De tegenstelling is bijna lachwekkend: zo geweldig als de altijd stijlvolle Ierse electropopzangeres Róisín Murphy in de sjieke ambiance van het Conservatoriumhotel opgaat, zo schril steekt het sjofel geklede popjournaille daar bij af. Murphy is in Amsterdam om haar nieuwe, sterke plaat Hairless Toys te promoten. Spraakverwarring tussen Murphy en producer Eddie Stevens is de oorzaak van die titel – ‘Careless talk’, had ze willen zeggen. Maar hoe vunzig de titel misschien mag klinken: Hairless Toys is een verfijnde discopopplaat geworden.

“Het leven”, is volgens Róisín Murphy de simpele reden waarom we acht jaar op een nieuwe plaat moesten wachten. “Niet alles ging zoals gepland. Toen ik mijn eerste kind kreeg, kon ik niet geloven hoe moeilijk het was om moeder te zijn. Ik dacht dat ik hard was geworden van al het touren, werken, twee nachten niet slapen en tóch optreden. Maar je wist in elk geval dat je kán slapen, al is het overmorgen. Als je een baby hebt, voel je je alsof je nooit meer zult slapen. Natuurlijk houd ik van mijn dochter, maar ik kon moeilijk wennen aan het moederschap.”

Toch is het maar de helft van het verhaal waarom er zo lang geen nieuw Róisín Murphy-album uitkwam. “Jammer genoeg gingen haar vader (kunstenaar en filmmaker Simon Henwood, red.) en ik uit elkaar, het kostte tijd om daar overheen te komen. Toen werd ik weer verliefd (op producer Sebastiano Properzi, red.), leefde een paar jaar on a high en kreeg nog een baby. Toen was ik ook weer te gelukkig en high om aan werken te denken, begrijp je? Al die dingen gebeurden, er was geen manier om een nieuw album op te nemen en ik wist ook niemand om dat mee te doen.”

“Alles wat we deden was schrijven, schrijven, schrijven”
Haar rentree in de muziek maakte Murphy vorig jaar met de in het Italiaans gezongen EP Mi Senti, opgenomen met haar vriend Properzi. “Hij is producer én Italiaans. Verder was Eddie Stevens er ook bij betrokken, met wie ik al twintig jaar samenwerk in mijn live-band. Met hem heb ik Hairless Toys gemaakt. Na Mi Senti dacht ik dat het erg leuk zou zijn samen een heel album te maken. Dus Sebastiano’s ouders hebben de kinderen vijf weken meegenomen naar de Bahama’s, mijn moeder ging ook mee, en in die periode schreven Eddie en ik het album. We zagen elkaar vijf dagen in de week, alles wat we deden was schrijven en schrijven en schrijven.”

Ondanks het strakke schema waren de opnames vooral ongedwongen. Het deed Murphy denken aan haar tijd met haar voormalige act Moloko. “Mark (ex-partner Mark Brydon, red.) en ik konden doen wat we wilden, we wachtten meestal op inspiratie. We waren vriendje en vriendinnetje, we hadden onze eigen studio, er was geen contract dat voorschreef dat we op een bepaalde datum een album af moesten hebben.” Nadat Moloko uit elkaar ging, net als Murphy’s relatie met Brydon, werkte ze samen met producer Matthew Herbert voor haar eerste soloplaat Ruby Blue. Herbert introduceerde een strikt schema: “We begonnen om 11 uur ’s ochtends en stopten voordat het avond werd. Hij heeft me discipline bijgebracht.” Herbert en Murphy experimenteerden met huis-, tuin- en keukenvoorwerpen. Een avontuurlijke plaat was het resultaat, maar te moeilijk voor het grote publiek.

Industrieel schrijven
De opnames van haar vorige plaat Overpowered leverden Murphy een stuk meer stress op. Er hing veel af van die veel toegankelijker discoplaat: Róisín Murphy wilde eindelijk een grote popster worden en haar label EMI geloofde er volledig in. “Ik werkte met miljoenen verschillende mensen aan dat album, elke keer dat ik in de studio was moest ik presteren. Ik stond onder hoge druk: er was veel geld uitgegeven en alle producers hadden weinig tijd. Toen heb ik echt op een industriële manier leren schrijven.”

Bij de opnames van Hairless Toys was de angst voor het lege vel papier voorbij. Creatief heeft Murphy eigenlijk nooit stilgezeten. Sterker nog: eigenlijk waren de ingrediënten voor het album er al. “Ik heb mijn manieren. Frases uit gesprekken die ik opvang noteer ik in mijn telefoon. En ik heb grote notebooks waarin ik bijvoorbeeld stukken krantenartikelen plak. Als ik dan weer eens naar dat lege vel papier zat te staren, pakte ik dat er gewoon bij. En dan zag ik een woord als ‘Evil Eye’ en dacht: daar kan ik wel een song over schrijven.”

