd, ze gaan op zoek, ze vinden het spannend wat er gebeurt op zo’n podium. En dat gaat van de lichtshow tot de rookmachine tot natuurlijk de band die er staat.’ Voor jonge gezinnen - waar er zoveel van zijn in Utrecht - was er nog niet zoiets, en Wils voelde sterk dat het in TivoliVredenburg zou kunnen lukken. Inderdaad bleek het een groot succes, dat zelfs een beetje groeipijn kende. Wils bulderlacht: ’We doen het vooral op ranja, want eh… we hadden namelijk geen Fristi in ons assortiment. Dat was de vorige editie een nogal pijnlijke constatering, die ook tot redelijk wat tranen heeft geleid. Nu zijn er gelukkig genoeg kratjes gehaald.’

Een hiphop-clubavond, maar dan voor kids
Een dag later in de Melkweg schatert ook Riques ter Heerd alias DJ Prime wanneer het mierzoete melkdrankje ter sprake komt. ‘Wij hadden de vorige keer ook te weinig Fristi en chips ingeslagen!’ Hij organiseert Encore Junior, dat deze Pinkstermaandag zijn tweede editie beleeft. Het is een hiphop/R&B-clubnacht zoals Encore al jarenlang succesvol host in de Melkweg, maar dan overdag en voor de allerkleinsten. In twee zalen draaien de Encore-dj’s en speelt een enkele liveact, in het theaterzaaltje boven zijn percussie- en choreografie-workshops en in de gangen kun je je eigen Snapchat-videoclip maken. 

De stemming is wonderlijk vergelijkbaar met die op een reguliere Encore-avond: aanvankelijk staan de kinderen en hun ouders nog wat afwachten aan de zijkant van de zaal met de neus boven de smartphone, maar al gauw wordt er keihard gedanst op aanstekelijke R&B en vriendelijkere trap. Rauwe straatrap is er echter niet te horen, verzekert Ter Heerd. ‘Ik ben zelf vader, en mijn kinderen mogen er wegens het taalgebruik niet naar luisteren, dus ik ga het hier ook niet draaien. Maar vooral die kleine boys vragen het wel regelmatig aan, hoor!’ Hij grijnst. ‘Ja, we deden vroeger allemaal wel iets wat we niet mochten van onze ouders, maar die bangers bewaar ik gewoon voor de normale Encore.’

Het idee voor Encore Junior ontstond toen de feestorganisatie rondom DJ Waxfiend en DJ Prime werd gevraagd om de muziek te organiseren op Helemaal Melkweg Junior. ‘Ik wist toen niet wat ik moest verwachten, maar die kids gingen helemaal los. Ze vergaten het schminken, knutselen en de andere randactiviteiten en gingen helemaal op in de muziek. Toen besloten we een vertaalslag te maken naar Encore.’

Wat tijdens de dj-sets opvalt, is dat de kinderen hun neus bijkans op de draaitafels drukken om te inspecteren hoe het precies werkt. Dat zag Ter Heerd ook: ’Je ziet echt heel veel kids rond mijn dj-booth staan kijken: “Hee, hij draait hieraan en dan gebeurt er dit, hoe werkt dat nou precies?”’ Af en toe mag er een jongen of meisje de booth binnen en laat Prime zien hoe je een plaatje draait, een dj-workshop komt er de komende editie zeker ook. ‘Ik besef me dat we hier een eerste muzikale zaadje kunnen planten, maar het is niet zo dat we een gewichtige boodschap willen uitdragen. Het is gewoon een feest, een mini-club-ervaring. Belangrijker vinden we om uit te stralen dat we íédereen over de vloer willen hebben: het maakt niet uit waar je vandaan komt, wat je ras is, of je rijk of arm bent: iedereen is welkom.’

Het hoogtepunt van Encore Junior? ‘Ja, dat een plaat af en toe precies goed valt: iedereen keihard meezingen en joelen. Dat is als dj de beste reactie die je kunt krijgen. En dat krijg ik nu gewoon van die kleine kids, er is toch niets mooier dan dat?'