Best Kept Secret vs Down The Rabbit Hole: zoek de verschillen

Twee nieuwe festivals gaan voor de kroon van het voorseizoen

Atze de Vrieze ,

Vorig jaar was het nog een soort gezochte strijd, Pinkpop vs het nieuwe Best Kept Secret. Dit jaar is er echt sprake van stevige concurrentie, misschien zelfs wel op leven en dood. Afgelopen weekend lanceert Mojo het nieuwe festival Down The Rabbit Hole, een week na de tweede editie van Best Kept Secret. 3voor12 bezocht ze allebei en zocht de verschillen.

De overeenkomsten zijn groter dan de verschillen
Laten we beginnen bij de overeenkomsten, want die zijn eigenlijk groter dan de verschillen. Best Kept Secret en Down The Rabbit Hole zijn alle twee kleinschalige festivals met grote ambities. Ver uit de buurt van de grote mainstreamheadliners van Pinkpop, veel focus op onbekendere namen, laten we het 'alternative mainstream' noemen. Er moet iets te ontdekken zijn, dat is de kern. Qua terrein hebben ze ook wel iets van elkaar weg: beide liggen rond een meertje, camping erbij, goed eten (Best Kept Secret slooft zich extreem uit, Rabbit Hole serveert een soort 'the best of'). 
 
Het nieuwe Lowlands
Vanaf dag 1 zet Mojo Down The Rabbit Hole in de markt als het kleine broertje van Lowlands. Met hetzelfde team, en zelfs met hetzelfde voorvoegsel: A Campingflight Down The Rabbit Hole. Dat is om drie redenen gevaarlijk: om te beginnen tast je daarmee de soevereiniteit van Lowlands aan: een marktleider heeft geen belang bij keuze. De kaartverkoop van Lowlands zakte direct ver weg. Geen ramp, stelt directeur Eric van Eerdenburg, het is juist goed dat de druk van de ketel is. We gaan zien hoe dat zich ontwikkelt. Het tweede gevaar is dat de verwachtingen m.b.t. Rabbit Hole meteen erg hoog zijn, in plaats van dat de organisatie langzaam kan gaan bouwen aan iets volkomen nieuws. Jazeker, Rabbit Hole heeft in zijn uitstraling en ook in de richting van de programmering veel weg van Lowlands, maar het heeft met deze eerste editie de verwachtingen muziekinhoudelijk nog niet helemaal waar kunnen maken. Ten derde plaats je jezelf nu direct in een positie van 'tweede'. Tweede Lowlands is immers een afgeleide van het origineel. En dat terwijl je al een psychologisch nadeel merkte door het feit dat Best Kept Secret net een jaar eerder begon. Best Kept Secret kiest bovendien strategisch meer de weg van de langzame groei in de luwte, vooral door steeds maar weer op de onderkant van het programma te wijzen. De underdogpositie pakt tot nu toe goed uit.
Headliners
Het headlinercircus, een rituele dans waar je een compleet boek over zou kunnen schrijven. Zo zou Rabbit Hole Jack White zijn misgelopen omdat de Amerikaan vanwege een onderlinge vete niet op hetzelfde festival wil spelen als The Black Keys. Hij staat nu twee dagen later in zijn eentje in de HMH. Dat soort dingen gebeurt echt, ja. Best Kept Secret had dolgraag Arcade Fire willen boeken, maar dat lukte niet omdat het tourschema niet uitkwam, aldus programmeur Roel Coppen. Het tourschema lag uiteraard anders omdat elders meer geld te verdienen was, bijvoorbeeld op Pinkpop. Het zou zelfs zomaar kunnen dat Mojo alles op alles gezet heeft om Arcade Fire weg te houden bij Best Kept Secret. Komend jaar zou die strijd nog wel eens veel heftiger kunnen worden. Zowel Best Kept als Rabbit Hole hadden dit jaar hun grootste trekkers op de zaterdag staan, respectievelijk Franz Ferdinand (wel al voor de derde keer met hetzelfde materiaal) en The Black Keys (kersvers en exclusieve show). Maar beide festivals proberen de bezoeker ook met iets anders te trekken.
 