Aan het eind van de vijf weken hadden Stevens en Murphy dertig nummers. “Veertien daarvan zijn helemaal compleet. Het afmaken van een album bezorgde me in het verleden altijd hoofdpijn, maar deze keer wist ik na een uur: deze acht worden het uiteindelijk, dit zijn de ‘hairless toys’. Het was alsof het album al leefde voordat ik dat gemaakt had.” Wat gaat er met al die andere nummers gebeuren? Nieuwtje: “We gaan in elk geval nog één album maken”, vertelt Murphy. “Dat zit er zeker nog in. Om te beginnen gaan we na de aankomende tour maar eens kijken naar de vijftien, zestien nummers die we niet hebben afgemaakt.”

Flamboyant en fabuleus
Hairless Toys is een elegante, subtiele discopopplaat geworden. Het eerste hoogtepunt dient zich al meteen aan het begin aan met de fraaie opener ‘Gone Fishing’. Bij het schrijven van het nummer liet Murphy zich inspireren door de documentaire Paris Is Burning, over de New Yorkse ‘ball culture’ en de manier waarop Afro-Amerikaanse, Latino, gay en transgender-subculturen daarin samenkwamen. “Ik zag hem voor het eerst en waande me in de hemel”, zegt Murphy. “Het dansen, de muziek; het is flamboyant, fabuleus, opgewekt én verdrietig. Ik wilde er eigenlijk een hele Broadway-musical van maken, maar ik vind mezelf als Ierse niet te aangewezen persoon dat te doen. Toch was dat de uitdaging: een kleine musical schrijven.”

Toen Murphy in de twintig was en in Sheffield woonde, ging ze zelf naar dergelijke DIY-housefeestjes. Bij een van die feestjes in een tochtige kelder introduceerde ze zichzelf aan Mark Brydon met de inmiddels wereldberoemde openingszin ‘Do you like my tight sweater?’ – het begin van hun relatie en dancepopact Moloko. Weliswaar waren die feestjes minder flamboyant dan de drag balls in New York, toch zijn ze volgens Murphy vergelijkbaar.

“Ik denk niet dat er andere scenes zijn geweest zo mooi als die van hen”, zegt Murphy. “Maar het is universeel om een misfit te zijn, andere misfits te ontmoeten, plotseling je eigen wereld gecreëerd te hebben en daar kracht uit te halen. Niet alleen in de dance, van punk tot rock-‘n-roll vonden jongeren muziek en een kledingstijl die andere jongeren aantrok die zich ook niet thuisvoelden in de mainstream. Dat is fantastisch als je een tiener bent. Er is een bepaalde nostalgie op de plaat naar die tijd. Ik heb geen dancy plaat gemaakt; ik heb een plaat gemaakt over mezelf toen ik twintig was, aan het dansen in Sheffield.” 

“Overpowered had alles in zich”
Of de plaat een groot commercieel succes wordt, interesseert Murphy niet meer zo. Geen major labels en “miljoenen” producers meer voor de Ierse. Pas toen Hairless Toys af was benaderde ze indielabel Play It Again Sam. “Het mag al een wonder heten dat er na acht jaar überhaupt weer een plaat is! Dit is het enige album dat ik nu had kunnen maken. Bij Overpowered ging dat heel anders: ik liep het kantoor van EMI binnen en zei: ik ga een popplaat maken! En zij antwoordden: weet je, wij denken dat jij dat kunt, hier heb je een miljoen pond. En ik heb het gedaan, ik heb een bloody great popalbum gemaakt. Ik denk echt dat Overpowered alles in zich had om een gigantische plaat te worden. Een Duitse journalist vroeg me gisteren: wat miste die plaat? Ik kon niets bedenken. De video’s, het artwork, alles klopte. Ik had een grote popster kunnen zijn; ik ben bovendien een goede performer. Maar BBC Radio 1 draaide het niet. Misschien miste er bij de media iets.”

EMI ving bot: Overpowered werd een commerciële flop. “Natuurlijk waren ze teleurgesteld: ze hebben al dat geld dat ze erin hebben gestoken niet terug gekregen. Ze waren zwaar teleurgesteld, dat is nog licht uitgedrukt. Eigenlijk heb ik er zelf veel meer uitgehaald. Ik tourde anderhalf jaar, het was de meest succesvolle tour van mijn carrière. En ook al werd ik geen wereldwijde popsensatie, ik verdubbelde mijn fanbase met gemak. Deze plaat is inderdaad wat moeilijker, maar misschien daardoor juist wel weer aantrekkelijk voor mensen die zich niet realiseerden dat ze verliefd op me konden worden. Serieuze muziekliefhebbers, die niet doorhadden hoe bloody good ik ben. Ach ja, in het Engels zeggen we: swings and roundabouts. Of: It's six of one, and half a dozen of the other.”

Hairless Toys verschijnt bij PIAS en is tijdelijk te beluisteren op de Luisterpaal. 22 mei speelt Róisín Murphy in Paradiso (uitverkocht), eind juni staat ze op Down the Rabbit Hole. Lees hier een recensie van het album: