3voor12 bespreekt Album van de Week (8): Father John Misty

"Mascara, blood, ash and cum": romantisch cynisme en oprechte theatraliteit

Cécile van Wijnsberge ,

Wie is Father John Misty? Joshua Tillman kennen we al een tijdje, als folksongwriter J. Tillman en als de drummer van Fleet Foxes. Op Fear Fun (2012) leerden we zijn huidige alter ego Father John Misty voor het eerst kennen, een ontuchtelijke drugsverslaafde egoïst. Maar waar Fear Fun draaide om “the Father”, heeft I Love You, Honeybear een ander stralend middelpunt: Emma. In Emma vond Joshua Tillman zijn grote liefde, en Father John Misty zijn nieuwe inspiratiebron.

De liefde, daar gaat Honeybear over. Grootse, meeslepende liefde, die je je hele leven opnieuw doet overwegen. Op min of meer chronologische wijze vertelt Father John Misty hoe hij Emma ontmoette, met haar trouwde en vervolgens eigenschappen van zichzelf ontdekte die hij daarvoor niet zag. “Ik was verbaasd toen ik merkte dat ik jaloers, bezitterig en angstig werd,” aldus Tillman. Op Honeybear verwerkt hij deze karaktertrekken tot snijdende zelfspot en zwarte humor.
Op het eerste gezicht lijkt I Love You, Honeybear een vernietigend eerlijk album. De teksten zijn glashelder, geschreven in de eerste persoon in verhalende stijl. Details worden niet geschuwd, niets wordt geromantiseerd. De liefde op I Love You, Honeybear is allesomvattend, dus inclusief alle nare kanten, zowel van jezelf als van de ander:

“I brought my mother’s depression
You’ve got your father’s scorn and a wayward aunt’s schizophrenia
But everything is fine
Don’t give in to despair
‘Cause I love you, honeybear”

Ondanks die ogenschijnlijke openheid is het voornamelijk John die we horen, en niet Joshua – tenminste, dat is te hopen. Father John Misty is weliswaar grappig, maar ook cynisch, gedesillusioneerd en schofterig. Dit maakt Honeybear als album echter alleen maar beter. Of het cynisme nu eerlijk is of juist vet aangezet, het houdt de plaat ver uit de klauwen der gezapigheid.
I Love You, Honeybear is juist een gevecht tegen de gemoedelijkheid. Op Bored in the USA (vrij naar de Bruce Springsteen-klassieker) bezweert Tillman de bloedeloze Amerikaanse middenklasse in een sarcastische preek: “How many people rise and say; ‘My brain’s so awfully glad to be here for another mindless day’[?]”.

Dit tekstuele geweld wordt in balans gehouden door de muzikale begeleiding, die alles behalve cynisch is. In tegendeel; de rijke, warme orkestratie en vloeiende melodieën doen denken aan het werk van Harry Nilsson en de soundtracks van vroegere Disney-films. Als je niet oplet zou je in de val kunnen lopen die Tillman vakkundig voor je heeft gezet, en denken dat dit de zoveelste romantische folk-plus-plaat is. Juist dit contrast tussen uiterlijke schijn en onderliggende intentie, en het vervagen van de grenzen daartussen, is een rode draad door I Love You, Honeybear.

I Love You, Honeybear is in wezen cabaret. Father John Misty balanceert sardonisch grijzend op de grenzen tussen echtheid en theater, oprechte emotie en karikatuur. Misschien heeft Tillman zijn alter ego nodig om zijn gevoelens te kunnen uiten, en moet hij ze daarom verdrinken in cynisme, humor en verhalen over seks en drugs. Of misschien is hij eigenlijk een lieve, degelijke meneer en is Father John Misty een grote grap. Misschien beide. I Love You, Honeybear laat zich het beste omschrijven als een conceptalbum over een man genaamd Josh Tillman, iemand met een fascinatie voor performance die tracht een nieuwe definitie te vinden voor het concept “liefde”.