Na de uitreiking van de Popprijs en bierdouche aan The Common Linnets vorig jaar - en de reuring die daaruit ontstond - begon het vanuit de festivalorganisatie al enigszins te gonzen. Festivalmanager Peter Sikkema herhaalde wat presentator Giel Beelen tijdens de uitreiking op het podium gezegd had: onwenselijk was het, die bierdouche, respectloos vooral. Vandaag werd duidelijk dat dat geen loze woorden waren: er komt tijdens de uitreiking van de Popprijs geen bier de zaal meer in, dus de ceremoniële regen is niet meer. Geen halve maatregel maar een duidelijk statement, “en zo hoort het ook,” aldus Sikkema tegen 3voor12.

Hoewel volgens Beelen en Sikkema de winnaars achter de schermen al tijden hun ongenoegen uiten over het koude, natte, onwelriekende pak dat hoort bij het winnen van de Popprijs, hoort het grote publiek daar vorig jaar pas voor het eerst over. Terwijl Beelen wacht op de welbekende gouden envelop krijgt hij de eerste biertjes al naar zijn hoofd gekeild, en besluit hij om zich er tegen uit te spreken. “Jonge jonge jonge... […] Ik vind het echt van een onbeschoftheid, dat slaat helemaal nergens op.” Hij plaatst de bierdouche resoluut in de categorie “slechte tradities” die afgeleerd dienden te worden: “Na Zwarte Piet en het kievitsei zou ik het op zich ten opzichte van de artiest best relaxt vinden om dit gewoon niet meer te doen.” Het gevolg is in eerste instantie een koor aan boegeroep en alleen nog maar meer bier in de lucht, maar als naderhand ook winnares Ilse DeLange verklaart dat ze het met hem eens is en zijn uitspraken “dapper” vindt, komt een verbod steeds dichterbij.

Nu we aan het einde staan van deze traditie, lijkt het gepast om een blik terug te werpen naar het begin ervan. Er bestaan veel verschillende genesisverhalen over de Popprijsbierdouche, maar de meeste beginnen met legendarisch eurodanceduo 2 Unlimited. In 1995 ontvingen zij de prijs in de Oosterpoort, maar in tegenstelling tot The Common Linnets hadden ze geen idee dat ze een nat pak te wachten stond. Rapper Ray Slijngaard herinnert het zich nog goed: “Het was wel effe heftig dat we een paar liter bier over ons heen kregen, daar waren we niet op voorbereid. Het publiek had zoiets van: 2 Unlimited, het zal allemaal wel. Ze vonden het een beetje commercieel.”

2 Unlimited was inderdaad een heel ander soort winnaar dan The Ex het jaar daarvoor: volkomen mainstream, zonder enige maatschappelijke lading. En bovendien had Ray noch Anita een gitaar bij zich. 2 Unlimited kwam naar Groningen om hun succes te vieren en een prijs in ontvangst te nemen, maar ze werden een mikpunt. En dan moet je daarna nog kletsnat een show geven voor een ongewillig publiek. “Daar houd ik altijd wel van,” vertelt Ray, “als mensen zo sceptisch kijken, met een blik van 'laat maar zien wat je kan'. Wij stonden daar natuurlijk zonder instrumenten op een programma tussen allemaal bandjes. Maar met No Limit kregen we ook de rockers mee en hadden we de hele zaal plat.”

Een dergelijke omwenteling van de sfeer ondervinden The Common Linnets ook. Beelens politieke statement heeft het publiek vijandig gestemd. Als de naam uit de envelop komt en het doek naar beneden valt, wordt Ilse DeLange's stralende gezicht begroet met een meedogenloos boegeroep, en ja, een heleboel bier. Maar Ilse is een professional, en doet misschien wel een van de stoerste dingen die we haar ooit hebben zien doen. Met de armen gespreid en de ogen wijd open daagt ze het publiek uit: kom maar op met dat bier. Ze lijkt oprecht van het moment te genieten. Het nijdige publiek slaat in een keer om, het uitjouwen vervormt tot een uitgelaten gescandeerd “Ilse! Ilse! Ilse!” Stiekem stond ze er misschien als een boer met kiespijn, maar het zorgde voor een iconisch moment in de Popprijsgeschiedenis. Als dit dan de laatste bierdouche moest zijn, was het in elk geval een goeie.

In de jaren daartussen heeft volgens de overlevering geen enkele winnaar het helemaal droog gehouden, al werden sommigen natter dan anderen. Een uiting van ongenoegen richting de winnaar is het echter al lang niet meer, eerder een soort huldiging. De laatste jaren werd alle apparatuur op het podium netjes in plastic verpakt, en ook enkele winnaars namen voorzorgsmaatregelen, zoals de felblauwe regenjas en charmante parapluutjes van Caro Emerald in 2011. Het zorgde voor een aantal unieke beelden en memorabele momenten. Ook Ray zal die avond in 1995 niet snel meer vergeten: “In het begin werd ik wel effe een minuutje kwaad, ik gooide ook nog een biertje terug. Daarna nam ik het echt met een lach. Toen het afgelopen was heb ik zelf ook lekker een biertje gepakt, het was cool.”

Slijngaard kan zich dan ook niet geheel vinden in de ontstane ophef. “Je moet het toch een beetje met een glimlach zien, er zijn ergere dingen in de wereld hè. Ik vind het een beetje onzin als mensen zich daar druk om gaan maken. Dan kom je toch gewoon niet?” En dat verbod? “Dat vind ik wel ver gaan, hoor. Als die bierdouche sinds wij hem hebben gekregen een traditie is geworden, dan hoort het er wel een beetje bij. Dan is het net of je zegt dat je met carnaval geen bier meer mag drinken.” Sterker nog, als ze hem bij de Popprijs nog eens uit zouden nodigen, zou hij er zo weer gaan staan. Maar dan beter voorbereid: “Zeker weten! Ik zorg wel dat ik een paar flessen bier mee neem zodat ik de mensen ook wat terug kan geven.”

Als we Ray vragen om een gokje te wagen, heeft hij wel een idee wie de eerste Popprijs post-bierdouche in ontvangst gaat nemen.“Kensington. Goeie band is dat, en in Duitsland gaan ze ook goed.” De paraplu's kunnen ze in elk geval thuis laten. Tenzij iemand in de zaal bedenkt dat je ook gewoon met cola kunt smijten, natuurlijk.