De rest van het programma
Er is ruimte in het voorseizoen. Tot die conclusie kwam zowel Mojo als Friendly Fire. Als festival ben je altijd afhankelijk van het aanbod. Veel bands kiezen ervoor rond Glastonbury (ook afgelopen weekend) in Europa te touren, en zijn rond Lowlands alweer weg. Beide festivals hengelden naar relevante acts aan de onderkant van het programma. Best Kept Secret haalde o.a. The War On Drugs, George Ezra, Belle and Sebastian en de reünie van Slowdive, en verraste met o.a. Together PANGEA, Connan Mockasin en Larry Gus. Rabbit Hole scoorde Half Moon Run, Hozier en Temples, en verraste met tUnE-yArDs, The Soft Moon, Courtney Barnett en een aantal exotische acts (waaronder een Mexicaanse net na de gewonnen WK wedstrijd!). Hoewel ook het Best Kept Secret programma best wat scherper mag, won het zowel in scherpte als in diepte met gemak van Down The Rabbit Hole, dat met name op de vrijdag echt veel te mager was. Opvallend ook hoe weinig acts boven zichzelf uitstegen. Dat had alles te maken met de gekozen podia, waarover later meer.
Nacht- en randprogramma
Rabbit Hole zet fors in op het randprogramma, en ook op een nachtprogrammering, iets dat Best Kept Secret eigenlijk helemaal niet heeft. Op papier is de nachtagenda alleen niet zo heel spectaculair. De eerste avond bijvoorbeeld kent een marathonset van Floating Points vs Motorcity Drum Ensemble als enige dance-programma en een soort indie-hits-disco in de grootste tent. De charme zit hem juist in de spontane feestjes met pop-up dj-sets die op de sfeerveldjes ontstaan, en daar heeft iedereen het na afloop over. Hetzelfde geldt voor de 'activiteiten' overdag: speeddaten bij een ronddraaiende bar, een euro voor een liedje bij de mojitobar, vlotten bouwen (ja hoor, dat deden mensen op vrijdag om vier uur al!), hoelahoepen, en vooral veel hangen, met of zonder kampvuur. Aan de aankleding is buitengewoon veel aandacht besteed, en dat betaalt zich uit. Hoogtepunt van dat alles is Jiggy Dje's area Wilde Haren, het best bewaarde geheim van het festival, waarvoor je door een deurtje in de kapperszaak naast het hoofdpodium naar binnen kunt. Je treft er een grote jacuzzi (met badmeester), dj's als Dokter Moon en Kees de Koning (jawel) en optredens van onder andere Murda Turk. Dus dit bedoelden ze met 'hip je hopje'. Best Kept Secret focust wat dat betreft veel meer puur op de muziek. Geen straattheater, geen geheime optredens, al is er met een spontaan feestje bij een wijnbar, stijlvolle schommelstoelen in het bos en het losjes geprogrammeerde Stage 4 (gehost door St Paul) absoluut geen gebrek aan sfeer.
De podia
Eigenlijk hebben alle twee de festivals zich een beetje verkeken op het aantal bezoekers dat ze wilden trekken. Best Kept Secret hoopte een groei door te maken (maar bleef steken op 15.000), Rabbit Hole hoopte boven de 10.000 mensen uit te komen (op de eerste dag waren dat er slechts 8.000, het terrein vroeg om meer). Dat heeft natuurlijk effect op de publieksbeleving. In Hilvarenbeek voegden ze dit jaar een extra tent toe, met kleinere acts. Dat werkt op zich prima, want die tent is niet erg groot en over het algemeen prima gevuld. Stage 2 vult zich prima voor acts als Slowdive, Interpol en Metronomy, al waren er het eerste jaar een paar extreem populaire acts (Alt-J, Portishead, Macklemore) die de tent echt uit zijn voegen lieten barsten. Bij het hoofdpodium kun je vrijwel bij ieder optreden rustig naar voren lopen, maar omdat het een open podium is, voelt dat eigenlijk wel prima. Dat is anders in Beuningen, waar Down The Rabbit Hole kiest voor drie podia in een tent. En die tenten zijn groot, zeker Teddy Widder en hoofdpodium Hotot. Zelfs bij headliners Foals en Damon Albarn is de tent lang niet vol. De enige act die dat wel min of meer lukt is The Black Keys. En dat is zonde, want het is enorm belangrijk voor de sfeer tijdens een festival dat een paar bands per dag simpelweg de tent uit knallen. Overvol, iedereen proppen, dansen, etc. Denk aan de veelbesproken shows van Disclosure, Major Lazer en Imagine Dragons vorig jaar op Lowlands. 
Wegwerp vs statiegeld
Meest gehoorde klacht op Best Kept Secret: betalen met een chip (in zijn algemeenheid ervaren als een succesvol experiment) en statiegeld op bekers is een dodelijke combinatie. Klopt. Als je voor een groep vrienden een rondje wilt halen, komt het regelmatig voor dat je zo'n beetje het dubbele kwijt bent door het statiegeld. En dan moet je maar weer zien dat je die bekers en flesjes allemaal weer terug krijgt. Met muntjes zou dat redelijk simpel op te lossen zijn: iedereen legt even in voor zijn glas, en krijgt dat vanzelf weer terug bij inlevering. Voordeel: het festivalterrein is echt schoner dan je gewend bent van een festival. En ja, hoe groot dat voordeel is, blijkt een week later maar weer eens. Down The Rabbit Hole kiest niet voor dat systeem en werkt nog gewoon met 'ouderwetse' wegwerpbekertjes. Geen gedoe, gewoon opdrinken en op de grond gooien. Het heeft wel als resultaat dat al na de eerste act op het hoofdpodium het schoonmaakteam een gigantische berg afval bij elkaar veegt. To their credit: dat opruimen werd dus wel de hele dag fanatiek gedaan.

