1. Liberation Day
De mooiste muziekfilm op IDFA later deze maand in Amsterdam is een documentaire over misschien wel het meest fantastische popnieuwtje van 2015: de Sloveense artrock band Laibach speelde als eerste westerse rockband ooit in Noord-Korea. Waarom in hemelsnaam wilde die band zo graag naar Noord-Korea? En nog belangrijker: waarom deed Noord-Korea de deur open? Het is een ijzersterk uitgangspunt voor een film, maar de uitvoering is nog beter, al was het maar omdat de filmmaker en de band de notoire ‘schurkenstraat’ met open vizier en veel respect tegemoet treden. Slim ook van regisseur Morten Traavik om zichzelf de hoofdpersoon van de film te maken. Het laat nog beter zien wat het inhoudt om te werken in zo’n bizar land als Noord-Korea. Meer over deze film hoorde je van de week al in de Bigger Picture in 3voor12 Radio, met onder andere regisseur Morten Traavik en bandlid Ivan Novak aan het woord.

2. The Man From Mo’Wax
De meeste muziekdocumentaires komen neer op een jubelverhaal over het onderwerp van de film, verteld met archiefbeelden en zo belangrijk mogelijke talking heads. Het meest bonte voorbeeld daarvan tijdens deze IDFA is een film over jazz-legende John Coltrane waarin zelfs Bill Clinton als expert opgevoerd wordt. Maar deze film over Mo’Wax oprichter en UNKLE-brein James Lavelle is een aangename uitzondering. Al op zijn 21e was hij miljonair met zijn toonaangevende hiphoplabel. Hij bracht ons de geniale DJ Shadow en werd toen zelf artiest. Tot zover het succesverhaal, want vervolgens ging het helemaal mis met James Lavelle en zijn imperium. Voor mij persoonlijk de verklaring waarom dat interview dat ik in 2007 met hem had zo ongemakkelijk was: James Lavelle was echt met zijn eigen schaduw aan het vechten in de woestijn met Chris Goss. 

3. Eat That Question: Zappa In His Own Words
Wat moet je zeggen over Frank Zappa, dat ie zelf niet veel beter kan zeggen. Dat was het uitgangspunt van de film Eat That Question. Geen talking heads uit 2016, maar een collage van archiefmateriaal van een van de meest extravagante avant-gardisten uit de popgeschiedenis. Zappa over politiek, over drugs, over de betekenis van kunst. Het levert een portret op van een type artiest dat in onze huidige tijd zeer gemist wordt, iemand die vanuit een gelaagde visie op de wereld zijn muziek maakt. Een kunstenaar die op elke willekeurige vraag - zelfs op een domme - met een verrassend en duizelingwekkend intelligent antwoord kan komen.

4. Shot! The Psycho-Spiritual Mantra Of Rock
Een film over een fotograaf, is dat niet heel saai? Niet als het onderwerp Mick Rock heet. Rock hing in de jaren zeventig rond met Bowie, Reed en Iggy en dat opende alle deuren, letterlijk. Hij fotografeerde Blondie, Mick Jagger, alle grote rocksterren, met misschien wel als meest beroemde foto die vier hoofden van Queen, Freddie Mercury met de handen gespreid als een soort engel. In de film laat hij zien waarom al die rocksterren zich zo thuis voelden bij deze flamboyante Engelsman: hij was er zelf ook een, maar dan met een camera als instrument. 

5. We Are X
Je zult misschien nog nooit van ze gehoord hebben, maar in eigen land is X-Japan een absolute mega-band die al decennialang stadions vol speelt. Alles is groots aan de band, maar vooral de drumstellen van de charismatische bandleider Yoshiki. De film laat zien dat er nogal wat drama schuilgaat achter het succesverhaal van de grootste Japanse metalband ooit, onder andere op het breekpunt eind jaren 90, toen de frontman van de band bij een sekte introk en de bassist niet veel later zelfmoord pleegde.