Tickets
Best Kept Secret schroefde zijn ticketprijs dit jaar flink op, na een zachte introductie in het eerste jaar. 139 euro kost een weekendticket nu. Dat is flink goedkoper dan Lowlands, maar dat is gezien de grootte van de namen op het affiche niet zo verrassend. Down The Rabbit Hole kost met 135 ongeveer evenveel, terwijl er een podium minder staat, en de vrijdag ook nog eens pas om 18:00 uur begint. Opvallend dus dat Mojo er - zeker met het oog op die directe concurrentie - niet voor gekozen heeft te stunten met de prijs. Down The Rabbit Hole heeft ervoor gekozen alleen weekendtickets te verkopen. Een opvallende keuze in deze drukke festivaltijden. Een deel van het publiek wil liefst overal iets meepikken. Pitch op de dag dat Massive Attack speelt, North Sea Jazz voor Outkast. Je zou denken dat het festival met name voor de sterkste dag - zaterdag - best wat extra dagtickets had kunnen verkopen. Rabbit Hole heeft echter iets anders voor ogen: mensen moeten kopje onder gaan in de sfeer, niet aarzelen maar er in duiken. Je zag het nu ook gebeuren: de tweede dag was de sfeer veel uitbundiger dan de eerste, toen mensen de kat nog wat uit de boom keken. Best Kept Secret koos wel voor dagtickets. Daar was op het veld niet veel van te merken als het op sfeer aankomt, maar de organisatie meldt dan ook dat zo'n 80-85% van de bezoekers evengoed drie dagen blijft.
Vrijheidsgevoel
Als je de hippiesfeer gestalte wilt geven die je uitstraalt in je persberichten, moet je de mensen op Down The Rabbit Hole een zo groot mogelijk gevoel van vrijheid geven. Dat is gelukt. Dat mensen in het meertje mogen zwemmen klinkt logisch, maar met alcohol- en drugsgebruikende bezoekers durven de meeste festivals het niet aan (ook op Best Kept mag pootje baden wel, zwemmen niet). Ook gezien op Rabbit Hole: twee beveiligers lopen rakelings langs een wildplasser naast de Teddy Whidder tent. Sowieso, die bosjes overal. Al je er stiekem iets anders in zou willen doen, met zijn tweeën, was dat geen probleem geweest. Dat moet je op Best Kept Secret eens proberen, een stap te ver van het pad en je hebt een zaklamp in je gezicht. Voor je het weet heb je daar twee man security met een schaar in je nek en moet je lullen als brugman om op het festival te mogen blijven. Hoe de security op Rabbit Hole met wilde moshpits en crowdsurfers omging was moeilijk waar te nemen, want daar waren er helaas te weinig van.
 
Kortom
Twee nieuwe festivals doen stoelendans. Wie wint de felbegeerde positie in het voorseizoen? Dat is natuurlijk een vraag die niet in een jaar te beantwoorden is. Voorlopig heeft Best Kept Secret een behoorlijke voorsprong te pakken, maar het concept Down The Rabbit Hole staat wel degelijk. Volgend jaar moet Mojo extra aan de programmering sleuren. Bovendien zit Best Kept Secret dan helemaal gesandwiched tussen twee Mojo festivals (nu zat er nog een week rust tussen Pinkpop en Best Kept). Het zou wel eens een spannend jaar kunnen worden, met als inzet 'pure liefde voor muziek' vs de 'ultieme festivalbeleving'.